Fýtboldan Qazaqstan ulttyq quramasynyń bas jattyqtyrýshysy Aleksandr Borodıýk 2018 jyly Reseıde ótetin álem chempıonatyna irikteý kezeńinde Rýmynııa men Armenııa quramalaryna qarsy ótetin oıyn aldynda suhbat berdi.
– Qazaqstan quramasy álem chempıonatynyń irikteý kezeńinde myqty topqa tústi. Qarsylastarymyz álem jáne Eýropa chempıonattarynda óner kórsetip júrgen tájirıbeli quramalar. Bir jaǵynan bizdiń fýtbolshylarymyzǵa úlken tájrıbe bolmaq. Eýropa fýtbolynyń deńgeıi joǵary ekenin búkil álem jaqsy biledi. Men qazaqstandyq fýtbolshylardyń kásibı turǵyda damýyna múmkindigi bar ekenin ylǵı da aıtyp kelemin. Eger ujymdaǵy jigitter kári qurlyqtyń birinshilikterinde dop tebetin bolsa, jergilikti fýtbolǵa boı úıretip, halyqaralyq týrnırlerde jeńiske jetýine ońaı bolatyn edi.
Rýmynııanyń osal komanda emes ekenin bári biledi. О́tken jyly Franııada ótken Eýropa chempıonatyna qatysqanyn aıta ketken jón. О́z basym quramamyzdyń rýmyndardan jeńilmeıtinine senimdimin. Jankúıerler tartysty kezdesýge kýá bolady. Biz endi aldaǵy eki matchy sátti ótkizip, kez kelgen qarsylasqa laıyqty qarsylyq kórsete alatynymyzdy dáleldeýimiz kerek.
– О́tken jyly Astanada Rýmynııaǵa qarsy oıynda ulttyq quramamyz teń oınap, bir upaı alǵan edi. Syrt alańda da upaı alý úshin ne isteý kerek?
– Bir nárseni eskere ketý kerek, fýtbolda qarsylastar bir bolǵanmen, ár oıyn bir-birine eshqashan uqsamaıdy. Sáıkesinshe ár match ózindik ereksheligimen este qalady. Máselen, Polshaǵa qarsy oıynda Roman Murtazaev gol salyp, 1:0 esebimen alǵa shyqqan edik. Alaıda, tóreshi bul goldy esepke almaı qoıdy. Bul dop sanalǵanda oıyn nátıjesin ózgertýi ábden múmkin edi. Qazirgi ýaqytta biz qatelikterimizben jumys istep, jattyǵýlarymyzdy pysyqtap jatyrmyz. Bizdiń dál qazirgi basty kemshiligimiz – standartty jaǵdaı.
– Quramamyz Armenııaǵa qarsy oıyndy qandaı kóńil-kúımen bastaıdy?
– Men óz komandama tolyq senemin. Aldaǵy Rýmynııadaǵy oıynda jeńiske jetip, Armenııaǵa qarsy jaqsy kóńil-kúımen oınaımyz dep úmittenemin.
– Rýmynııada birden úsh oıynshy (Baýyrjan Islamhan Iýrıı Logvınenko jáne Georgıı Jýkov) alańǵa shyǵa almaıtyny belgili. Bul aldaǵy oıynǵa qanshalyqty áser etýi múmkin?
– Oıynshylardyń jaraqat alýy belgili bir deńgeıde matchqa da áser etedi. Bul kezdesýde ulttyq quramanyń ózge oıynshylaryna múmkindik berip kóremiz.
Eger 2018 jylǵy álem chempıonatynyń irikteý kezeńindegi oıyndaryna taldaý jasar bolsaq, eki matchta oıynshylarymyzdyń biri alańnan qýylyp, on adammen oınadyq. Bul kezdesýdiń nátıjesine tikeleı áser etti dep aıta alamyn. Sol bir tártip buzýshylyq bolǵan sát oıynshynyń qyzyl qaǵaz alýyna turarlyq pa? Mine, osy jóninde kóbirek aıtýǵa bolar. Biraq, bul olqylyqtarymyzdy da basty nazarda ustap, aldaǵy ýaqytta qaıtalamaýǵa tyrysýymyz kerek. Mundaı joǵary deńgeıli matchtarda on oıynshymen oınaý ońaı emes. Al Chernogorııa men Polshaǵa qarsy standartty jaǵdaılarda kóp qatelikterge boı aldyrdyq. Munyń bári ishki birinshiliktiń deńgeıine, ıaǵnı básekege qanshalyqty qabiletti ekenine, oıynshylardyń qanshalyqty jyldam oınaıtynyna da baılanysty. Eger chempıonatta eki komandanyń dárejesi joǵary bolsa, keı qatelikterdi keshirýge bolar. Al halyqaralyq deńgeıdegi oıyndarda bolmashy sátter ózińdi birden qapy qaldyryp jatatynyn este saqtaǵan abzal.
