Азық-түлік қауіпсіздігі – ұлттың саулығы

Былтыр мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Италияға сапарында Азық-түлік және ауыл шаруашылығының қауіпсіздігі жайлы келелі мәселелерді көтерген болатын.

Осыған орай, жақында Алматыда «Өсімдіктерді зиянкестерден қорғаудың интегралды жүйесі: тұрақты Ауыл шаруашылығы тәжірибелерін ілгерілету» семинары өтті. Іс-шарада Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымы (ФАО) Қазақстанда пестицидтерді қолдануды қысқарту және зиянкестермен күресудің неғұрлым қауіпсіз және экологиялық тұрақты әдістерін енгізу мақсатында әзірленген Өсімдіктерді қорғаудың интегралды жүйесі жөніндегі ұлттық стратегияның жобасын ұсынады. Семинар «Орталық Азия елдерінде және Түркияда пестицидтердің өмірлік циклін басқару және ТОЛ-пестицидтерді жою» ФАО/ЖЭҚ жобасы аясында ұйымдастырылды.

Конференцияда Ауыл шаруашылығы министрлігі Өсімдіктерді қорғау басқармасының басшысы, Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитеті Алмат Сүлейменов, «Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы» КеАҚ төрағасының орынбасары Ержан Айнабеков, ФАО-ның IPM және климатқа төзімділік жөніндегі Халықаралық кеңесшісі Жужанна Керештес, Жиембаев атындағы Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институтының өсімдіктер карантині бөлімінің меңгерушісі Жанна Исина, Қазақ өсімдіктерді қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институтының директоры Бақытжан Дүйсембеков келелі пікірлер айтып, бүгінгі күнде ауылшаруашылық саласында орын алып жатқан өзекті мәселелерді ортаға салды.

Стратегия 2023-2024 жылдары Қазақстанда ФАО сарапшылары жүргізген табысты далалық сынақтар мен тәжірибелер негізінде әзірленді. Бұл сынақтар зиянкестермен күресудің балама әдістерінің жоғары тиімділігін көрсетті, химиялық заттарды қолдану айтарлықтай төмендеді. Атап айтқанда, алма бақтарында, сондай-ақ қызанақ пен қырыққабат егістіктерінде фермерлер шығындарды арттырмай пестицидтерді қолдануды 70% — ға дейін қысқарта алды.

Өсімдіктерді қорғаудың интегралды жүйесі – бұл ең алдымен зиянкестермен күресудің табиғи механизмдерін қолданатын кешенді тәсіл, ал пестицидтерді қолдану тек төтенше жағдайларда ұсынылады. Бұл тәсіл фермерлерге адам денсаулығы мен қоршаған ортаға қауіп-қатерді азайта отырып, экологиялық таза өнім өсіруге мүмкіндік береді. Осыған байланысты, ФАО ISR пайдалануды белсенді түрде ынталандырады және оны әртүрлі елдердің ерекшеліктеріне бейімдеуге көмектеседі.

Семинар Ауыл шаруашылығы министрлігінің, ғылыми институттардың, сондай-ақ ауыл шаруашылығы өндірушілерінің өкілдері сияқты негізгі мүдделі тараптармен стратегияны талқылаудың маңызды сатысы болып табылады. Іс-шараның негізгі мақсаты – стратегияны жан-жақты пысықтау және ұлттық деңгейде одан әрі іске асыру.

Салтанат ҚАЖЫКЕН,

АЛМАТЫ