تۇنىقتان تۇلەپ ۇشار تالانتتار

ادام جۇرەكسىز ءومىر سۇرە المايتىن بولسا، وتانسىز، تۋعان جەرسىز ءومىر سۇرە الامايدى. تۋعان جەرىندە ءجۇرىپ ءوزىنىڭ اۋىل ايماعىنىڭ جاقسىسىن اسىرىپ، جامانىن جاسىرىپ، ەل ءۇشىن ەڭبەك ەتۋ ەشقاشان ەسكەرۋسىز قالماسى انىق.

اق ءسۇتىن بەرىپ ايالاپ وسىرگەن انانى قالاي سۇيسەڭ، تۋعان ەلىڭدى، جەرىڭدى دە سولاي ءسۇيۋ قاسيەتتى بورىشىمىز. ال تۋعان جەرىنە تۋىن تىگىپ، اعايىننىڭ اتى وزعانشا اۋىلداسىمنىڭ اتى وزسىن دەپ شاۋىپ جۇرگەن اۋىل ازاماتتارىن كورگەندە ناعىز پاتريوتتار اۋىلدا دەپ ايتار ەدىك. سونىمەن قاتار ءاربىر سالانىڭ تالانتتارى دا توعىسقان جەر ول اۋىل دەسەك بولادى. ايتالىق، سپورت سالاسىنا بۇل كۇنى ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ، اۋىل-ايماقتاردا زاۋلەم سپورت الاڭدارى سالىنىپ، اۋىل سپورتى ەرەكشە قارقىنمەن دامي باستادى. وسىنداي قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان زاماندا اۋىلعا، سپورتقا كوڭىل ءبولىنۋ قۋانتارى ءسوزسىز. ويتكەنى، اۋىل قازاقتىڭ كۇرە تامىرى، التىن بەسىگى. ءازىلحان نۇرشايىقوۆ اتامىزدىڭ: «اۋىلسىز قازاق قايراڭدا قالعان بالىقتاي»، دەگەن ءسوزى اۋىلدىڭ قوعامداعى الار ءرولىن ايقىنداپ بەرگەن سەكىلدى. اۋىلدا تالانتتار جەتەدى. تەك ولاردىڭ قايناردىڭ كوزىن اشقانداي اشا ءبىلىپ، قامقور جاساۋ كەرەك.

جۋىردا اۋىلدىڭ تالانتتى جاستارى مەن اۋزىن اشسا جۇرەگى كورىنەتىن ابزال ازاماتتارى جاسىل الاڭدا دوپ تەۋىپ، كەرەمەت فۋتبول ءتۋرنيرىن وتكىزدى. ءبىز وسى ءدۇبىرلى ءبىر وتكەن فۋتبول ەسكە الۋ ءتۋرنيرىنىڭ كۋاسى بولىپ، تاماشا ءبىر ەستەن كەتپەس اسەر الىپ قايتقان ەدىك.

الماتىدان ات باسىن بۇرىپ بارار جەردى بەتكە الىپ شىققانىمىزدا تاڭ ەندى عانا قىلاڭ بەرىپ اتىپ كەلە جاتقان كەز ەدى. باعىتىمىز الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانىنا قاراستى قازىبەك بەك بەكەتى. جول بويىنداعى قاز قاتار، بىرىنە-سوڭ ءبىرى بوي كورسەتىپ، كەستەنىڭ جىبىندەي جالعاسىپ جاتقان اۋىل ايماقتاردى باسىپ وتكەن سايىن، اۋىلدىڭ قىم-قۋات تىرلىگىنە ارالاسىپ جاڭا كۇندى ارەكەت، ەڭبەكتەرىمەن قارسى الىپ جاتقان اۋىل تۇرعىندارىن كورىپ سۇيسىنە قارادىق.

