Qazaqstanda aldaǵy 6 jylǵa josparlanǵan sport tujyrymdamasy bekitildi. Bul týraly Mádenıet jáne sport mınıstri Ashat Oralov aıtty, dep habarlady Halyq Uni tilshisi.
Ol 2023-2029 jyldarǵa arnalǵan Dene shynyqtyrý men sportty damytýdyń tujyrymdamasy bekitilgenin atap ótti.
Onda elimizde osy salalardy damytýdyń jańa baǵytyn aıqyndadyq, buqaralyq sportqa, onyń ishinde balalar men jastar arasynda, azamattardyń barlyq sanaty úshin dene shynyqtyrý jáne sportpen shuǵyldanýdyń jalpyǵa qoljetimdiligine, dene shynyqtyrýǵa, áýesqoı jáne kásiptik sportqa teń kózqarasqa, joǵary jetistikter sportyn jáne beıimdelgish sportty damytýǵa basa nazar aýdardyq, — mınıstr.
Onyń aıtýynsha, 2029 jylǵa deıin jyl saıyn elimiz boıynsha 20 myńnan asa sporttyq-buqaralyq is-shara ótýge tıis, al aýyldardaǵy sport nusqaýshylarynyń sany 4 myńǵa deıin ósedi. Mektepter men joǵary oqý oryndarynyń janynan turaqty negizde jumys isteıtin sport klýbtary men komandalar qurylady. Olardyń arasynda aýdandyq, oblystyq jáne respýblıkalyq jarystar ótedi.
Ulttyq sport túrlerin nasıhattaýǵa sporttyq-buqaralyq is-sharalardy damytýǵa erekshe mán beriledi.
Mysaly, elimizde V Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndary ótedi. Qazaqstannyń soltústik óńirlerinde Ulttyq sport túrlerin damytýǵa erekshe nazar aýdarylady, — dedi Ashat Oralov.
Sondaı-aq jańa sport nysandary salynyp, eski ǵımarattar kúrdeli jóndeýden ótedi.
113 jańa sport nysanyn salý, 20-syn jańartý jáne jumys istep turǵan 6 sport nysanyn qaıta jaraqtandyrý jumysy jalǵasady. Aýyldarda shaǵyn bıýdjetti sport qurylystaryna jáne modýldik úlgidegi az shyǵyndy, tez salynatyn sport keshenderine basymdyq beriledi. Sondaı-aq mınıstrlik jumys istep turǵan dene shynyqtyrý-saýyqtyrý jáne sport ǵımarattaryna túgendeý júrgizedi. Bıznesti sporttyq ınfraqurylym salýǵa yntalandyrý jónindegi sharalar ázirlenetin bolady. Mysaly, nysandy salý shyǵyndarynyń bir bóligin óteý, — dedi ol.
Mınıstr olımpıadalyq rezervti daıyndaý úshin Qazaqstan boıynsha jattyǵý ortalyqtary qurylatynyn atap ótti.
Onda jyl boıy jetekshi sportshylar da, basym sport túrleri boıynsha barlyq daryndy sportshylar da daıyndalady. Bul ortalyqtarda jumys isteýge ǵylymı qyzmetkerler de tartylady. Al oblystardyń jáne respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń qurama komandalaryn daıyndaý úshin Qazaqstannyń barlyq óńirinde Astananyń úlgisimen olımpıadalyq jáne olımpıadalyq emes túrler boıynsha sportty damytý dırekııasyn qurý josparlanyp otyr, — dedi vedomstvo basshysy.
Sonymen qatar Olımpıada oıyndaryna sportshylardy daıyndaý jumysy kúsheıedi.
«Jattyqtyrýshy-oqytýshylarǵa sportshylardyń joǵary nátıjeleri jáne olardy sporttyq daıyndyqtyń kelesi kezeńine bergeni úshin yntalandyrý tólemderi engiziledi. Bul jas talanttardyń alǵa jyljýyna kómektesedi, al mamandarǵa qosymsha motıvaııa beredi.
Aldaǵy jazǵy jáne qysqy Olımpıadaǵa daıyndyq maqsatynda «Parıj-2024» jáne «Mılan-2026» baǵdarlamalary iske asyrylady, olardyń sheńberinde biz sportshylarǵa jan-jaqty qoldaý kórsetemiz, — dedi Ashat Oralov.
Sporttyq medıınany damytýǵa erekshe kóńil bólinedi.
