قازاقستاندا شاڭعىدان حالىقارالىق جارىس ءوتۋى مۇمكىن

ەرنازار بەكسۇلتانوۆ، قازاقستان ۇلتتىق شاڭعى جارىسى فەدەراتسياسىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى:

«قازاقستاندا شاڭعىدان حالىقارالىق جارىس وتكىزۋىمىز مۇمكىن»

قىسقى سپورت تۇرلەرىنەن 2017 جىلعى ماۋسىم اياقتالدى.قازاقستان سپورتشىلارى بيىل الماتىدا وتكەن قىسقى ۋنيۆەرسيادا، جاپونياداعى ازيا ويىندارىنا جانە الەم بىرىنشىلىكتەرى مەن كوپتەگەن حالىقارالىق جارىستارعا قاتىستى. ومىرزاق شوكەەۆ باسقاراتىن قازاقستان ۇلتتىق شاڭعى جارىسى فەدەراتسياسىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى ەرنازار بەكسۇلتانوۆپەن 2017 جىلعى ماۋسىمنىڭ قورىتىندىسى جانە الداعى جوسپارلارى تۋرالى سۇحبات قۇرعان ەدىك.

– ەرنازار مىرزا، الدىمەن بيىلعى قىسقى ماۋسىمدى ءبىر قورىتىندىلاپ وتسەڭىز؟

– بيىلعى قىسقى ماۋسىم اياقتالدى. ءبىزدىڭ سپورتشىلار الماتىدا وتكەن بۇكىلالەمدىك قىسقى ۋنيۆەرسيادا ويىندارى مەن جاپونيانىڭ ساپوررو قالاسىنداعى ازيا ويىندارىنا قاتىستى. ءبىرازى جۇلدەلى ورىندارعا ىلىكتى.  دەگەنمەن كەيبىر تانىمال شاڭعىشالارىمىز ءار ءتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى ۇزدىك ۇشتىكتەن كورىنە المادى. ءبىرىنشى كەزەكتە دەنساۋلىقتارىنا قاتىستى. ەندى الدا وليمپيادا ويىندارى بار. بيىلعى ماۋسىمدا سپورتشىلارىمىز الەم چەمپيوناتى مەن حالىقارالىق شاڭعى سپورتى فەدەراتسياسى (FIS) وتكىزەتىن الەم كۋبوگىنىڭ كەزەڭدەرىندە كوبىرەك ۇپاي جيناۋعا تىرىستى. سونىڭ ارقاسىندا وليمپيادا ويىندارىندا ليتسەنزيا الاتىن شاڭعىشىلارىمىزدىڭ قاتارى ارتتى.

– كەيبىر باق وكىلدەرى الماتى قالاسى شاڭعى جارىسىنان الەم كۋبوگىنىڭ ءبىر كەزەڭىن وتكىزەدى دەگەن اقپارات تاراتقان ەدى. بۇل جاعىنان ءبىزدىڭ مۇمكىندىگىمىز قانداي؟

– الەم كۋبوگىنىڭ كەزەڭدەرىنىڭ ءبىرىن وتكىزۋگە نەگىزى مۇمكىندىگىمىز بار. جاقىندا شاڭعى فەدەراتسياسىنىڭ وكىلدەرى اقمولا وبلىسىنىڭ شۋچينسك قالاسىنا بارىپ كەلدى. ول جاقتا قازىرگى كەزدە شاڭعى جانە ترامپليننەن سەكىرۋگە ارنالعان بازا سالىنىپ جاتىر. وسى جۇمىستى ءوز قولدارىنا العان كومپانيا باسشىلارى قۇرىلىس جۇمىستارىن كەلەسى جىلى تولىق اياقتايمىز دەپ ءوز ۋادەلەرىن بەردى. ەندى، بۇيىرسا، بازا اشىلاتىن بولسا، حالىقارالىق جارىستار وتكىزۋگە بولادى. سونىمەن قاتار الماتى قالاسىنداعى «الاتاۋ» شاڭعى بازاسى حالىقارالىق ستاندارتتارعا ءسا    يكەس. وزدەرىڭىز تاماشالاعان ۋنيۆەرسيادا ويىندارىنداعى شاڭعى جارىستارى ءدال وسى بازادا جوعارى دەڭگەيدە ءوتتى. سوندىقتان وڭتۇستىك كورەياداعى وليمپيادا ويىندارى اياقتالعان سوڭ، شۋچينسك نەمەسە الماتىدا حالىقارالىق جارىس وتكىزۋ جوسپارىمىزدا بار. تاعى ءبىر قۋانىشتى جاڭالىق وسى جىلى الاتاۋ باۋرايىندا حالىقارالىق شاڭعى سپورتى فەدەراتسياسى (FIS) ۇپاي بەرەتىن قازاقستان كۋبوگى وتەدى. بۇل جارىس FIS-ءتىڭ ۇپاي سانىنا كىرەتىن بولادى. وعان شەتەلدىك سپورتشىلار دا قاتىسا الادى. مۇمكىندىكتەرى بار.

