• Қазақ
  •   
  • Qazaq
  •   
  • قازاق
  •   
  • Рус
  •   

    ءبىزدىڭ گايدار

    سايتىمىز بۇگىننەن باستاپ «سايىپقىران» دەگەن ايدار اشىپ وتىر. ونداعى ماقساتىمىز وقىرماندى ەڭ اتاقتى، تاڭداۋلى سپورتشىلارمەن تانىستىرۋ.

    بۇگىنگى ماقالا قازاقستاننىڭ ءزىل كوتەرۋدەن التى دۇركىن چەمپيونى، كسرو سپورت شەبەرى، تورعايدىڭ ءتول پەرزەنتى گايدار سارجانوۆقا ارنالادى. بۇل ماتەريالدى بەلگىلى اقىن، جۋرناليست ءابجان ءابىلتاي جازىپ وتىر. ول تاۋ-تاستى ءبىر دەممەن قوپارىپ، ەرەكشە تالانتىمەن دارالانعان جەرلەسى تۋرالى دۇنيەسىن وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن وبلىستىق «تورعاي تاڭى» گازەتىندە جاريالاعان ەدى. ەندى سول ماقالانى وقىرماننىڭ نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كورىپ وتىرمىز.

    جاقىندا وبلىسىمىزدىڭ ۇزدىك سپورتشىسى پالۋان مۇرات كەڭتونوۆ حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى دەگەن قۇرمەتتى اتاققا يە بولدى. وسى ءبىر كىشىپەيىل ادەمى جىگىت كىلەمدە عانا ەمەس، بىلايعى تىرىشىلىكتەگى ءجۇرىس-تۇرىسىمەن، جىميىس-ك ۇلىسىمەن-اق مەنىڭ كوز الدىما اتاقتى بوكسشى سەرىك قوناقباەۆتى الىپ كەلەدى. قىزىق. ول بوكسشى، بۇل پالۋان…
    سالىستىرۋ ءداستۇردىڭ سالتى، ويدىڭ ءورىسى. ءزىل كوتەرۋشى گايدار سارجانوۆتى بىلەتىندەرىڭىز بار ما؟ جۇرەگىنىڭ تۇگى، بىلەگىنىڭ كۇشى بار جاستاردىڭ ونى بىلەتىنىن بىلەمىن. بىلايعى جۇرتتان – وتىنىڭ باسىندا وتىرىپ مۇلگىگەن، ويانا سالىپ قاعازعا ۇڭىلگەندەر نە بىلەدى؟

    بىلەمىز دەيدى.

    سوندا ەل نە بىلەدى ەكەن؟…

    ونى بىلەتىندەر ءبىراۋىزدان ءبىزدىڭ گايدار دەيدى. ءبىزدىڭ گايدارىڭىز ءوزى ايتاتىنداي «قايىڭدى» قوي سوۆحوزىنىڭ بالاسى، ودان قالدى سوندا باتيقا دەگەن كەمپىر بار، سونىڭ بالاسى، ەلدىڭ ايتۋىنشا سەيتىكەن مەن ءمارتايدىڭ بالاسى، تاعى دا گايدارعا سالساڭ، قازىبەكتىڭ بالاسى. الاسى جوق، تالاسى.

    تورعاي جۇرتى دا ونى ءبىزدىڭ گايدار دەيدى. دەيتىن ءجونى بار، ول – سول ەلدىڭ كۇيەۋ بالاسى، تالاسى جوق، الاسى.
    ءسىز بىلمەيتىن، ءبىز بىلەتىن سول بالا قىرسىققاندا قىرىققا كەلىپ وتىر. كەلمەيىن دەپ ەدى، ارينە…
    سول گايدار ماعان 40-تا ەمەس، 80-گە كەلگەندەي كورىنەدى. التى رەت الىپ قازاقستاننىڭ چەمپيونى بولىپ، توقسان رەت تۇعىرعا كوتەرىلگەن ۇلىڭنىڭ سپورتتاعى از عانا عۇمىرى وسىنداي ويلارعا جەتەلەيدى.

