Azyq-túlik qaýipsizdigi – ulttyń saýlyǵy

Byltyr memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Italııaǵa saparynda Azyq-túlik jáne aýyl sharýashylyǵynyń qaýipsizdigi jaıly keleli máselelerdi kótergen bolatyn.

Osyǵan oraı, jaqynda Almatyda «О́simdikterdi zııankesterden qorǵaýdyń ıntegraldy júıesi: turaqty Aýyl sharýashylyǵy tájirıbelerin ilgeriletý» semınary ótti. Is-sharada Birikken Ulttar Uıymynyń Azyq-túlik jáne aýyl sharýashylyǵy uıymy (FAO) Qazaqstanda pestııdterdi qoldanýdy qysqartý jáne zııankestermen kúresýdiń neǵurlym qaýipsiz jáne ekologııalyq turaqty ádisterin engizý maqsatynda ázirlengen О́simdikterdi qorǵaýdyń ıntegraldy júıesi jónindegi ulttyq strategııanyń jobasyn usynady. Semınar «Ortalyq Azııa elderinde jáne Túrkııada pestııdterdiń ómirlik ıklin basqarý jáne TOL-pestııdterdi joıý» FAO/JEQ jobasy aıasynda uıymdastyryldy.

Konferenııada Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi О́simdikterdi qorǵaý basqarmasynyń basshysy, Agroónerkásiptik keshendegi memlekettik ınspekııa komıteti Almat Súleımenov, «Ulttyq agrarlyq ǵylymı-bilim berý ortalyǵy» KeAQ tóraǵasynyń orynbasary Erjan Aınabekov, FAO-nyń IPM jáne klımatqa tózimdilik jónindegi Halyqaralyq keńesshisi Jýjanna Kereshtes, Jıembaev atyndaǵy Qazaq ósimdikterdi qorǵaý jáne karantın ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń ósimdikter karantıni bóliminiń meńgerýshisi Janna Isına, Qazaq ósimdikterdi qorǵaý jáne karantın ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń dırektory Baqytjan Dúısembekov keleli pikirler aıtyp, búgingi kúnde aýylsharýashylyq salasynda oryn alyp jatqan ózekti máselelerdi ortaǵa saldy.

Strategııa 2023-2024 jyldary Qazaqstanda FAO sarapshylary júrgizgen tabysty dalalyq synaqtar men tájirıbeler negizinde ázirlendi. Bul synaqtar zııankestermen kúresýdiń balama ádisteriniń joǵary tıimdiligin kórsetti, hımııalyq zattardy qoldaný aıtarlyqtaı tómendedi. Atap aıtqanda, alma baqtarynda, sondaı-aq qyzanaq pen qyryqqabat egistikterinde fermerler shyǵyndardy arttyrmaı pestııdterdi qoldanýdy 70% — ǵa deıin qysqarta aldy.

О́simdikterdi qorǵaýdyń ıntegraldy júıesi – bul eń aldymen zııankestermen kúresýdiń tabıǵı mehanızmderin qoldanatyn keshendi tásil, al pestııdterdi qoldaný tek tótenshe jaǵdaılarda usynylady. Bul tásil fermerlerge adam densaýlyǵy men qorshaǵan ortaǵa qaýip-qaterdi azaıta otyryp, ekologııalyq taza ónim ósirýge múmkindik beredi. Osyǵan baılanysty, FAO ISR paıdalanýdy belsendi túrde yntalandyrady jáne ony ártúrli elderdiń erekshelikterine beıimdeýge kómektesedi.

Semınar Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń, ǵylymı ınstıtýttardyń, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy óndirýshileriniń ókilderi sııaqty negizgi múddeli taraptarmen strategııany talqylaýdyń mańyzdy satysy bolyp tabylady. Is-sharanyń negizgi maqsaty – strategııany jan-jaqty pysyqtaý jáne ulttyq deńgeıde odan ári iske asyrý.

Saltanat QAJYKEN,

ALMATY