بىرەۋگە قاراعان كۇنىڭ قۇرىسىن…

ازيا ويىندارىنداعى مەدالى ەڭ كوپ سپورت ءتۇرى — جەڭىل اتلەتيكا.  جالپى مەدالدار جيىنتىعى ەڭ كوپ جارىس — جەڭىل اتلەتيكا جارىسى.  ءبىزدىڭ ەل كەشەندى ۇلكەن جارىستاردا بۇل ماسەلەنى ۇنەمى ەستە ۇستاپ جۇرەتىن.  كەشەگى توكيو وليمپياداسى مەن بۇل حانچجوۋداعى XIX ازيا ويىندارىندا وسى داستۇردەن جاڭىلعاندايمىز با، قالاي… 

بىرىنشىدەن، حانچجوۋعا نەبارى 20-داي عانا جەڭىل اتلەت اكەلدىك.  ەسەسىنە، ە-سپورت دەي مە، اتى-ءجونى بەلگىسىز ءبىر سپورت تۇرىنەن 30-عا تارتا سپورتشى قوسىپپىز.  بۇل ە-سپورتىڭ سپورت پا، بالانىڭ ويىنى ما تۇسىنبەدىك.  راس بولسا، وتىرىپ، كومپيۋتەرمەن وينايتىن بىردەمە سەكىلدى.  وتكەندە الگى 30-دىڭ ەشقايسىسى جارتىلاي فينالعا دا جەتە الماعاندا، ءبىر جاس ءجۋرناليستىڭ: «مەن كومپيۋتەردە جەتىكپىن، بارعان بەتتە دايىندالىپ، كەلەسى ازيا ويىندارىنا قاتىسپاسام!..» – دەپ قالعانىن ءوز قۇلاعىممەن ەستىدىم.  سونداي سپورتتى دا سپورت دەپ ازيا ويىندارىنا ەنگىزگەندەرىنە قايرانمىن.

بىراق «قازانشىنىڭ ەركى باردى…» ايتقان دا وزىمىزدىڭ قازاق-اۋ.  سونىمەن، ازيا ويىندارىنا كەلگەن 20-داي جەڭىل اتلەتىمىز ايدى اسپانعا شىعارا المادى.  4ح400 مەترگە ارالاس ەستافەتادا شري-لانكالىق سپورتشىلاردى جازالاعاننىڭ ارقاسىندا ءتورتىنشى ورىندا قالعان سپورتشىلارىمىز جۇلدەلى ءۇشىنشى ورىن الدى. قىز-جىگىتتەردىڭ ەڭبەكتەرىن ەلەمەۋدەن اۋلاقپىز، بىراق ءبىز جەڭىل اتلەتيكادان ازيادا كوش سوڭىندا جۇرمەۋىمىز كەرەك ەدى. ەڭ اۋەلى، سوناۋ 1960 جىلى جەڭىل اتلەتيكادان كۇمىس مەدال العان عۇسمان اعامىز بار. ودان سوڭ عۇسمان اعا ءامين تۇياقوۆ اعامەن بىرگە كەڭەس وداعى مەن ەۋروپادا (ول كەزدە كەڭەس وداعىندا بولعاننان كەيىن ءبىز ەۋروپادا كۇش سىنادىق قوي. -ن.ج.) اتوي سالىپ، جۇلدەلەرىن دە الدى، رەكوردتارىن دا جاڭارتتى.  ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن دە ءبىز بىرنەشە وليمپيادا چەمپيوندارى مەن جۇلدەگەرلەرىن تاربيەلەدىك. ەندى، مىنە، ازيا قۇرىلىعىنداعى ويىنداردا چەمپيوندىق تۇگىلى ءبىر كۇمىس مەدال الا الماي مىسىمىز قۇرىپ وتىر!

بۇل جەردە ەل سپورتىن وركەندەتۋدەگى سوڭعى جىلدارعا كەمشىلىكتەردىڭ مول اسەرى بار ەكەنىن باسا ايتامىز.  جاسىراتىنى جوق، بۇل ازيا ويىندارىندا ءبىز ءوز سپورتشىلارىمىزعا ەمەس،سىرتتان ساتىپ الىپ كەلگەن شەتەلدىك جەلاياقتار كارولين كيپكۋري مەن دەيزي دجەپكەمەيگە ءۇمىت ارتقانىمىز جاسىرىن ەمەس!  جەڭىل اتلەتيكالىق جارىستىڭ العاش باستالعان كۇندەرى وتكەن 10000 مەترلىك قاشىقتىققا جارىس كيپكۋري ءۇشىن التىن مەدال كۇتكەن جارىس ەدى.  ول جولى كارولين ءۇشىنشى بوپ قالدى.

