Bokstan Qazaqstan chempıondary anyqtaldy

Bıylǵy Qazaqstan chempıonatynyń erek­sheligi, Boks federaııa­sy AIVA-dan «úsh juldyzdy» eki tóreshini shaqyrǵan edi. Aǵylshyn jáne ırlandııalyq tóreshilerdiń min­deti – qazylardyń jumysyn baqylap, ádil baǵasyn berýge járdemdesý.

Jarys barysynda sheteldik tóreshiler Pınchýk pen Qutty­be­kov arasyndaǵy jekpe-jekti qaıta qarap, fınalǵa Anton Pınchýkti jiberdi.

Tap osyndaı jaǵdaı fınalda da kezdesti. 51 kılo salmaqta mań­ǵys­taýlyq Azamat Isaqulov pen ońtústikqazaqstandyq Oljas Baınııazovtyń arasyndaǵy teke­ti­reste 4:1 esebimen tóreshiler jeńis­ti Azamatqa bergen. Qarsy­la­syn qarymta aıqasta kútip alyp, asa kóp kúsh jumsamaı jeńiske jetken Azamat ózine kúmán­dan­baǵanymen, AIVA tóreshi­leriniń sheshimimen jeńis Oljas­qa berildi. Osyndaıda suraq týady. Bes tóreshiniń tórteýi Aza­matqa jaq tartyp jeńis berýi biz­diń ádilqazylardyń biliktiligi tó­mendigin baıqata ma?!

Jalpy alǵanda, Qazaqstan chempıonaty boksshylardyń eshqaısyna ońaı tıgen joq. О́z salmaǵynda daýsyz daralanǵan jigitterdiń bolmaǵany Qazaqstan boksynyń ósý deńgeıin ańǵartady. Problemalar da joq emes. Talantty jastardyń shoǵyry az.

60 kılo salmaqta Zakır Sa­fı­ýllın (OQO) men Berik Ábdi­rah­manov (Mańǵystaý) fınalda toqaılasty. Ekeýi de tájirıbeli, ekeýi de halyqaralyq dárejedegi sport sheberi. Ekeýi de halyqaralyq, álemdik doda­lar­dyń dýyn kórgen. Berik Rıo Olımpıadasynyń tezinen ótken. Alapat aıqas saldy ekeýi. Qara kúshi basymdaý Berik salǵan bet­ten qarsy shabýylǵa shyqty. Zakır­di tyqsyryp, dál urýǵa tyrysty. Zakır de urys máneri eshkim­ge uqsaı bermeıtin erek boksshy. Bir-birin bes saýsaqtaı biledi. Álemdik deńgeıdegi eki boks­shy­nyń aıqasynda Berik myqtyraq bolyp, jeńiske jetti. Aıtaıyn degenimiz, ekeýi de túıdeı qurdas,  1986 jyl­y týǵan. Orda buzar otyzdan as­qan jigitterge endigi Olımpııa oıyn­darynyń aýyly alys. О́tken jylǵy el chempıony Ádilet Qur­metov bastaǵan jastarǵa qamshy basatyn kez osy.

69 kılo salmaqta jambyldyq Aslan Shymbergenov alymdyraq boldy. Bul salmaq ózimizde ǵana emes álemde de «qazaq salmaǵy» dep atalady. Afınada Baqtııar Artaev, Londonda Serik Sápıev, Rıo-de-Janeıroda Danııar Eleý­si­nov tap osy salmaqta altyn júlde aldy. Baqtııar Artaev úzdik boksshyǵa beriletin Vel Barker kýbogyn barlyq tóreshilerdiń daýysymen elge ákeldi.

Chempıonat barysynda Da­nııar Eleýsinovti áńgimege tart­qanbyz. Boks qolǵabyn shegege ilýge asyqpaıtyn ataqty jam­poz chempıonatqa daıyn bolma­ǵandyǵyn aıtqan.

– On bes jasymnan beri eli­shilik jarystardan bólek halyq­aralyq týrnırlerden qalǵa­nym joq, – deıdi Danııar. – Adam temir emes qoı. Ábden diń­ke­letedi eken. Sondyqtan biraz ýaqyt demalǵandy jón kórdim. Ras, bul salmaqta maǵan ońaı tı­meıdi. Abylaıhan Júsipov, Aslan Shymbergenov jáne Qana­ǵat Maralov sııaqty myqty jigitter bar. Al Sadrıddın ká­sipqoı boksty tańdaǵanyn aıtty. «Shegirtkeden qoryqqan egin ekpeıdi» degen bar ǵoı. Jattyǵýǵa tolyq kirisken soń bul jigittermen esep aıyrysýǵa týra keledi. Kim myqty, sharshy alań kórsetedi.

Al talantty boksshy Aby­laıhan Júsipovtiń qolynda jaryqshaq bar eken. «Bul sońǵy jarys emes. Jaradar qolyn odan ári ýshyqtyrmaý úshin Abylaıhanǵa bapkerler úzilis berdi», deıdi Serik Sápıev.

Bul joly Qanaǵat Maralovtan ótken jylǵy chempıonatta jibergen esesin qaıtarǵan Aslan Shymbergenov chempıon atandy.

75 kılo salmaqtaǵy Erik Áljanov (Mańǵystaý oblysy) ońtústiktiń oǵlany Tólesh Abaıdy erkin eńseredi dep ton pishkender bolǵan. О́zbekstanda aıtýly Bektemir Melıkýzıev degen boksshy bar. Qos qolmen birdeı urady. Urys máneri de surapyl. Kútpegen jerden soqqyǵa kómip tastaıdy. Erik ekeýi eki ret kezdesti. Ataqty boksshyǵa Erik tabandap urys saldy. Tyqsyryp, sharshy alańda dabyl tapqyzbaǵan. Sál sheberligi jetpedi. Melıkýzıevtiń ózi Erik jaıly «talantty boksshy» dep ish tarta jaqsy sóz aıtqan. Bul joly 3-2 esebimen Tólesh Abaı alǵa shyqty. Osy salmaqta taǵy bir talantty jastyń ósip kele jatqandyǵy qýantty.

81 kılo salmaqta Ádilbek Nııazymbetov shappaı báıge aldy dese de bolady. Shırek fınalda álem chempıony Jánibek Álim­hanulyn súrindirgen qostanaılyq Mıhaıl Kohanchık jartylaı fınalda mańǵystaýlyq Bekzat Nurdáýletovtyń bekinisinen óte almaǵan. Ekeýi de túıdeı jasty. Bekzat myqtylyq tanytty. Biraq ol jaraqat alýyna baılanysty fınalda Ádilbek aǵasyna jol berdi.

Sonymen bıylǵy el chempıo­ndarymen tanys bolyńyzdar. Temirtas Júsipov (49 kg, Aq­mola oblysy), Oljas Baınııazov (52 kg, OQO), Ilııas Súleımenov (56 kg, Astana), Berik Ábdirahmanov (60 kg, Mańǵystaý), Aslan Shym­ber­genov (69 kg, Jambyl oblysy), Tólesh Abaı (75 kg, OQO), Ádil­bek Nııazymbetov (81 kg, Mań­ǵystaý), Anton Pınchýk (91 kg, Qostanaı) Eń aýyr salmaqta Jam­byl oblysynyń boksshysy Nursultan Amanjolov top jardy.

Jarys barysynda Qazaqstan quramasynyń bas jattyqtyrýshysy Myr­zaǵalı Aıtjanov: «Alda jarys kóp. Negizgi qurama osy chempıonattaǵy jigitterden jasaqtalady» dedi.

Baqtııar TAIJAN,

ShYMKENT