Eldiń isi – erdiń qolynda

Keńes Odaǵynyń eńbek sińirgen sport sheberi, KSRO jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen jattyqtyrýshysy, KSRO  áýe kúshteri áskeriniń úsh dúrkin absolıýtti chempıony, erejesiz jekpe-jekten toǵyz dúrkin Álem chempıony, KSRO men Qazaqstanda  kıkboksıng pen ýshý-sandanyń irgetasyn qalaýshy, Dúnıejúzilik «Jekpe-jek» qaýymdastyǵynyń prezıdenti Sabyrjan Ǵalymjanuly Mahmet týraly bir úzik syr.

«Biraq, ultshyl bolý – ózge ulttardy basyný degen sóz emes. Ultshyl adam ǵana, óz ultyn súıgen adam ǵana ózge ulttardy syılaı biledi. Biz ózimizdi ózgelerdiń aldynda tilimizben, salt-dástúrimizben, bilimimizben bıik qoıa bilýimiz kerek», – deıdi batyr baýyrymyz Sabyrjan Mahmet. Rasymende oılap qarasaq, osy dýaly aýyzdan shyqqan ataly sózdiń mán-maǵynasy tereńde jatyr.Ultyn, ana tilin, dinin súıý, qurmetteý ol eshkimge qııanat etpeıtin uly sezim. Rasýl Gamzatov: «Eger týǵan tilim erteń óledi dese, men búgin ólýge ázirmin», – degen eken. Sondyqtan da ana tiline, týǵan ultyna selsoq qarap, eshbir paıdasy tımegen adam jartylaı adam dep aıtýǵa bolatyn shyǵar.

Ult taǵdyryna qalaı bolsa solaı qaraý keshirilmes kúná. Qazaqtyń analary el qorǵaıtyn batyr týǵan. Entelegen jaýdyń ekpinin basatyn er minezdi, elim degen erler kóp bolsa, bizdi syrtqy jaý da daý da basqa páleniń bári ala almaıdy. О́ıtkeni, Sabyrjan baýyrymyzdaı el úshin týǵan, arqaly bıik, asqary zańǵar elim, týǵan jerim dep tik turyp aıtatyn qazaqtyń qorǵaýshylary barda, kıeli mekenimizdi eshbir qaskóı oıyn iske asyra almaıdy.

Sonaý 1990-jyldardyń basynda elimiz egemendigin alar kezeńde, elimizde alam-ǵaıyp, jaǵdaılar týyp, halyqtyń degbiri qashqan jyldar bolatyn. Qazaqtyń basyna ne kelip ne ketpedi. Sol bir aýyr jyldary qazaqtyń basyna syrttan kelip bı bolmaq nıetpen umtylǵandarǵa, keýde qoıa bilgen batyr uldarymyz atqa qonǵany anyq. Sol qazaqtyń bolashaǵy úshin syn sadaǵy qadalǵan kezeńde Sabyrjan Mahmet baýyrymyz da batyr babalarynyń jolymen shovınstik rejımniń surqııa saıasatyna qarsy turǵan asyl tekti ardaqty azmattyń biri boldy.

Allaǵa shúkir, elimiz táýelsizdigin alǵan jyldan bastap, qalt-qul etken ekonıkamyz da aıaǵynan turyp, halyqtyń ál-aýqaty jaqsara túsken edi. Sol jyldardan bastap, el sportynyń da irgesi kóterilip, álem jarystarynda qazaqtyń jalańtós sportshylary kók týmymyzdy kókten jelbiretip, derbes memleket retinde álem sahnasynan kórine bastadyq. Osy kezeńde Sabyrjan Mahmet baýyrymyz da eldegi sporttyń damýyna barynsha qoldaý kómegin salyp, aıanbaı ter tókti.  Aıtalyq, 2000 jyly Almatyda tuńǵysh ret Ortalyq stadıonda  kıkboksıngten «Ǵasyr matchy» dep  ataý alǵan dúrmekti jarystyń ótýine  uıytqy bola bildi. Sol jarys áli kúnge deıin kóz aldymyzda. Elimizdi eleń etkizgen dúbirli sharaǵa Sabyrjan Mahmet álemge tanymal Bola Iang sekildi Gollıvýdtyń kıno juldyzdaryn  elge shaqyryp halyqqa sheksiz kóńil-kúı tartý etken edi. Sonymen qatar álemniń ár túkpirinen jáne de TMD elderiniń barlyq memleketterinen sportshylar kelip baqtaryn synaǵan bolatyn. Sonda Sabyrjan Mahmet bastaǵan sporshylar 11 salmaqtyń 7-de topjaryp komandalyq bas júldeni ıelengeni esimde. Sol bir-aq túıeniń qaryny jarylǵan  jeńisti kúndi kózimen kórgen kónekóz kóremender áli kúnge deıin alaman jekpe-jekterdi saǵynyshpen eske alyp otyrady.

«Oraǵyń ótkir bolsa, qaryń talmaıdy, Otanyń berik bolsa jaýyń almaıdy», – degen eken babalarymyz. Otanymyzdyń berik ári tynysh bolýy Sákeńdeı qara qyldy qaq jaryp shyndyqty aıtatyn, qazaq úshin jan berýge bar batyr baýyrlarymyzdyń ortamyzda bolýy allanyń bergen násibi shyǵar. «Sabyrjan baýyrymyzdyń qazaq úshin jan berýge daıyn ekendigin árbir jasaǵan ıgilikti  is-áreketimen aıǵaqtatap keledi. Sabyrjan Ǵalymjanulynyń ulttyq rýhty oıatý baǵytynda  jastarǵa aıtyp júrgen, maǵynaly mándi, ot jalyndaı sózderi Baýyrjan Momyshuly sekildi qazaqtyń ottan da oqtan da qoryqpaǵan ultjandy has batyryn kóz aldymyzǵa elestetedi.

«Eldiń isi – erdiń qolynda», demekshi, el-jurttyń muńyn joqtap, baryn asqaqtatyn Sákeńdeı batyr uldarymyzǵa Alla qýat bersin deımin.

Aqyn ORDABAIULY,

ALMATY