«وسەر ەلدىڭ بالاسى ارمانشىل كەلەدى…»: قفف پرەزيدەنتى الەم چەمپيوناتى تۋرالى ايتتى

قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ادىلەت بارمەنقۇلوۆ فۋتبولدان الەم چەمپيوناتىن وتكىزۋ يدەياسى تۋرالى  ايتتى.

بۇل ۇسىنىستى ول جاقىندا ىستىقكولدە ورتالىق ازياداعى تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ فۋتبول قاۋىمداستىقتارىنىڭ باسشىلارى قاتىسقان جيىندا ايتقان بولاتىن. سودان كەيىن وسى اڭگىمە سوڭعى كۇندەرى ەل ىشىندە قىزۋ تالقىلانىپ، وعان مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اسحات ورالوۆ تا پىكىر ءبىلدىردى. قىسقاسى، ونىڭ پىكىرىنشە قازىر دە الداعى ۋاقىتتا دا ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى الەم چەمپيوناتى سياقتى ءمانى مەن ماڭىزى زور دودانى وتكىزۋگە دايىن ەمەس. وعان كوپ قاراجات كەرەك.

ال قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ادىلەت بارمەنقۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا، الەم چەمپيوناتىن وتكىزۋ يدەياسى بەكەردەن-بەكەر پايدا بولعان جوق. بۇل يدەيا ەلدى العا جەتەلەيتىن، العا قادام باستىراتىن قوزعاۋشى كۇش بولۋى ءتيىس.

ەندى قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ باسشىسىنىڭ وزىنە كەزەك بەرسەك، ول الەم چەمپيوناتىنا قاتىستى مىناداي پىكىر ءبىلدىردى. ونىڭ پىكىرىن وقىرماننىڭ نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كورىپ وتىرمىز.

بىرنەشە كۇننەن بەرى جەلىدە، كەيبىر باق پاراقشالارىندا، ءبىزدىڭ الەم چەمپيوناتىن وتكىزۋگە دەگەن ىقىلاسىمىز تۋرالى ماسەلە قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. وسىعان وراي، مەن وسى ماسەلەنى انىقتاپ العىم كەلەدى.

ورتالىق ازياداعى تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ فۋتبول قاۋىمداستىقتارى باسشىلارىنىڭ ىستىقكولدە وتكەن كەزدەسۋىندە قازاقستان، وزبەكستان جانە قىرعىزستان فۋتبول قاۋىمداستىقتارىنان بىرلەسكەن جارىس وتكىزۋ ماسەلەلەرىن قاراستىرۋ ءۇشىن جۇمىس توبىن قۇرۋ تۋرالى باستاما كوتەردىم. ولاردىڭ ىشىندە جاسوسپىرىمدەر (U-17، U-19)، جاستار (U-20، U -21) حالىقارالىق تۋرنيرلەرى، سونداي-اق الەم چەمپيوناتى بار.

جۇمىس توبى — وسىنداي جارىستاردى ۇيىمداستىرۋدى FIFA-عا ۇسىنۋ ءۇشىن باستامانىڭ ماقساتى مەن مۇددەسىن ايقىندايتىن جانە ورتاق تالقىلايتىن قۇرال. حالىقارالىق ينستيتۋتقا ءوتىنىش بەرۋ ءۇشىن ەلدەردىڭ ينفراقۇرىلىمدىق جانە قارجىلىق تۇراقتىلىقتارىن باعالايتىن اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزىلۋ كەرەك.

مۇنداي ماسەلە ءۇش ەلدىڭ ۇكىمەتىنىڭ دەڭگەيىندە قاراستىرىلاتىنىن جاقسى تۇسىنەمىز. جارىستاردى ۇيىمداستىرۋعا ءوتىنىش بەرۋ تۋرالى ناقتى شەشىمدى بارلىق فاكتورلار سارالانعاننان كەيىن سالالىق مەملەكەتتىك قۇرىلىمدار قابىلدايدى.