– Erevandaǵy matchta ulttyq quramamyz laıyqty óner kórsetti. Eger oıynshymyz qyzyl qaǵaz almaǵanda Armenııadan bir upaı alatyn múmkindigimiz bolar edi. Al matchta Genrıh Mhıtarııannyń joǵary deńgeıde oınaǵanyn da atap ótpeı ketýge bolmas…
– Bul kezdesýde biz nashar oınadyq dep aıta almaımyn. Matchty óz qolymyzǵa alyp, birneshe qaýipti sátter uıymdastyrǵan kezderimiz boldy. Belgili bir tusta basymdyǵymyz da bilinip jatty. Degenmen oıynshylardyń jekelegen sheberligi úlken ról atqarady. Mhıtarııan naǵyz sheber oıynshynyń ózi. О́ziniń deńgeıin bizge qarsy oıynda taǵy bir márte dáleldeı bildi. Oraıy kelgen tustarda qaqpamyzdy birneshe ret qapy qaldyrdy. Eger Polshaǵa qarsy oıyndy eske túsirer bolsaq, Robert Levandovskıdiń erekshe oıynyn aıta ketken jón. Ol tek shabýyl shebinde ǵana basymdyǵyn kórsetpeı, qorǵanysqa da jıi kómektesip júrdi. Shabýyldy alańnyń orta tusynan bastaǵan kezderi de boldy. Al biz neǵurlym kóbirek tájirıbe jınaýymyz kerek. Qatelikterimizden tıisti nátıje shyǵarýymyz qajet. Komandada joǵary deńgeıli jigitter jınalǵan. Olar kez kelgen quramaǵa qarsy laıyqty deńgeıde óner kórsete alady. Sondyqtan komandama sońyna deıin senim artatyn bolamyn.
– Armenııa quramasynyń kóshbasshy oıynshysy Genrıh Mhıtarııan dep senimmen aıta alamyz. Onyń mundaı deńgeıge kóterilýine ne sebep boldy?
– Bul jerde eki nárseni atap ótken jón. Ol – talant pen eńbekqorlyq. Ekeýiniń biri bolmasa top oıynshy bolý múmkin emes.
– Armenııanyń kóshbasshysyn toqtatý úshin qandaı amaldar qoldanýdy josparlap otyrsyz?
– Fýtbol – komandalyq sport túri. Sondyqtan munda ujymnyń qalaı áreket etetini mańyzdy. Jigitterdiń jóndi nusqaýlar alýy, alańda durys ornalasýy, jyldam oılaı bilýi qajet. Qarsylasyńdy jeńgiń kelse, fızıkalyq deńgeıiń, sheberligiń jaqsy bolýy kerek. Sondaı-aq, basymdyǵyńdy kórsetý úshin psıhologııalyq turǵyda daıyn bolǵanyń da abzal.
— Siz Genrıh Mhıtarııandy Armenııa quramasynyń sapyndaǵy eń qaýipti oıynshy dep esepteısiz be?
— Negizi Armenııada myqty oıynshylar az emes. О́zderin jaqsy qyrynan kórsete alatyn fýtbolshylar jeterlik dep senimmen aıta alamyn. Biraq Mhıtarııannyń orny bólek. Komandanyń oıyny negizinen osy fýtbolshynyń tóńireginen órbıdi desem artyq aıtpaǵan bolar edim. Osyndaı biliktiliginiń arqasynda áriptesteriniń de senimdiligi arta túsedi.
— Jankúıerlerińizdiń qoldaýyna qanshalyqty senim artatyn bolasyz?
— Árıne, jankúıerlerimizdiń qoldaýy bizge óte mańyzdy. Olarǵa tek senim artyńyzdar, qoldaý bildirińizder degim keledi. Jasyl alańǵa bizdiń quramamyz shyǵady. О́kinishke qaraı, sońǵy oıyndarda jeńiske jetip, jankúıerimizdi qýanta almaı júrmiz. Degenmen, qandaı qıyn jaǵdaı bolmasyn, el namysyn qorǵaıtyn komandaǵa jankúıerleriniń qoldaýy mańyzdy. Komandamyzdyń qıyn kezeńine qaramaı senim artyp, qoldaý kórsetken árbir janǵa alǵysym sheksiz. Ujymdaǵy jigitterdiń bári el namysyn qorǵaıtynyn, artynda jaǵdaıyn oılap, alańdap otyrǵan qalyń halyqtyń baryn biledi. Biz alańǵa jeńis úshin shyǵatynymyzdy dáleldeıtin bolamyz. Sońyna deıin kúresemiz. Jeńiske jetý úshin qolymyzdan kelgenniń bárin jasaımyz.