حوش، سونىمەن قازىبەك بەك بەكەتىندەگى سۋ جاڭادان سالىنعان فۋتبول الاڭىنا كەلىپ جەتكەنىمىزدە الدىمىزدان ازات سۇلتان ۇلى مۇساەۆ ەسىمدى اۋىل سپورتىنىڭ ارداگەرى، جارىس ۇيىمداستىرۋشى، كوڭىلدى كۇيمەن قارسى الدى. نەگىزى بۇل اۋىلدا ءجيى سپورتتىق شارالار ءوتىپ تۇرادى ەكەن. اۋىل تالانتتارى سپورتتىڭ ءار تۇرىنەن اۋدان، وبلىستاردا وتكەن سايىستاردا اۋىلىنىڭ نامىسىن تابىستى قورعاپ جۇرگەنىنەن حاباردار بولدىق. مىنە، ەندى اۋىلدىڭ سپورت ارداگەرلەرى جايىلىپ ءوز اۋىلدارىندا شاعىن فۋتبولدان اۋىل سپورتىنىڭ بولاشاعى دەپ جۇرگەن ۇلان شەكتىباي مەن بەكارىس جاقسىلىق ەسىمدى ورىمدەي قوس جاس تالانتتاردىڭ توسىننان كەلگەن اجالدان ماڭگىلىك مەكەنىنە اتتانىپ كەتكەنىنە وراي، اس بەرىپ وسىنداي الامان جارىستى ۇيىمداستىرۋدى ءجون كورىپتى.

جارىسقا الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل، قاراساي، ىلە اۋداندارىنىڭ اۋىلدارىنان كوماندالار كەلىپ تىركەلدى. ءوز اۋىلدارىنىڭ ماقتانىشتارىنا اينالعان سايدىڭ تاسىنداي سايىپقىران جاستاردىڭ جەڭىس ءۇشىن كوزدەرىندە وتى جانىپ، جۇلقىنىپ تۇرعاندارىن كوردىك. وسىندايدا ءبىزدىڭ قازاقستان قۇرامالارىنداعى ويىنشىلاردىڭ كوزدەرىندە وتى ءسونىپ، بويكۇيەز كوڭىل كۇيمەن الاڭعا شىعاتىندارى كوز الدىمىزعا ەلەس بەرگەندەي بولدى. ولاردا جوق وسىنداي جەڭىسكە دەگەن قۇلشىنىس، جالىندى مىنەزدەردى ءبىز اۋىل بالالارىنىڭ كوزىنەن كورىپ سۇيسىنە قارادىق. كوز دەگەن ادامنىڭ ىشكى دۇنيەسىنىڭ ايناسى ەمەس پە. سونىمەن جارىستىڭ اشىلۋ سالتاناتى دا جاقسى ۇيىمداستىرىلدى.

بەتاشار ءسوزدى قازبەك بەك اۋىلىنىڭ اكىمى ومىربەك بەگەندىك ۇلى سارسەنوۆ الىپ، دوپ دوداسىنىڭ ءمان ماعىناسىن ايتىپ، قاتىسۋشىلارعا جەڭىس تىلەدى. سوسىن ءسوز العان اۋىل سپورتىنىڭ ارداگەرى ابدەن بايماعان ۇلى ەسپەروۆ اۋىلدىڭ ءجاسوسپىرىم تالانتتارىن وزگە ەلدىڭ ەمەس ءوز ەلىنىڭ سپورتىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋعا شاقىردى. قوس شىراقتارىنان ايرىلعان قوس انا كوپ الدىنا شىعىپ، وسىنداي ق ۇلىنشاقتارىن ەسكە الىپ ءدۇبىرلى شارا ۇيىمداستىرىپ وتىرعان اۋىل ازاماتتارىنا العىستارىن ايتىپ، انالىق اق باتالارىن بەردى. ءىس-شارانىڭ سالتاناتتى تۇسى اياقتالعان سوڭ جارىستىڭ بىلىكتى تورەشىلەرى الىبەك وتەعۇلوۆ پەن باعدات قۇدايبەرگەنوۆ العاش بولىپ ويىنعا شىعار كوماندالاردىڭ اتتارىن جاريالاپ تارتىسقا تولى ويىندار باستالىپ كەتتى.