Elimizde sportshylardy ońaltýǵa jáne qalpyna keltirýge arnalǵan óńirlik dárigerlik-dene shynyqtyrý dıspanserleriniń bólimshelerin ashý boıynsha jumys jalǵasady. Sporttyq medıına ortalyǵyn kezeń-kezeńimen jańǵyrtý jáne ulttyq quramalardy medıınalyq-bıologııalyq qamtamasyz etý sapasyn jaqsartamyz. Jas sportshylar jaǵdaıynda olardyń jas, fızıologııalyq jáne psıhologııalyq erekshelikteri eskeriledi, — dedi mınıstr.
2025 jyly sport mekemeleri, komandalar quramy, jattyqtyrýshylar, tóreshiler jáne sporttyq is-sharalar týraly málimetter jınaýǵa arnalǵan E-Sport ulttyq ıfrlyq platformasyn engiziledi.
Jobanyń maqsaty – sportshylardyń, jattyqtyrýshylardyń, tóreshiler men ádiskerlerdiń qyzmetine monıtorıng júrgizý, kásibı sportshylar men jattyqtyrýshylardy daıarlaý júıesin damytý, kadrlar tapshylyǵyn eńserý, sondaı-aq sport salasyndaǵy memlekettik qyzmetterdi avtomattandyrý, — dedi mınıstrliktiń basshysy.
Sondaı-aq sport dárigerlerin, psıhologtardy, dıetologtardy, nýtrııologtardy, beıimdeý baǵytynda dene shynyqtyrý jattyqtyrýshylaryn jáne basqa da mamandardy daıarlaýǵa memlekettik bilim berý tapsyrysyn ulǵaıtý máselesi pysyqtalady.
Qoldanystaǵy erejeniń ornyna sportshyny daıarlaýdyń barlyq kezeńinde jattyqtyrýshylar úshin joǵary sporttyq nátıjeler úshin birjolǵy tólemderdi engizý josparlanǵan. Oǵan sáıkes, mundaı tólemder tek birinshi, jeke jáne bas jattyqtyrýshylar úshin ǵana esepteledi.
Respýblıkalyq jáne óńirlik sport federaııalary sport tóreshilerin daıyndaıdy. Sondaı-aq halyqaralyq arenada qazaqstandyq tóreshiler sanyn arttyrý boıynsha jumysty kúsheıtemiz.
Dene shynyqtyrý jáne sport jónindegi respýblıkalyq oqý-ádistemelik jáne taldaý ortalyǵy sheteldik lektorlardy tarta otyryp, jattyqtyrýshylar men oqytýshylardyń biliktiligin arttyrý jónindegi jumysty jalǵastyrady, — dedi Ashat Oralov.
Is-sharalar nátıjesinde 2030 jylǵa qaraı dene shynyqtyrýmen jáne sportpen júıeli túrde aınalysatyn balalar men jasóspirimderdiń úlesin 45%-ǵa deıin, al sporttyq belsendi halyqtyń jalpy úlesin 50%-ǵa deıin ulǵaıtýǵa, erekshe qajettilikteri bar adamdar arasynda bul kórsetkishti 23%-ǵa deıin arttyrýdy josparlap otyrmyz.
1000 adamǵa sporttyq ınfraqurylymmen qamtamasyz etý kórsetkishin 65%-ǵa deıin, al tirek, jaqyn mańdaǵy jáne strategııalyq aýyldyq eldi mekenderdi sporttyq ınfraqurylymmen qamtý 100%-ǵa deıin ósýge tıis.
Ulttyq sport túrlerimen aınalysatyn azamattardyń paıyzy dene shynyqtyrý jáne sportpen aınalysatyndardyń jalpy sanynyń 9,6%-na deıin jetedi», — dedi mınıstr.
Sondaı-aq sport sheberi men halyqaralyq dárejedegi sport sheberi normatıvterin oryndaǵan olımpıadalyq rezervtegi mektep-ınternat-kolledjder túlekteriniń úlesin 35%-ǵa deıin arttyrý josparda bar.
Ashat Oralov halyqaralyq deńgeıdegi týrnırlerde jeńip alynǵan medaldar sanyn jylyna kem degende 900 birlikke jetkizýdi kózdelip otyrǵanyn atap ótti.
Onyń aıtýynsha, bul – maqsattar aýqymdy ári úlken. Degenmen oǵan birlesken kúsh-jigerdiń arqasynda qol jetkizýge bolady. Ol úshin búginnen bastap belsendi jumys istelinip jatyr.
Dáýren ERBOLAT,
ASTANA