Qurlyqta qazaq kúresiniń qatary kóbeıdi

Nıderlandy Koroldiginde qazaq kúresinen Eýrazııa kýbogy úshin komandalyq jekpe-jekter ótti. Eýropa men Azııanyń killi myqtylaryn jınaǵan bul jarysty Dúnıejúzilik qazaq kúresi fedearııasy, Birikken kúres Odaǵymen (UWW)  birigip uıymdastyrdy. Qatysýshy komandalar eki topqa bólinip óner kórsetti. Aıtalyq, Eýropa aımaǵynan  Gollandııa, Belarýs, Germanııa men Grýzııa elderiniń palýandary kúsh synassa,  Azııadan Mońǵolııa, Qyrǵyzstan, О́zbekstan men Qazaqstannyń tańdaýly sportshylary bozkilemde  tartysty beldesýler ótkizdi.

Jarysta áýeli otandastarymyz Qyrǵyzstan men О́zbekstan komandalarynyń jigitterin jeńip, Mońǵolııamen kezdesti. Biraq, palýandarymyz mońǵoldardan aılasyn asyra almady. Al, Qazaqstan quramasy úshinshi oryn úshin beldesýde  namysty qoldan bermeı, Nıderlandy sportshylaryn basymdylyqpen jeńip, Eýrazııa kýbogynyń qola júldegeri atandy.

Fınal Mońǵolııa men Grýzııa komandalary arasynda ótti. Grýzııa  quramasynyń palýandary arasynda sambodan álem chempıondary men Eýropa birinshilikterinde topjarǵan marqasqa sportshylardyń qatary kóp edi. Mońǵoldar da osal emes ekenin kórsete bildi. Mońǵolııa quramasy bul jarysqa óz elderinde  esimderi qalyń jurtqa tanylǵan bilekti de júrekti jigitterin saraptap alyp kelipti. Degenmen de taý halqynyń ókilderi sheberlikteri áldeqaıda joǵary ekenin tamasha kórsetip, bas júldege tigilgen qomaqty syıaqy men  Evrazııa kýbogyn jeńip aldy. Bir aıta keter másele, Dúnıejúzilik qazaq kúresi federaııasynyń prezıdenti Islam Álmaqanuly Ábishevtiń: «Qazaq kúresin álemge taratyp, nasıhatyn kúsheıtý úshin ózge elderdiń palýandary jeńis bıiginen jıi kórinýi kerek. О́ıtkeni, olar óz eline jeńispen jelpine oralyp qana qoımaı, aqparat quraldarynan jeńisimen birge qazaq kúresin dáripteıtin bolady. Sondyqtan da qazaq kúresin álem sahnasyna shyǵarýdyń eń bir tıimdi joly, ózge elderdiń sportshylarynyń jeńiske jetip otyrýy, bizdiń qazaq kúresiniń bolashaǵy úshin mańyzy zor dep bilemin», – degen edi.

Rasymen de, biz qashanǵa deıin bas júldelerdi óz jambasymyzǵa basyp alyp qala beremiz?! Qazaq kúresin álemge tanytyp, olardyń  ulttyq kúresimizge qyzyǵýshylyǵy artyp, belsene aınalysýy úshin qonaqtarǵa júldeni aıamaı taratýdy qolǵa alǵanymyz durys bolar. Dúnıejúzilik qazaq kúresi federaııasynyń birinshi vıe-prezıdenti Serik Adamuly Túkeevtiń de kóp jyldan beri alǵa qoıǵan maqsattarynyń biri de sol, alystan at artyp jetken  sheteldik palýandardyń  júldeli bolyp eline  qaıtýy. Mysaly, men  qazaq kúresinen 7 álem chempıonaty, 11  Azııa chempıonaty, 4 Álem kýbogy, 5 Eýropa, 2 ret Pan-Amerıka men Afrıka chempıonattarynyń dúbirilete  ótkeniniń kýási bolyp kelemin. Talaı ret Serik Adamulynyń tóreshiler alqasymen jarys aldynda ótkizetin otyrysta árqashanda jekpe-jek barysynda eki palýan teńdeı óner kórsetse sheteldiń ókiline jeńisti aıamaı bergen jón ekenin basa aıtatyn. Sondyqtan da muhıt asyp, qus ushsa qanaty talatyn jerden qazaq kúresi úshin kúresýge  shyn yntasymen jetken qonaqqa qurmetpen qaraǵanymyz lázim. Sonymen birge, taǵy bir utatynymyz  sheteldikter bizdiń kúrestegi erejelerdi ana tilimizde aıtylatyn «Basta», «Toqta», «Taza», «Jartylaı», «Jambas» degen tirkesterdi jattap úırene bastady.

Alaman jarys aıaqtalǵan kezde Birikken kúres Odaǵynyń (UWW) basúılestirýshisi Edmar Abýllaev mundaı jaqsy uıymdastyrylǵan jarys Gollandııa elinde alǵash ret bolǵanyn aıtty Ilgeride eshqashan da jekpe-jek túrlerinen Olımpıadalyq sport túrleri bylaı tursyn álemdik jáne halyqaralyq deńgeıdegi baıraqty jarystar Nıderlandy memleketinde ótkenin estimegen eken. Sondyqtan Dúnıejúzilik qazaq kúresi federaııasy Birikken kúres Odaǵymen (UWW) birigip Qyzǵaldaqtar elinde  sátti ótkizgen bul jarystyń baǵasy óte zor ekenine toqtala ketti. Osynyń ózi qazaq kúresi  úshin úlken bir jetistik dep aıtýǵa bolady. Ǵasyrlar boıy urpaqtan-urpaqqa jalǵasyp kele jatqan qasıetti de kıeli ulttyq kúresimizdiń kemeline kelip, álemge shyǵatyn ýaqyty jetti. Keler jyly Koreıada eki jylda bir keletin Dúnıejúzilik jekpe-jek oıyndarynyń baǵdarlamasyna qazaq kúresiniń  kirgeni týraly Serik Adamuly  qýana súıinshilep aıtty.  Bul habar  osy Eýrazııa kýbogy ótip jatqan kezde jetse kerek. Endeshe esikten kirgeli otyrǵan 2019 jyly Dúnıejúzilik qazaq kúresi federaııasy Birikken kúres Odaǵymen (UWW) birigip ótkizetin alaman jarystardyń qatary kóptep bolǵaly tur. Sondyqtan da qazaq kúresi úshin keler jyl qutty bolǵaı dep tileıik.

Aqyn ORDABAIULY,

ALMATY