Ataqty qorǵap qala almadyq

Assalaýmaǵaleıkým, Qazaq eli!

Kópten kútken Gennadıı Golovkın men Saýl Alvarestiń qarymta kezdesýi ótti. Elden attanǵanda sizderden súıinshi suraımyn degen edim. О́kinishke qaraı, jeńilistiń kermek dámin tatyp, júregim ezilip tur. Árıne, bul – sport. Taǵdyryń judyryqpen sheshiletin úlken doda. Kásipqoı bokstyń qyzyǵy da, qıyndyǵy da osy. Áıtse de elimizdiń talantty ulynyń biri Gennadııdi jazǵyrýdyń esh qajeti joq. Naǵyz batyrǵa laıyq óner kórsetti. Qarsylasy da ońaı emes. Shıyrshyq atqan Meksıkanyń  maıtalmany. Áıtse de qos boksshy kúlli álemge tamasha boks keshin syılady. Aldynda ózim aıtqandaı, «qanǵa – qan, janǵa – jan» degendeı, aıanyp qalmady. Sonymen Gennadıı Golovkın men Saýl Alvarestiń boksy jaıly kózimmen kórgenimdi, kóńilge túıgenimdi aıtaıyn.

Jarys bastalatyn kúni Las-Vegasta kún ystyq boldy. Aspan aınalyp jerge túserdeı kúıdirip, ystyq jalynǵa qaryp aldy. Doda bolatyn «T-Mobail» arenaǵa jıylǵan jankúıerde esep joq. Otyz myń adam syıatyn keshenniń barlyq esigi entelegen jurtty qabyldap jatyr. Biz de arnaýly esikten ishke kirip, ornymyzǵa jaıǵastyq. Kópten kútken básekeniń bastalýyna sanaýly mınýt qaldy. Ortaǵa tigilgen sharshy alańnyń kermesi boksshylardy saǵynyp qalǵandaı. Azdap dirildep, óziniń saıypqyrandaryn kútýde. Ásheıinde toı dese ishken asyn jerge qoıyp, daraqylanyp ketetin meksıkalyqtar bul joly tipten esirip ketkendeı. Kerneıletip, shýlap, saraıdy basyna kóterip júr. Bul kásipqoı bokstyń, jalpy sporttyń jankúıerge tán jazylmaǵan zańdylyǵy. Iá, kóp kúttirmeı saǵat tili túski ekini soqqanda dýman bastaldy.

Básekeniń aldynda úsh eldiń Memlekettik Gımni oryndaldy. Bizdiń Ánurandy Karına Abdýllına oryndady. Osy tusta meniń aıtpaǵym, osyndaı kúlli álem tamashalaıtyn dodaǵa daýysynyń jigeri bar, adamnyń jan dúnıesin, tula boıyn shymyrlatyp Gımndi shyrqaıtyn ánshini jibermegenine tańǵalamyn. Árıne, Karınany sógip otyrǵanym joq. Ánderin tyńdaǵanym bolmasa, jete tanymaıdy da ekenmin. Tek meniń aıtpaǵym, boks keshindegi Karınanyń Gımndi oryndaýy kóńilime qonbady. Eldi tanytýdyń bir joly, arqalanyp elimniń Gımni shyrqalyp jatyr degen maqtanysh sezimniń shalqymaı qalýy janyma qatty batty. Bul meniń bolashaqta osyny eskerse eken degen tilegim. Al, Meksıka men AQSh-tyń Ánuranyn shyrqaǵan ánshiler jınalǵan jurttyń aıyzyn qandyrdy. Asqaqtatyp, shyńyraý shegine jetkizdi. Bizde de joq emes qoı, rýhyńdy oıatyp, eńseńdi bıiktetetin ánshiler.