    از عانا…

    ءيا، از عانا. ويتكەنى گايدار سپورتتى ەڭ وسكەن شاعىندا، كەمەلىنە كەلىپ، ەندى-ەندى تاعى دا بىردەڭە ىستەرمىن دەپ تۇرعان كەزىندە تاستادى. ونى ويلاسا كوزىنە جاس ۇيىرىلەدى، كومەيىنە ءسوز كەپتەلەدى.

    تاستايىن دەگەن جوق.

    الگىندە مۇرات تۋرالى تەككە ايتقان جوقپىن.

    گايداردىڭ ساحناعا (ارەناعا، پوموستقا) سوڭعى شىعۋى دا سول بولدى. الەمدىك رەكوردتى باسىنا كوتەرىپ تۇرىپ، تاستاپ جىبەردى. بار بولعانى از عانا ءسات. سوعان ونىڭ جۇرەگى شىداعانىمەن، بەلى مەن بىلەگى شىداي الماي قالدى-اۋ!
    سول جارىستا گايداردىڭ بۇلشىق ەتتەرى جىرتىلىپ كەتىپ، اۋرۋحاناعا ءتۇستى. سودان كەيىن دە سول پالەنى جالعاستىرۋعا بولاتىن ەدى، ارينە. ول ويتكەنى…

    اۋىلعا كەلگەندە ءزىل كوتەرۋدەن التى رەت تۋعان ەلىنىڭ ەڭ مىقتىسى بولعان، شالبارى بۇتىنا سىيمايتىن، باياعىشا ايتقاندا بالپ-بالپ باسقان بابالارى سياقتى بىردەڭە-ءتىن. بىرنەشە جىل وبلىستىق سپورت كوميتەتىنىڭ ءزىل كوتەرۋ جونىندەگى باس جاتتىقتىرۋشىسى بولدى، سوسىن قويدى.

    كەيدە وي كەلەدى: وسىنداي ۇلدار بۇگىن قايدا ءجۇر؟ 8 كلاستا وقىپ ءجۇرىپ، سول كەزدىڭ وزىندە-اق اۋىل دۇكەنىنەن ەكى قاپ ۇندى قولتىعىنا قىستىرىپ جۇرە بەرەتىن قاسقا سول ەدى. قۇيتتايىنان متم-دا شاشىلىپ جاتقان دوڭگەلەكتەردى بىلىككە ءتىزىپ، كوككە كوتەردى، جەر يىسكەتتى. ءسويتىپ ءجۇرىپ، «بولار بالا بوعىنان» دەگەندەي (ونى 9 كلاستا-اق ماماندار بايقاعان)، الماتىنىڭ دەنە شىنىقتىرۋ ينستيتۋتىنا قويدى دا كەتتى. قويدى-كەتتى دەگەنگە بۇل ءبىر عانا قارا كۇشتىڭ يەسى ەكەن دەپ ويلاماڭىز، ودان ءسوز ارتىلمايدى. وي بولماسا ءسوز قايدان شىقسىن.

    ينستيتۋتتىڭ ءبىرىنشى كۋرسىندا وقىپ ءجۇرىپ سپورت شەبەرىنىڭ ءنورماتيۆىن ورىنداۋ اركىمنىڭ پەشەنەسىنە جازىلا بەرمەيدى. وسىنداي ولەرمەندەر قايدا قازىر؟ ءزىل كوتەرۋدى ماناعى كۇرەسپەن، بوكسپەن سالىستىرىپ جاتقانىم بۇل. بىراق تا ءزىل كوتەرۋ دەگەنىڭىز الدىڭدا نەشە باتپان، نەشە كەلى ءزىل تۇر، ءالىڭ جەتسە كوتەر، كوتەرمەسەڭ كوتەنشەگىڭ ءۇزىلسىن دەيتىن شارۋا. بۇل سپورتتىڭ زاڭى دا وسى.

    التى جىل رەسپۋبليكا اۋىر اتلەتشىلەرىنىڭ 75 كەلىلىك سالماقتاعى ايىرباستاماس باتىرى گايدار سارجانوۆتىڭ سپورتتاعى عۇمىرى از عۇمىر ەمەس. سپورت شەبەرى دەگەن اتاقتى التى رەت قورعاۋ دەگەن ءسوز ول.
    گايدار وتە سوزشەڭ، ازىلقوي جىگىت.