4 توپقا بولىنگەن 12 كوماندا كۇن ۇزاق جاسىل الاڭدا جەڭىس ءۇشىن جان تەرلەرىن توگىپ، شەبەرلىكتەرىن سالدى. كەسكىلەسكەن كەزدەسۋلەر ءبىر تىنىم تاپپاي، جان بەرىپ، جان الىسقان ويىندار ارقىلى پاش ەتىلىپ، اۋىل حالقى كەرەمەت ءبىر اسەر الدى دەسە بولعانداي. ءبىز ىنتىماعى ۇيىپ، بىرلىگى جاراسقان اۋىل ازاماتتارىنىڭ وسىنداي تاماشا ءبىر الامان جارىستى ۇيىمداستىرىپ قانا قويماي، وزگە اۋىلدارعا ۇلكەن ۇلگى-ونەگە كورسەتە بىلگەنىنە ءدان رازى بولدىق. ارينە، «شىن مىقتىعى تۇساۋ جوق»، دەمەكشى جارىس باستالعاننان ەرەكشە ويىن ورنەگىمەن جەڭىلىس كورمەي، اۋىل حالقىنا تاماشا ءبىر فۋتبول ويىنىنىڭ اسەمدىگىن اسەرلەپ سىي ەتكەن ىلە اۋدانىنان كەلگەن «رامازان» كومانداسى باس جۇلدە كۋبوك پەن بايگەگە تىگىلگەن قوماقتى قارجىنى جەڭىپ الدى. ەكىنشى كۇمىس جۇلدە جامبىل اۋدانىنىڭ «ۇستازدار» كومانداسىنا بۇيىرسا، ءتۋرنيردىڭ قولا جۇلدەسىن قازىبەك بەك اۋىلىنىڭ جاستارى يەلەندى.

«و، داريعا التىن بەسىك تۋعان جەر،

قادىرىڭدى كەلسەم بىلمەي كەشە گور.

سۇيەم سەنى تۋعان ەل –اتا مەكەن،

ابزال انام سەنسىڭ عوي قۇشاعىڭ كەڭ»، دەپ جىرلاعان قاسىم امانجولوۆتىڭ وسى ءبىر ءنارلى ولەڭ شۋماقتارىندا تۋعان جەرگە دەگەن قانشلىقتى سۇيىسپەنشىلىك، ماحاببات جاتقانىن ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. تۋعان جەردىڭ تۋىن كوتەرىپ، اۋىل سپورتىن دامىتۋدىڭ اق جولىندا جۇرگەن جاناشىر ابزال ازاماتتاردىڭ ارقاسىندا ەلدەگى جاس تالانتتار تۋىن جىققان ەمەس. كەرىسىنشە، ەلمىزدىڭ ۇلتتىق قۇرمالارىندا الەم، وليمپيادا ويىندارىندا ونەر كورسەتىپ، جەڭىس بيىگىنەن كورىنىپ جۇرگەن ادامداردىڭ كوپشىلىگى وسىنداي اياداي اۋىلدا تۋىپ ءوسىپ ونگەن تالانتتار.

ەندەشە وسى ات توقىمىنداي اۋىلدا وتكەن الاماندا كوزگە تۇسكەن دارىندى جاستار ەرتەڭ ۇلتتىق قۇرامانىڭ جەيدەسىن كيىپ جاتسا ەش تاڭعالماس ەدىك. ويتكەنى، بار جىگەر كۇش، قۇدىرەت، قاسيەت، تاربيە، ءداستۇر اۋىلدا دەپ بىلەمىز.

 

اقىن ورداباي ۇلى،

الماتى