– بيىلعى وقۋ-جاتتىعۋ جيىندارىن قاي ەلدە وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرسىزدار؟

– وسى جىلى قازاقستان چەمپيوناتىن وتكىزگەنبىز. بىرىنشىلىكتىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ۇلتتىق قۇراما جاساقتالدى. سونىمەن قاتار باپكەرلەردىڭ باسىن قوسىپ جيىن وتكىزدىك. سول وتىرىستا كۇنتىزبە جاسالدى. وقۋ جاتتىعۋ جيىندارىن ەستونيا، فينليانديا، بەلارۋس مەملەكەتتەرىندە جانە ءوزىمىزدىڭ ريددەر قالاسىندا وتكىزۋ جوسپارلانعان. ريددەردىڭ ءبىر جاقسىسى، جىلدىڭ بارلىق مەزگىلىندە قار بولادى. قازىر قۇراما سول جاقتا جينالىپ جاتىر. ال وليمپيادانىڭ الدىنداعى سوڭعى وقۋ جاتتىعۋ جيىنى الماتىدا بولادى.

– قىسقى وليمپيادا ويىندارى 2018 جىلدىڭ 9-25 اقپان ارالىعىندا وڭتۇستىك كورەيانىڭ پحيونچحان قالاسىندا وتەدى. مەدال اكەلەتىن سپورتشىلار بار ما؟

– جاتتىقتىرۋشىلار شتابىنىڭ الدىنا تاپسىرما قويىلدى. وتكەن جىل سپورتشىلاردىڭ كورسەتكەن ونەرى اسا قاتتى كوڭىلدەن شىعا قويعان جوق. بىراق ءبارىبىر دە ءۇمىتتى ۇزبەيمىز. تالانتتى سپورتشىلار بار. ال مەدال جاعىن ەندى ۋاقىت كورسەتەدى. الدىن-الا بولجام جاساۋ دۇرىس ەمەس دەپ ويلايمىن. جالپى، شاڭعىشىلاردىڭ مۇمكىندىكتەرى الەم كۋبوگىنىڭ العاشقى كەزەڭدەرىندە بايقالادى عوي.

– جاستاردان كىمدەردەن ءۇمىت كۇتۋگە بولادى؟

– بيىل فەدەراتسيانىڭ قولداۋىمەن الماتى قالاسىنداعى «الاتاۋ» بازاسىندا 18 جاسقا دەيىنگى سپورتشىلار اراسىندا 7 اۋداننىڭ ىشىندە 9 سپورتشى جانە 1 باپكەردى تاڭداپ الىپ، وقۋ-جاتتىعۋ جيىنىن وتكىزەمىز. ول جاقتا ەلىمىزدىڭ جوعارى دەڭگەيلەرى باپكەرلەرى، وليمپيادالىق دايارلاۋ ورتالىعىنىڭ جاتتىقتىرۋشىلارى، ۇلتتىق قۇراما مۇشەلەرى بولادى. جاسوسپىرىمدەر ەرەسەك سپورتشىلارعا قاراپ كوپ نارسە ۇيرەنەدى دەپ ويلايمىن.

ال قازىرگى كەزدە كوزگە ءتۇسىپ جاستار تۋرالى ايتار بولساق، داۋلەت راحىمباەۆ، ۆيتالي پۋحكالو، ولجاس كليميندەر بار. قىزداردان انگەلينا شۋرىگينا، ۆالەريا تيۋلەنەۆا بولاشاعىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتتىرەدى. بۇل اتالعان ەسىمدەر قازىردىڭ وزىندە قۇرامادا ونەر كورسەتىپ ءجۇر. ولاردان الداعى ۋاقىت جاقسى ناتيجە كۇتەمىز.

