كوركەم گيمناستيكا شەبەرلەرى تورتكۇل دۇنيەنى مويىنداتپاق

ماڭعىستاۋلىق كوركەم گيمناستشىلاردىڭ ازيا، ەۋروپا، الەم جانە ءتورت جىلدا ءبىر كەلەتىن جازعى وليمپيادا ويىندارىندا توپ جاراتىن كۇندەرى الىس ەمەس. نەبىر بيىكتەردى باعىندىرۋدى وسى باستان ماقسات ەتكەن ولاردىڭ قازىرگى دايىندىعىنا ماماندار جوعارى باعا بەرىپ وتىر.

جاقىندا عانا اقتاۋ قالاسىندا كوركەم گيمناستيكادان 2003-2012 جىلدارى تۋعان قىزدار اراسىندا ءىى حالىقارالىق «شاعالا» ءتۋرنيرى ءوز مارەسىنە جەتكەن بولاتىن. بيىلعى جىلى وتكەن ءتۋرنيردىڭ ەرەكشەلىگى گيمناستيكانىڭ حالىقارالىق FIG ەرەجەسىنە سايكەس وتكىزىلگەن. ەلىمىزدىڭ الماتى، تۇركىستان، اتىراۋ، ماڭعىستاۋ، سونداي-اق كورشىلەس تۇركىمەنستان، وزبەكستان، رەسەي، ءازىربايجان جانە گرۋزيادان 200-دەن استام گيمناستشى قىزدار ءوزارا مىقتىلاردى انىقتاعان بولاتىن. ايتا كەتۋ كەرەك، جارىس باعدارلاماسى اۋقىمدى بولدى، سەبەبى تۋرنيرگە قاتىسۋشىلار جەكەلەي دە، توپتىق سىنداردا دا ونەر كورسەتتى.

ماڭعىستاۋ وبلىستىق كوركەم جانە ەستەتيكالىق گيمناستيكا فەدەراتسياسىنىڭ ديرەكتورى گۇلزيرا اقجىگىتوۆانىڭ ايتۋىنشا، ءتۋرنيردى وتكىزۋدەگى ماقسات – ايماقتا كوركەم گيمناستيكانى دامىتۋعا كۇش سالۋ جانە سپورتشىلاردىڭ شەبەرلىگىن شىڭداۋ ارقىلى جاڭا ەسىمدەردى انىقتاۋ بولدى. جەكەلەي جانە توپتىق جارىستا باق سىناعان گيمناستشى قىزداردىڭ اراسىنان سۋىرىلىپ شىققاندار از ەمەس. كوزگە تۇسكەندەردىڭ ءبىرى — جانسايا جاڭبىرشيەۆا. ول كوپسايىستا، دوپ، ءجىپ جانە لەنتامەن جاتتىعۋدا ۇزدىك ناتيجە كورسەتە ءبىلدى. بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتتىرەتىن جانسايانىڭ ءوزى بولسا كوركەم گيمناستيكاعا كەلگەنىن ماقتانىشپەن ايتادى. بولاشاقتا ءوزىنىڭ حالىقارالىق جانە الەمدىك دەڭگەيدەگى سايىستاردا توپ جاراتىنىنا سەنىمدى.

-جارىس كەزىندە ءتۇرلى ەلەمەنتتەردى ورىنداۋعا تۋرا كەلەدى. وڭاي دەۋگە اۋىزىم بارمايدى، نەگىزىنەن قيىن ارينە. بىراق، سوعان قاراماستان جاتتىقتىرۋشىمنىڭ اقىل-كەڭەسىنە قۇلاق ءتۇرىپ، كەمشىلىكتەردى بولدىرماۋ بويىنشا جۇمىستاندىم. جالپى جارىستا جاقسى ونەر كورسەتۋ الدىمەن تىڭعىلىقتى دايىندىعىڭا بايلانىستى. ايتايىن دەگەنىم ەڭ باستىسى شىدامدىلىق كەرەك. ءيىلۋ ماڭىزدى، اسىرەسە كۇردەلى ەلەمەنتتەردى ورىنداۋ بارىسىندا كوزىڭە جاس كەلگەندە گيمناستيكانى تاستاپ كەتكىڭ كەلەتىن ساتتەر كوپ بولادى، بىراق ءوز-ءوزىمدى جەڭۋگە تىرىسامىن. ەندى مىنە ناتيجەسىن كورىپ ءجۇرمىن، ءساتىن سالسا بايراقتى باسەكەلەردە اتوي سالامىن دەگەن سەنىمدەمىن، — دەيدى ول.