Sonymen, birinshi bolyp sharshy alańǵa jas boksshylar shyqty. Olardyń jartysy kásipqoı bokstyń aýylyna jańa aıaq basqandar. Dúbirli dodanyń dámin jańa tatyp júrgen jastar jankúıerlerge tamasha ónerimen aıshyqtaldy. Úlken shaıqastyń aldynda dene qyzdyrǵandaı jankúıerlerdiń de kózin qyzyqtyryp, shamalary jetkenshe judyryqtasty. Alǵashqy úsheýiniń shaıqasy da qyzyqqa toly boldy. Bireýiniki alty raýndqa, ekinshisi, segiz, on raýndqa sozyldy. Qalǵandarynyń judyryqtasýy ýaqytynan buryn aıaqtalyp jatty. Ásirese, Genadan ońbaı taıaq jegen Lemeniń shaıqasy kópke sozylmady. Murty edireıip, jankúıerlermen kezdesý kezinde qoqanloqqy kórsetken Gerı O’Sallıvanyń birinshi raýndqa ǵana shamasy jetti. Áýeli raýndtyń aıaǵyna jetpeı Lemeniń judyryǵynan esi tanyp qulap qaldy. Osyndaı qyzyqtardan keıin ortaǵa Gennadıı Golovkın men Saýl Alvares shaqyryldy. Kópten kútken shaıqas bastaldy.

Birinshi raýnda eki boksshy da bir-birin jańa kórgendeı ańdysyp shaıqasty. Bir baıqaǵanymyz, Saýl alǵashqy kezdesýindegideı emes, qashyp júrip urys salmady. Kerisinshe, birinshi nómirmen shaıqasqa shyǵyp, aldyǵa entelep keledi. Býyrqanǵan bula kúsh Genaǵa tap berdi. Qazaqstandyq boksshy da aıanyp qalmady. Kútip alyp, ashyq tustan soqqynyń astyna aldy. Ekeýi de alma-kezek urysqa kirisip, bir-birin tópeledi. Meniń oıymsha bul raýnd teń tústi dep esepter edim.

Ekinshi raýnd ta qyzyqty boldy. Eki myqty da shegingen joq. Sharshy alańnyń teń ortasynda júrip shaıqasqa tústi. Raýnd bastalysymen Saýl tórt-bes ret Golovkındi soǵyp jiberdi. Urǵanda da tóske balǵa soqqandaı qatty tıdi. Onyń úsh jaýabyn Golovkın raýndtyń sońyna deıin qaıtardy. Degenmen bul raýndta tarazy basyn on gramm bolsa da Alvares basyp tur dep oılaımyn. Úshinshi raýnd aıtarlyqtaı surapyl bolmady. Golovkın djep soqqylarymen soqqany bolmasa, aýyr soqqy jasamady. Oń qolynyń soqqylary dál tımedi. Kerisinshe, Saýldiń bir soqqysy ótip ketti. Munda da meksıkalyq sary balanyń basymdyǵy ústem bop tur. Tórtinshi raýndty bizdiń paıdamyzǵa sheshýge bolady. Genanyń aperkody tamasha ótti. Iektiń astynan kótere soqqan soqqysy Saýldi sabasyna túsirgendeı. Tizerlep qulamasa da, myqtylyǵynan bir tanyp qaldy. Oǵan Saýl aıtarlyqtaı jaýap qaıtpady. Tórtinshi raýnd Genaǵa oıysýy kerek. Besinshi raýnd tipten shıeleniskendeı boldy. Ishki býyrqanǵan kúsh syrtqa shyǵyp, soıqan aıqas boldy. Alvarestiń bir aýyr soqqysy ótip ketti. Oǵan Gena da jaýap qaıtardy. Usaq soqqylardy sanamaǵanda aýyr soqqylardy ekeýi de jasady. Eger maǵan salsa, bul raýndty eki boksshyǵa da teńdeı etip bólip berer edim.