– شاڭعى جارىسى مەن بياتلوندى شاتاستىرىپ جاتاتىندار بار. جالپى، شاڭعى بياتلوننىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ قويادى دەپ ويلامايسىز با؟

– بياتلون ءوزى شاڭعىدان شىققان سپورت قوي. بۇل جەردە ەكى سپورتتىڭ جالعىز ايىرماشىلىعى قارۋ. بياتلوندا اتۋعا بولادى. ال شاڭعىدا تەك جارىس. ال ءبىر سپورت ەكىنشى سپورتتىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ قويادى دەپ ويلامايمىن. سپورت ءوزى كەرەمەت وتباسى. گرەك-ريم مەن ەركىن كۇرەس ءبىر فەدەراتسيانىڭ قۇرامىندا بولسا دا، ەكەۋى وزدىگىنشە بولەك سپورت. ءبىر-ءبىرىنىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ قويعانىن ەستىگەن ەمەسپىن. سول سەكىلدى شاڭعى مەن بياتلون جەكە سپورت تۇرلەرى.

– جانكۇيەرلەر ۇلتتىق قۇراما كوشباسشىسى الەكسەي ءپولتورانيندى ساپپوروداعى ازيا ويىندارىنا قاتىسادى دەپ كۇتكەن ەدى. بىراق جاپونياداعى جارىستا الەكسەي بولمادى. وسىنىڭ سەبەبىن تۇسىندىرە كەتسەڭىز؟

– شاڭعىدا ءوزى كوپ جارىس وتەدى.  اربىر سپورتشىنىڭ ماۋسىمدا نەگىزگى باسىمدىق بەرەتىن دوداسى بولادى. ءبىز ءپولتورانينىڭ الەم چەمپيوناتىندا باق سىناعانىن دۇرىس كوردىك. ءسويتىپ، ول الەم چەمپيوناتىنا دايىندالىپ، جەتىنشى ورىن الدى. باپكەرى ۇلتتىق قۇراما كوشباسشىسىنىڭ جۇلدەدەن تىس قالۋىنا جاراقاتى سەبەپ بولدى دەپ ايتتى. دەگەنمەن الەكسەيدىڭ وليمپياداعا بارۋ مۇمكىندىگى جوعارى. ءتىپتى ليتسەنزياعا قول جەتكىزىپ تۇر دەسەك ارتىق ايتقانىمىز ەمەس. ۇپايى وتە جوعارى. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، پولتورانين الەمدىك ارەنادا تانىمال سپورتشى. وزگە ەلدىڭ شاڭعىشىلارى قازاقستان دەگەن كەزدە ءبىرىنشى الەكسەيدى ايتىپ جاتادى.

– قازاقستاننىڭ شاڭعى جارىسى ۇلتتىق فەدەراتسياسىنىڭ الداعى جوسپارلارى تۋرالى ايتا كەتسەڭىز؟

– پرەزيدەنتىمىز ومىرزاق ەستاي ۇلى شوكەەۆتىڭ الدىمىزعا قويعان ماقساتى بار. سول بويىنشا جۇمىستى باستاپ كەتتىك. ونىڭ ۇستىنە، وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، بيىل سپورتقا قاتىستى جاڭا زاڭ قابىلدانعالى جاتىر. وندا سپورتتى قارجىلاندىرۋ ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتى ارقىلى جۇرگىزىلەدى. سوعان سايكەس وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرىندەگى فەدەراتسيالاردىڭ رولدەرى كۇشەيەدى. وعان قاراماستان دا ءبىراز جۇمىستاردى قولعا الىپ جاتىرمىز. جاقىندا شۋچينسك قالاسىنا بارعان ساپارىمدا قالالىق سپورت باسقارماسىنىڭ باسشىسىمەن كەلىسسوز جۇرگىزدىم. قىسقى سپورت ءتۇرى دامىعان ايماقپەن مەموراندۋمعا قول قويدىق. سونداي-اق جىلدا بۇكىلالەمدىك قار كۇنى وتەدى. بۇل FIS-ءتىڭ اياسىندا وتەدى. بيىل وسى كۇندى جوعارى دەڭگەيدە وتكىزسەك دەپ وتىرمىز. تانىمالدىلىعىن ارتتىرىپ، جاس بالادان ەرەسەكتەرگە دەيىن قاتىساتىرۋدى جوسپارلاپ قويدىق.

الماتىدا جۇگىرۋدەن، ۆەلوسيپەدتەن مارافوندار ءوتىپ جۇرگەنىن بىلەسىزدەر. ءبىز وسىنداي بۇقارالىق شارانى شاڭعىدان دا ۇيىمداستىرۋدى قولعا الىپ جاتىرمىز. ول كەلەسى جىلى وليمپيادادان كەيىن ناۋرىز ايىندا وتەدى. استانا قالاسىندا بولادى. ەڭ ۇزاق قاشىقتىق 50 شاقىرىم. باعالى سىيلىقتار تاعايىندالادى. تىركەۋ جۇمىستارى تۋرالى الدىن-الا حابارلايمىز.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

اڭگىمەلەسكەن بەك تولەۋوۆ