جارىستىڭ بەل ورتاسىندا ايەلدەردىڭ 3000 مەترگە كەدەرگىلەر ارقىلى جارىسى ءوتتى.  وعان قاتىسقان دەيزي الداعىلارعا ىلەسە الماي، بەسىنشى بوپ كەلدى. ەندى ەكەۋىن دە كەشە عانا وتكەن 5000 مەترگە بولعان جارىسقا سالعانبىز.  كارولين ۇشىنشىگە ارەڭ ءىلىندى، دەيزيىڭىز سەگىزىنشى بولىپ سالپاقتاپ، كومبەگە ارەڭ جەتتى.

بىرەۋگە قاراعان كۇنىڭ قۇرىسىن!  نە بولسا دا ءوز ەلىمىزدە تۋعان سپورتشىلاردى تاۋىپ، تاربيەلەگەن دۇرىس. ءدال الگىلەر التىنمەن اپتاپ، كۇمىسپەن كۇپتەيتىن بولسا دا، سولاردىڭ مەنىڭ ەلىم ءۇشىن جارىسقا قاتىسقانىن ءوز باسىم قالامايمىن! 

كەشەگى جارىس كەزىندە دە وزگە ەلدىڭ سپورتشىلارى كيگەن كيىمىندەگى ەلىنىڭ اتى جازىلعان ءسوز بەن كەستەلەگەن تۋلارىنا تابىنىپ، سوعان باس ءيىپ، تاعزىم ەتىپ جۇرسە، مىنالاردىڭ كيىمدەرى دە وزگە سپورتشىلارىمىزداعىداي قازاق ءيىسى شىعاتىن فورما ەمەس، كەۋدەلەرىندە كەستەلەگەن تۋىمىز دا جوق!  سوندا بۇلار الگى افريكاسىنان حانچجوۋعا كەشىگىپ كەلىپ، جارىس جولىنا وز كيىمدەرىمەن شىعا سالعان با، الدە ءبىزدىڭ كيىم ۇلگىسى مەن تۋدى كەستەلەۋدى مەنسىنبەگەنى مە؟! 

بۇل 5000 مەترلىك قاشىقتىقتا ءۇندىستاننىڭ جەلاياق قىزى چەمپيون بولدى!  جانە دە قانداي كەرەمەت تاكتيكالىق ءادىس قولداندى دەيسىز عوي: ول جاپون جەڭىل اتلەت قىزىن الدىنا سالىپ وتىرىپ، تەك مارەگە 20-30 مەتر قالعاندا عانا اتقان وقتاي بوپ وتە شىقتى جانىنان!  كەرەمەت جەڭىس!  جالپى، بۇل ازيا ويىندارىنداعى جەڭىل اتلەتيكا جارىستارىندا وسى ينديا مەن باحرەيننىڭ سپورتشىلارى تاڭ قالدىردى.  باحرەيننىڭ جەتى التىن مەدال الۋىنىڭ ىشىندە ولاردىڭ جەڭىل اتلەتتەرىنىڭ زور ۇلەسى بار.  ال، ءۇندىستان ۇلى ەل، ءالى-اق ولار دا قىتاي سپورتشىلارى سەكىلدى سپورتتاعا كوپ التىن جۇلدەلەردى وزگەلەردىڭ اۋزىنان جىرىپ الاتىن بولادى.  ولاردىڭ سۋعا جۇزۋدەگى، جەڭىل اتلەتيكاداعى تابىستارى باس يگىزگەندەي!  جانە دە بۇل ەلدەردىڭ سپورتشىلارىنىڭ ءبارى ءوز ۇلتىنىڭ ۇل-قىزدارى.

ءبىز دە سولاي بولۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن!  كىسىگە قاراعان كۇنىڭ قۇرىسىن!!!

نەسىپ جۇنىسباي ۇلى – حانچجوۋدان (قىتاي)