قازاقستان، وزبەكستان جانە قىرعىزستاننىڭ حالىقارالىق تۋرنيرلەردى بىرلەسىپ وتكىزۋى حالىق اراسىنداعى دوستىق پەن سپورتتىق بايلانىستى نىعايتۋعا، سونداي-اق الەم جۇرتشىلىعىنىڭ نازارىن ورتالىق ازيانىڭ فۋتبولىنا بەت بۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

وسىنداي الەمدىك ءىس-شارالار اياسىندا ءبىزدىڭ حالىقتاردىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلى الەۋمەتتىك-مادەني تۇراقتىلىق پەن ەكونوميكالىق وركەندەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

«وسەر ەلدىڭ بالاسى ارمانشىل كەلەدى…» دەيدى حالىق دانالىعى. قازاقستاننىڭ تەز ارادا الەمدىك دەڭگەيدەگى ءىس-شارالاردى وتكىزەتىن دەڭگەيگە جەتكەنىن قالايمىن. مەن وسىعان شىن جۇرەكتەن سەنەمىن.

الەم چەمپيوناتتارىنىڭ ەكونوميكالىق بولىگىنە قاتىستى اقپارات (انىقتاما ءۇشىن):

2014، 2018 جانە 2022 جىلدارداعى سوڭعى ءۇش فۋتبولدان الەم چەمپيوناتىن وتكىزگەن ەلدەردىڭ شىعىنى 11،6 ملرد دوللار (برازيليا)، 14،2 ملرد دوللار (رەسەي) جانە 220 (قاتار) ملرد دوللارعا جەتتى. بۇل رەتتە سپورت نىساندارىنىڭ قۇرىلىسىنا جۇمسالعان شىعىنداردىڭ ۇلەسى برازيليادا 30% (3،5)، رەسەيدە 25% (3،5)، كاتاردا نەبارى 4% (9) بولدى. شىعىنداردىڭ نەگىزگى بولىگىن ينفراقۇرىلىمعا (اۋەجايلار، مەترو، پورتتار، جولدار جانە ت.ب.) تارتىلعان ينۆەستيتسيا قۇرادى. مىسالى، كاتارداعى جالپى بيۋدجەتتىڭ تورتتەن ءبىرى (50 ميلليارد دوللارعا جۋىق) جاڭا لۋسايل قالاسىنىڭ قۇرىلىسىنا جۇمسالدى.

رەسەيدەگى الەم چەمپيوناتىن ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ ەسەبىنە سايكەس، الەم چەمپيوناتىنا دايىندىقتىڭ التى جىلدىق كەزەڭىندە ەلدىڭ جالپى ىشكى ونىمىنە اسەرى 14 ميلليارد اقش دوللارىنان استى (ەڭ الدىمەن قۇرىلىس جانە تۋريزم يندۋسترياسىنىڭ ەسەبىنەن)، تۋريستەر اعىنى ءجىو-گە 3 ملرد اقش دوللارى كولەمىندەگى ۇلەستى قامتاماسىز ەتتى.

برازيليادا وتكەن الەم چەمپيوناتىن 1،35 ميلليون، رەسەيدە – 3 ميلليونعا جۋىق، كاتاردا – 1،4 ميلليون شەتەلدىك تۋريست تاماشالاعان.

بەيرەسمي دەرەكتەر بويىنشا الەم چەمپيوناتى اياسىندا برازيليادا 380 مىڭ، رەسەيدە 315 مىڭ، قاتاردا 1،5 ميلليون جۇمىس ورنى اشىلعان.

فيفا مالىمەتى بويىنشا كاتاردا وتكەن الەم چەمپيوناتىنىڭ اۋديتورياسى (تەلەديدار مەن ينتەرنەت) شامامەن 5 ميلليارد ادام بولدى. بارلىق اقپاراتتىق پلاتفورمالارداعى جالپى اۋديتوريانى قامتۋ 262 ميلليارد دوللارعا جەتتى.  بۇل دا چەمپيوناتتىڭ نەگىزگى ەكونوميكالىق بولىگى.

فۋتبولدان XXV الەم چەمپيوناتىنىڭ فينالدىق كەزەڭى 2034 جىلدىڭ جاز ايلارىندا فيفا-عا مۇشە 48 ەلدىڭ ۇلتتىق قۇرامالارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەدى.

چەمپيوناتتىڭ وتەتىن ورنى 2026 نەمەسە 2027 جىلدارى انىقتالادى.