Fýtbolshylardyń aılyǵy 1000$-dan aspaýy tıis

Elimizde fýtbol sporttan góri úlken bızneske aınalyp ketti. Basshylar úshin aqsha aınaldyratyn qural, al fýtbolshylar úshin bul — jaqsy jumys. Fýtbolshylardyń aılyqtary iri kompanııalardyń top-menedjerlerinen de kóp. Al, nátıje joq. Fýtbolǵa qansha aqsha salynsa da №1 sporttan paıda joq ekenin bárimiz kórip otyrmyz. Fýtboldy óz deńgeıine jáne negizgi sıpatyna, ıaǵnı sport deńgeıine túsirsek she? Fýtbolshylardyń ortasha aılyǵy AQSh dollarymen eseptegende 1000 dollar bolatyn bolsa qalaı bolar edi? Mundaı aılyqty Qazaqstanda barlyq sport sheberleri ala bermeıdi, onyń ishine álem chempıondary da kiredi. Biraq, olarda nátıje bar, fýtbolshylarda joq. Ádil me? Baǵamdap kóreıik.

Sonymen qazaqstandyq fýtbol komandasyndaǵy ortanqol fýtbolshy 500 dollar alsa, jaqsylary 1000, úzdikteýleri 2000 dollar alatyn bolsa jaǵdaı qalaı bolady?

Tazarý kezeńi

Aldymen ózin joǵary sanattaǵy fýtbolshymyn dep sanaıtyndar komandadan ketedi. Shetelden durys komanda qarap kóredi, bolmaǵasyn sheteldiń tómengi lıgalarynan izdeıdi. Tapqandar barady, taba almaǵandar fýtbolmen qosh aıtysady, buryn jınaǵan qorlarymen bıznes bastaıdy. Osylaısha aldymen «juldyzdardan» qutylady qazaq fýtboly. Aıtpaqshy, Eýropanyń kóp elinde bizdegideı aılyq joq. 3000-5000 dollarǵa jumys tabý da qıyn. Bizdiń fýtbolshylardyń eshqaısysy shetelde oınamaýynyń bir sebebi de osy: ol jaqta jattyǵý, tártip qıyn, al aqshasy Qazaqstannan da az. Sondaı-aq shetelde oınaı alatyndaı adam da shyqpady áli. Ondaı talant álbette bir jerdi tesip shyǵar edi. Iaǵnı, shetelde qazaqstandyqtardyń bolmaýy osy 2 sebepke baılanysty.

Jastarǵa múmkindik

Sonymen «juldyzdarsyz» qalǵan qazaq komandalarynda jastarǵa, shynymen fýtbol oınaǵysy keletinderge oryn ashyla bastaıdy. 1000 dollar (340 myń teńge) — provınııalarda óte jaqsy aılyq. Buny kez kelgen jas túsinedi. Komandaǵa kirýge tyrysady. Motıvaııa joq emes, bar: júldeli orynǵa ilinip, Eýropa sahnasyna shyǵyp kórý, ózin kórsetý, Ulttyq Quramaǵa ilinýge tyrysý. Shyn fýtbolshy bolǵysy keletinder úshin jaqsy múmkindik týady. Aqsha jaǵynan da jaman emes.

Infraqurylym damýy

Klýbtar burynǵydaı «sapaly» legıonerlerden, otandyq «juldyzdardan» qutylǵannan keıin burynǵydaı bıýdjettiń kóbin aılyqtarǵa qurtpaı, fýtbol akademııalaryn sala bastaıdy, ár jas sanaty boıynsha komandalaryn daıyndaı bastaıdy. Osylaısha balalar fýtboly damıdy. О́z bazalarynda óz fýtbolshylaryn ósirip shyǵarady.

Ulttyq qurama kúsheıedi

Legıonerler Ulttyq quramamyzdan da kete bastap, óz fýtbolshylarymyz oınaı bastaıdy. Chempıonat álsiz bolǵanymen shyn myqtylar iriktelip Quramanyń negizin qalaı bastaıdy. Mysal retinde qarasańyz Armenııa, Belarýs chempıonattarynyń deńgeıi bizdiń qazirgi chempıonattan tómen bolǵanymen Quramalary myqty. Ol quramalarda shetelge ketken talantty fýtbolshylary jáne ishki chempıonattaǵy kúshti oıynshylary oınaıdy.

Basqa sport túrleri de damıdy

Buryn oblystyq bıýdjettiń úlken bóligi fýtbolǵa ketip, basqa túrlerge mardymsyz aqsha bólinetin. Endi olardyń da paılary kóbeıip, sportshylardyń daıyndyqtary kúsheıedi. Nátıjesinde birtalaı jańa Álem jáne Olımpıada chempıondary paıda bolady. Mysal retinde Aqtóbe oblysynda sońǵy 10 jylda Olımpıadany qoıa tursaq neshe Álem chempıony shyqty? Fýtboldan basqa qandaı komandalyq oıyn túrleri bar?

Jekeshelendirý

Komanda ustaý burynǵydaı qymbat bolmaǵandyqtan jeke kásipkerler óz komandalaryn qurýy múmkin. Bul bir jaǵynan fýtboldaǵy básekelestikti kúsheıtedi jáne kásipkerge bıznes turǵysynda da paıda ákeletin bolady. Oıynshy transferleri, Eýrokýboktardan túsetin syıaqylar kásipkerlerdi de qyzyqtyrýy yqtımal.

Lıgalardyń kóbeıýi

Fýtboldyń qyzyǵy qazir tek Premer Lıgada bolsa, budan keıin 1-lıga da tartysty bola bastaıdy. Al, odan tómen lıgalarda aýdandyq, aýyldyq komandalar kóbeıe bastaıdy. Jas talanttardyń shyǵýy úshin bul da jaqsy sebep bolmaqshy.

Qoryta kelgende aıtarym — bizdiń fýtboldy óz deńgeıine túsirmeı fýtbolymyz damymaıdy. Qazir aqshanyń kóptigi kóp nársege kedergi bolyp tur. Ár nársege óziniń shyn qunyn tólese ǵana nátıje bolmaq.

Arshat ORAZOV