تامىز كەڭەسى: جاڭا وقۋ جىلىنا دايىندىق قارالدى

ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى «ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق دەنە تاربيەسى ورتالىعىنىڭ» ۇيىمداسترۋىمەن پەداگوگ قىزمەتكەرلەردىڭ رەسپۋبليكالىق «تامىز كەڭەسى» اياسىندا  «ءبىلىم جانە دەنساۋلىق: دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت الەۋەتى» تاقىرىبىنداعى ەكى كۇنگە سوزىلعان سەكتسياسىنىڭ ونلاين وتىرىسى مارەسىنە جەتتى. بۇل تۋرالى اتالعان ورتالىقتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ تامىز كەڭەسىنىڭ سەكتسيالىق وتىرىسىنا ارنايى قاتىسىپ، ۇستازداردى جاڭا وقۋ جىلىمەن قۇتتىقتادى جانە الداعى ماڭىزدى جۇمىستارىنا ساتتىلىك تىلەدى.

مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى سپورت جانە دەنە شىنىقتىرۋ ىستەرى كوميتەتىنىڭ توراعاسى  سەرىك ساپيەۆ سپورت كۇنى كاسىبي مەرەكەسىنە وراي ەلىمىزدە دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورتتى دامىتۋعا قوسقان ەڭبەگى مەن ادال دا ءمىنسىز قىزمەتى ءۇشىن  بىرقاتار دەنە شىنىقتىرۋ مۇعالىمدەرىن ماراپاتتادى. ماراپات يەلەرىن قازاقتىڭ اۋەسقوي بوكسشىسى، وليمپيادا چەمپيونى، وليمپيادا ويىندارىنىڭ جانە الەم چەمپيوناتتارىنىڭ جۇلدەگەرى، كسرو سپورت شەبەرى، حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى، بوكستان قر ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى ەرماحان ىبرايىموۆ قۇتتىقتادى. سونداي-اق، 100-گە جۋىق دەنە شىنىقتىرۋ مۇعالىمى ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق دەنە تاربيەسى ورتالىعىنىڭ العىس حاتىمەن ماراپاتتالدى.

مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى سپورت جانە دەنە شىنىقتىرۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى سەرىك جاراسباەۆ، قازاقستان ۇلتتىق ستۋدەنتتىك سپورت وداعىنىڭ پرەزيدەنتى، قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى قايرات زاكيريانوۆ، ۇلتتىق وليمپيادالىق كوميتەتى  پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى باقىتجان ورداباەۆ پەن سپورت ديرەكتسياسىنىڭ ديرەكتورى ەلسيار قاناعاتوۆ ۇستازداردى الداعى وقۋ جىلىندا تابىستى ەڭبەك ەتۋگە شاقىرىپ،  ماڭىزدى جۇمىستارىنا تولاعاي تابىستار تىلەدى.

الماتى قالاسىنداعى يۋنەسكو كلاستەرلىك بيۋروسى سپورتتى دامىتۋ جانە ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلعان. سپورت سالاسىنداعى باعدارلامالار جونىندە «يۋنەسكو» كلاسستەرلىك بيۋروسى ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى مەيىرگۇل الپىسباەۆا باياندادى.

«دەنساۋلىقتى نىعايتۋعا ىقپال ەتەتىن مەكتەپتەر» جوباسى شەڭبەرىندە رەسپۋبليكانىڭ 700-دەن استام مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ جانە نىعايتۋ; مىنەز-ق ۇلىق قاۋىپ فاكتورلارىنىڭ الدىن الۋ جانە بالالاردى سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا ىنتالاندىرۋ بويىنشا ءىس-شارالار وتكىزەدى. وسى رەتتە، دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ قازاقستانداعى وكىلى دوكتور كەرولاين كلارينۆال  اتقارىلعان جۇمىستار جايلى ايتتى.