    – قازىر اۋىل اراسىنداعى توي-تومالاقتا دا ات مىنەتىن بولدى عوي، – دەيدى ول. – مەن سىزگە الگىندە ايتقان ۆيلنيۋستە، بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىنىڭ جاستار اراسىنداعى چەمپيونى بولعانىمدا ماعان سىيلىققا وياتقىش ساعات بەرىپ ەدى. سونىڭ ءوزى قوناق ۇيدە قالىپ قويىپتى.

    جەتپىس بەس كەلى سالماقپەن 180 كەلى ءزىلدى كوتەرگەن جىگىتتىڭ سىرى وسى.
    ماناعى بۇلشىق ەتتەردىڭ جىرتىلىسىن سۇراسام، گايدار ونىڭ ءبارىن جاتتىعۋ جۇمىستارىندا كەتكەن ولقىلىقتاردان، جارىس كەستەسىنىڭ جيىلىگىنەن دەپ تۇسىندىرەدى. ورىستار مەن بۇلعارلاردىڭ سپورتتىڭ بۇل تۇرىندەگى جەتىستىكتەرى دە ارىدەن ويلاعاندىقتان، ءوز تولدەرىنە جانى اشىعاندىقتان، سولاردىڭ الدىك، پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن تاپ باسىپ تانىعاندىقتان، سپورتشىنى سوعان ساي ازىرلەۋىنەن دەيدى.

    ونىڭ تالىمگەر رەتىندەگى الدىنان شىققان سپورت شەبەرلەرى شۇكىر بارشىلىق. سولاردىڭ ەڭ باستىسى امان بولسا، ولجاس بولار دەيمىز. ءجۇرىسى دە، ك ۇلىسى دە اكەسىنەن اۋمايدى، – دەيدى كورگەندەر. ول دا باياعى باتيقا كەمپىردىڭ قوينىندا.

    مەن وسى ءبىر ازعانتاي جازبامدا ءزىل كوتەرۋدەن قازاقستان قۇراماسىنىڭ ساپىندا بولعان گايدار باتىردىڭ وليمپيادا چەمپيونى ۆيكتور مازين، قازاقتىڭ ەڭ اۋىر سالماقتاعى ءزىل كوتەرۋشىسى، حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى عازەز تۇبىشەۆ، تاعى باسقالار سەكىلدى نەبىر جويقىن كۇش يەلەرىمەن بولعان وقيعالارىنا توقتالا المادىم. سول ءۇشىن دە كەيىپكەرىمنىڭ كەلبەتى انىق بولسىن دەپ، ونىڭ سپورتتاعى جولىن كورسەتەتىن مىنا كەستەنى ۇسىنىپ وتىرمىن.