Altynshy raýndtyń qorytyndysy. Alvares buǵan deıin bergen suhbattarynda: «Men Golovkındi ábden zerttep shyqtym. Alda kórersizder, men oǵan úlken syı daıyndap otyrmyn. Barlyq bokstaryn qarap shyqtym, ótken jolǵy ózimniń kezdesýimnen de qorytyndy shyǵardym. Ony qalaı jeńýdiń jolyn bilemin», – degen bolatyn. Aıtqanyndaı altynshy raýndta Saýl bir qadam da shegingen joq. Soqqylaryn qarsha boratyp, ózine senimdi boldy. Gennadıı de qarap qalmady. О́ziniń aýyr soqqylarymen qarymta qaıtaryp otyrdy. Osy shaıqasty kórip otyryp, sheshim bir mysqal bolsa da Alvares jaqqa ketip qalady-aý dep qorqyp otyrmyn. Jetinshi raýndty bólip-jaryp aıtý qıyn. Eki boksshy da bir-birine aýyr soqqylar jasady. Ony sanaý múmkin emes. Týra daýyl turǵandaı boldy. Jankúıerlerdiń de qumartqany osy bolar, oryndarynan tik turyp tamashalady. Menińshe, ekeýi teń tústi. Al segizinshi raýnd sózsiz Alvarestiń qanjyǵasynda ketti dep oılaımyn. Shaıqas kezinde tórt-bes soqqysy ońbaı tıdi. Shyndyqqa týra qaraý kerek, Gena soqqy jasaǵanymen dáldik jetispedi. Onyń ústine raýnd uzaǵan saıyn Genanyń kúshi sarqylyp bara jatqandaı kórindi. Al, ana shıkil sary odan saıyn kúsh alyp, qarqyn qosyp kele jatqandaı. Toǵyzynshy raýndtyń alǵashqy eki mınýtyn Gena alyp qoıdy. Jaqsy-jaqsy soqqylaryn ótkizip úlgerdi. Biraq, sońǵy mınýtta Saýl qarymta qaıtaryp ketkendeı. Áıtse de, meniń ishki dúnıem, bul kezdesýdiń paıdasyn  Golovkınge berýge bolady. Men oǵan kelisemin.

Onynshy raýnd qudiretti shaıqas boldy. Bizdiń boksshy tamasha soqqysymen Saýldi bir silkip aldy. Tipti qulaýǵa shaq qalǵan. Áıtse de ana pále tizesin búkpedi. Kúshti qaıdan alatyny belgisiz, qaıta esin jıyp, atoılap shyqty. Bul rette men tarazy basyn Genaǵa qaraı bassam, eshkim renjı qoımas.

On birinshi raýnd ta  keskilesken shaıqas boldy. Kúsh alyp qýattanǵan Alvareske tosqaýyl boldy. Aýyr-aýyr soqqylaryn ótkizip, Saýldiń mıyn shaıqaǵandaı kórindi. Áıteýir basy ornynda, tek qulamady. Ol da qapy qalmaı, qarymta qaıtaryp jatty. Bul jerde sózsiz Golovkın jeńdi.

On ekinshi raýnd ta jaǵaǵa soqqan tolqyndaı boldy. Genanyń soqqylary Saýldiń tumsyǵyna dóp tıip jatty. Baǵanaǵy atoılap júrgen sary bala sharshady ma, joq, judyryqqa toıdy ma, áıteýir tegeýrindi qarsylas bolmady bul joly. Meniń ishki oıym, Gennadıı sońǵy eki raýndta sózsiz jeńdi. Oǵan daýlasýǵa da bolmas. Eger men tóreshi bolsam osylaı ister edim. Kim biledi, áliptiń artyn baǵaıyq.

Iá, tóreshilerdiń sheshimimen Saýl Alvares jeńiske jetti dep aıqaılaǵanda kóńilimizdiń túsip ketkeni ras. Qalaı bolǵanda da Saýldi moıyndaýymyz kerek. Dál osy sátte men  jýrnalıst retinde de, maman retinde de Alvareske qol soǵyp, basymdy ıemin. Talantty boksshy, myqtyny myqty dep aıtqan abzal. Bul sport, bul kúres. Ol tek jeńisten ǵana tura bermeıdi. Jeńilistiń de dámin tatatyn kez  kezdesedi. Genany jazǵyryp turǵanym joq. Ol sózsiz myqty boksshy. Kásipqoı bokstaǵy naǵyz talant. Mundaı boksshy ǵasyrda bir týady. Osyndaı aqmańdaı ul bizdiń mańdaıymyzǵa buıyrdy. Ol – Gennadıı Golovkın!

Nesip JÚNISBAIULY,

belgili sport jýrnalısi, arnaıy sportpress.kz saıty úshin Las-Vegastan