بالالاردىڭ قوزعالىس بەلسەندىلىگىنىڭ شەكتەلۋى مەن وقشاۋلانۋ جاعدايىندا اقپاراتتار اعىنىنىڭ ارتۋى دەنساۋلىققا دا، ولاردىڭ پسيحوەموتسيونالدى جاي-كۇيىنە دە تەرىس اسەرىن تيگىزەدى. پاندەميادان كەيىن جاڭاشا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنۋگە تۋرا كەلەدى، ياعني سپورت پەن دەنە شىنىقتىرۋ ومىرلىك داعدىلار مەن باستى قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋدىڭ، قيىن جاعدايلارعا توزىمدىلىكتى ارتتىرۋدىڭ ۇلگىسى بولۋى كەرەك. «يۋنەسكو» كلاستەرلىك بيۋروسىنىڭ الەۋمەتتىك جانە گۋمانيتارلىق عىلىمدار سەكتورىنىڭ جەتەكشىسى ارينا مياسوەد اتالمىش تاقىرىپ تۋرالى ويلارىن ورتاعا سالدى.

ەلىمىزدەگى اكتۋالدى ماسەلەنىڭ ءبىرى — قازىرگى زامانعى تەحنولوگيالاردىڭ دامۋىنا بايلانىستى جاسوسپىرىمدەر مەن بالالاردىڭ دەنە بەلسەندىلىگىنىڭ تومەندەگەنى. وسىعان وراي، «ۇتقىرلىق جانە فيزيكالىق بەلسەندىلىك بالالار اراسىندا سەمىزدىك پەن ارتىق دەنە سالماعىنىڭ تومەندەۋىنىڭ فاكتورى رەتىندە. ەۋروپا ەلدەرىنىڭ وزىق تاجىريبەلەرى»  تاقىرىبىندا دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ  «دەنساۋلىقتى نىعايتۋعا ىقپال ەتەتىن مەكتەپتەر» جوباسىنىڭ ۇلتتىق ۇيلەستىرۋشىسى، قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرى  اقبوتا ءابدىلدينا بايانداما جاسادى.

پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، ۋكراينا عىلىم اكادەمياسىنىڭ تولىق مۇشەسى، ۋكراينانىڭ عىلىم مەن تەحنيكانىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، ۋكراينا وليمپيادا اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى ماريا بۋلاتوۆا «جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەگى وليمپيزم» تاقىرىبىندا  تاجىريبەسىمەن ءبولىستى.

ءار ءبىر جارىم ساعات سايىن ادامنىڭ جۇمىس جاساۋ قابىلەتى تومەندەيتىنى عىلىمي دالەلدەنگەن. وسىعان بايلانىستى ۇيىمداستىرۋشىلار ونلاين كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشىلارىنىڭ نازارىنا دەنە شىنىقتىرۋ جاتتىعۋى بەينەروليگىن ۇسىنىپ، بارلىعى تىنىس الۋ گيمناستيكاسىن ورىندادى.

سوڭعى جىلدارى ءبىلىم سالاسى تىڭ جاڭالىقتارعا تولى. سولاردىڭ ءبىرى – جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ مازمۇنى.  وسى ماسەلە بويىنشا ى.التىنسارين اتىنداعى ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى ءسانزيا كوپتىلەۋوۆا ءىس-تاجىريبەسىمەن ءبولىستى.

4-توقسانداعى مۇعالىمدەردىڭ قاشىقتان وقىتۋ تاجىريبەسىن زەرتتەۋ ناتيجەسىندە «ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق دەنە تاربيەسى ورتالىعىنىڭ» ماماندارى ازىرلەگەن «دەنە شىنىقتىرۋ» پانىنەن قاشىقتىقتان وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ بويىنشا ادىستەمەلىك ۇسىنىمداردى» ورتالىقتىڭ زەرتحانا جەتەكشىسى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى مەرۋەرت تۇياقباەۆا تانىستىردى. سونىمەن قاتار، قاشىقتىقتان وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ بويىنشا بەينەروليك كورسەتىلدى.

نۇر-سۇلتان قالاسى، №64 مەكتەپ-ليتسەيىنىڭ دەنە شىنىقتىرۋ ءپانىنىڭ اعا وقىتۋشىسى ءلاززات ورمانبەكوۆا قاشىقتان وقىتۋ بويىنشا ۇستازدار اراسىندا ىقتيمال قيىندىقتاردى جەتكىزدى.