    1. 1973 جىل. – «سپارتاك» قوعامىنىڭ بىرىنشىلىگى، 9-كلاسس (95 كگ. – سەرپۋ، 127 كگ. – جۇلقۋ، 1-ورىن).
    2. 1974 ج. پاۆلودار قالاسى. سپورتتىق شەبەرلىكتى جەتىلدىرۋدىڭ جوعارى مەكتەپتەرى اراسىنداعى بىرىنشىلىك. 10-كلاسس (110 كگ. – سەرپۋ، 140 كگ. – جۇلقۋ).
    3. 1974 ج. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بىرىنشىلىگى. ستەپنوگورسك.
    3-ورىن.
    4. 1974 ج. قاراعاندى. وداقتىق ستۋدەنتتەر ويىنى. (75 كگ.سالماقتا
    1-ورىن).
    5. 1974 ج. قازاقستاننىڭ جاستار اراسىنداعى چەمپيوناتى، شىمكەنت. (مۇندا گايدار سەرپۋدەن 133،5 كگ. سالماق كوتەرىپ، وزىنە دەيىن سەگىز جىل تۇرعان قازاقستاننىڭ ەرەسەكتەر اراسىنداعى رەكوردىن جاڭارتتى).
    6. 1975 ج. ستۋدەنتتەردىڭ بۇكىلوداقتىق ويىندارى. ماگنيتوروگورسك. كسرو سپورت شەبەرلىگىنىڭ ءنورماتيۆىن ورىنداۋ.
    7. 1977 ج. قازاقستان چەمپيوناتى. جاستاردىڭ ستۋدەنتتىك ويىندارىنىڭ باعدارلاماسى بويىنشا. شىمكەنت. 1-ورىن.
    8. 1977 ج. بۇكىلوداقتىق جاستار ويىندارى. مينسك. 1-ورىن، ەرەسەكتەر باعدارلاماسى بويىنشا 2-ورىن.
    9. 1977 ج. – «سپارتاك» ورتالىق قوعامىنىڭ بىرىنشىلىگى. 1-ورىن.
    10. 1977 ج. – جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىنداعى رەسپۋبليكا بىرىنشىلىگى. قاراعاندى. جەڭىمپاز.
    11. تاعى دا «سپارتاك» قوعامى بويىنشا جارتىلاي ورتا سالماقتاعى چەمپيون. 1977 ج. ۆيتەۆسك وبلىسىنداعى نوۆوپولسك قالاسى.
    12. 1977 ج. حالىقارالىق جارىس. ستامبۇل. تۇركيا، ءىى-ورىن.
    13. 1977 ج. حالىقارالىق جارىس. گاۆانا، كۋبا، ءىىى-ورىن.
    14. 1978 ج. حالىقارالىق جارىس. باتىس گەرمانيا، ميۋنحەن. ءى-ورىن.
    15. 1978 ج. حالىقارالىق جارىس. موڭعول حالىق رەسپۋبليكاسى، ۇلان-باتور. ءى-ورىن.
    16. حالىقارالىق جارىس. بولگاريا. 3-ورىن.
    17. حالىقارالىق جارىس. پولشا. انجەي چەحوۆسكيدەن كەيىن 2-ورىن.
    18. 1976 ج. كسرو-نىڭ جاستار اراسىنداعى بىرىنشىلىگى. مۇندا گايدار يۋ.ۆاردانيان سياقتى الەمنىڭ، وليمپيادانىڭ بولاشاق چەمپيوندارىن ارتقا تاستاپ، ءبىرىنشى ورىن الدى.
    19. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بىرىنشىلىگى. شىمكەنت. جەڭىمپاز. سەرپە كوتەرۋدەن 140،5 كگ. كوتەرىپ، تاعى دا قازاقستان رەكوردىن جاڭارتتى.
    20. قازاقستان بىرىنشىلىگى. قاراعاندى. ءى-ورىن.
    21. جاستار اراسىنداعى وداقتىق بىرىنشىلىك. ۆيلنيۋس. ءى-ورىن.

    مەن بۇل جەردە گايدار سارجانوۆتىڭ جۇلدە العان جەڭىمپاز بولعان باستى-باستى جارىستارىن عانا ايتىپ وتىرمىن. وسىنىڭ وزىنەن-اق ونىڭ سپورتتا قالدىرعان ءىزىن، ادامي ءجۇزىن كورۋگە بولادى دەپ ويلايمىن.
    گايداردىڭ ارمانى 180-ءنى قۇرسىن، سول ءبىر بەس كەلىنى كوتەرۋ، جاقىن دا قاشىق سول دۇنيەنىڭ تۇبىنە جەتۋ ەدى عوي.
    ونىڭ ۋايىمى دا، مەنىڭ پايىمىم دا سول.

    ءابجان ءابىلتاي

    P.S. 28 ءساۋىر كۇنى ارقالىق قالاسىنداعى «دوستار» مەيرامحاناسىندا ساعات 11.00-دە گايدار سارجانوۆقا ارناپ اس بەرىلەدى. ودان كەيىن ساعات 13.00-دە اۋىر اتلەتيكادان تورعاي توپىراعىنان شىققان تالانت يەسىن ەسكە الۋعا ارنالعان تۋرنير باستالادى. كەلەسى كۇنى جەڭىمپازدار مەن جۇلدەگەرلەردى ماراپاتتاۋ ءراسىمى بولادى.

    (ەكىنشى قاتاردا سول جاقتا تۇرعان گايدار سارجانوۆ)

    پىكىر جازۋ

    Your email address will not be published. Required fields are marked *

    *