ءۇي جاعدايىندا بالالاردىڭ فيزيكالىق بەلسەندىلىگىن ساقتاۋعا بايلانىستى ماسەلەلەردى شەشەتىن بىردەن-ءبىر سپورتتىق ۇيىمداردىڭ ءبىرى — حالىقارالىق مەكتەپ سپورتى فەدەراتسياسىنىڭ (ISF) پرەزيدەنتى لوران پەترينكو قازاقستاندىق ۇستازدارعا بەينەقۇتتىقتاۋ جولدادى.

ۇعپدتو عىلىمي كەشەندى توبىنىڭ جەتەكشىسى، پ.ع.د. ءاناتول قۇلنازاروۆ «دەنە شىنىقتىرۋ ساباعىن وتكىزۋدەگى يننوۆاتسيالىق تاسىلدەر» جايلى ايتتى.

دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعى عىلىم جانە كاسىپتىك ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باس مامانى   شىنار ابدراحمانوۆا  «قازاقستان وقۋشىلارىنىڭ دەنە بەلسەندىلىگىنىڭ كورسەتكىشتەرى» جونىندە، «تەڭ مۇمكىندىكتەر الەمى» قق ديرەكتورى»   نۇرگۇل ۇلجەكوۆا «جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردەگى ارنايى مەديتسينالىق توپ وقۋشىلارىنا ارنالعان دەنە شىنىقتىرۋ» ماسەلەسى  تۋرالى بايانداما جاسادى.

ۇلتتىق پاراليمپيادالىق كوميتەتىنىڭ باس حاتشىسى ەرلان سۇلەيمەنوۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەيىمدەلۋ دەنە شىنىقتىرۋدى دامىتۋ ماسەلەلەرى جانە ولاردى شەشۋ جولدارى» تاقىرىبىندا، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى.، «استانا مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى» كەاق سپورتتىق مەديتسينا، رەابيليتولوگيا جانە دەنە شىنىقتىرۋ كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى  ساۋلە سىزدىكوۆا «جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردەگى ارنايى مەديتسينالىق توپ وقۋشىلارىنا ارنالعان دەنە شىنىقتىرۋ» جايلى ويلارىن ورتاعا سالدى.

«Street Workaut» حالىقارالىق فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى»  مينين دەنيس ۇستازداردى جاڭا وقۋ جىلىنىڭ باستالۋىمەن قۇتتىقتاپ، سوڭعى جىلدارداعى قازاقستاندىق جاستار اراسىندا StreetWorkOut سپورتتىق قوزعالىسىنىڭ دامۋ قارقىنى تۋرالى ايتتى. 2012 جىلدان باستاپ Street Workout ۇيىمى تمد جانە ەۋروپا قالالارى مەن ەلدەرى بويىنشا سالاۋاتتى ءومىر سالتى تۋرلارىن وتكىزە باستادى. 2014 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا Street Workout بويىنشا الەمنىڭ 75 ەلى قاتىسقان العاشقى الەم چەمپيوناتى استانادا وتكەن بولاتىن.

الماتى قالاسىنداعى № 68 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ دەنە شىنىقتىرۋ ءپانى مۇعالىمى  ناتاليا درەيت «وقۋشىلاردىڭ دەنە شىنىقتىرۋ ساباعىندا زاماناۋي وقىتۋ تەحنولوگيالارىن قولدانۋ» تاقىرىبىندا، نۇر-سۇلتان قالاسى اكىمدىگىنىڭ «شىعىس» بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر ورتالىعىنىڭ  ديرەكتورى  نۇرلان تياجەنوۆ «ۇلتتىق ويىندار – ۇلت تاربيەسىنىڭ وزەگى» تاقىرىبىندا مازمۇندى تانىستىرىلىم وتكىزدى.

كونفەرەنتسيانىڭ قورىتىندىلارى بويىنشا ۇسىنىمدار قابىلدانىپ، جەرگىلىكتى ءبىلىم باسقارمالارى مەن دەنە تاربيەسى ورتالىقتارى ارقىلى دەنە شىنىقتىرۋ مۇعالىمدەرىنە جولداندى.