راس، ەل بىرىنشىلىگىنەن سۇرىنبەي وتسە، ونىڭ بولاشاعى جارقىن ەكەندىگى ءسوزسىز. كوپ ۇزاماي ۇلتتىق قۇراما ساپىندا ونەر كورسەتىپ قالۋى بەك مۇمكىن. ماڭداي تەرىڭدى توگىپ جاتتىعاتىن بولساڭ، ەرتەلى-كەش ناتيجە شىعارۋعا بولادى. بۇل رەتتە ەڭ ماڭىزدىسى قىزداردى ءتۇرلى جارىستارعا قاتىستىرۋ. سەبەبى وزدەرىنەن تاجىريبەسى مول سپورتشىلارعا قاراپ بوي تۇزەيدى، العا دەگەن ۇمتىلىس پايدا بولىپ قىزىعۋشىلىعى ودان سايىن ارتا تۇسەدى، بۇل ولاردىڭ شىڭدالۋىنا جاقسى.

جانسايانىڭ جەتىستىگىنە اناسى ءارى وبلىستىق كوركەم جانە ەستەتيكالىق گيمناستيكا فەدەراتسياسىسىنىڭ ديرەكتورى گۇلزيرا اقجىگىتوۆا بولاشاقتا زور ءۇمىت كۇتەتىنىن جاسىرمادى. ءوزى سپورتپەن شۇعىلدانىپ بيىك بەلەستەردى باعىندىرماسا دا، سپورتشى قىزدارعا قولداۋ كورسەتىپ ءجۇر. ءوز قاراجاتىن جۇمساپ، بار تەرگەن جيعانىن كوركەم گيمناستيكا فەدەراتسياسىنىڭ دامۋىنا جۇمساۋدا. ونىڭ ايتۋىنشا «ماڭعىستاۋ وبلىسى كوركەم جانە ەستەتيكالىق گيمناستيكا فەدەراتسياسى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ اشىلۋىنا وبلىستىق دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت باسقارماسى باسشىسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى رۋشانيا ەلتيزاروۆا جانە «جاس باتىر» مامانداندىرىلعان بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر سپورت مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى ماناربەك بيسەكەنوۆ مۇرىندىق بولعان. سونىمەن قاتار مۇنايلى اۋدانىنىڭ بۇرىنعى اكىمى ەلۋباي ابىلوۆكە دە ايتار العىسى شەكسىز، سەبەبى قارجى ماسەلەسىندە ايتارلىق قيىندىقتار بۇرىن بولماعان.

جەرگىلىكتى جەردە كوركەم گيمناستيكادان تاجىريبەلى مامان تاپشى. ال قىزداردىڭ شىڭدالۋى ءۇشىن ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن، تىپتەن وزگە ەلدەردەن دە مامان شاقىرتۋعا تۋرا كەلەدى. «شاعالا» ءتۋرنيرى باستالماي تۇرىپ پاۆلودار شاھارىنان اسەل مۇستافينا ەسىمدى اعا جاتتىقتىرۋشى اقتاۋعا شاقىرتىلعان. ول ەل بىرىنشىلىگىنىڭ جەڭىمپازى، كەزىندە رەسەي مەن ازيا قۇرلىعىندا اتوي سالعان. باپكەر ءوزىنىڭ تاجىريبەسىمەن ءبولىسۋ ءۇشىن اقتاۋدا ەكى اپتا بولىپ كەتكەن. سول سياقتى كورشى وزبەكستان ەلىنەن سپورتتىق گيمناستيكا جانە حورەوگراف ارنايى شاقىرتىلعان.

قازىر فەدەراتسيادا 5 جاتتىقتىرۋشى شاكىرت تاربيەلەۋدە، ونىڭ ەكەۋى حورەوگراف. جاقىن ارادا بەسەۋدىڭ قاتارىن تاعى ءبىر تاجىريبەلى باپكەر تولىقتىرماق. ازىرگە ونىمەن اۋىزشا كەلىسىم بار. بەس جاتتىقتىرۋشىنىڭ ۇشەۋى سىرتتان كەلگەن، تەك ەكەۋى جەرگىلىكتى. ال كوركەم گيمناستيكامەن اينالىسامىن دەۋشىلەرگە اقىلى دا، تەگىن دە ءتۇرى قاراستىرىلعان. بۇل سپورت ءتۇرىنىڭ ەرەكشەلىگى جوق ەمەس، سەبەبى از اقشاعا شەتەلدەن باپكەرلەردىڭ كەلگىسى جوق. سول سەبەپتى كەلىسىمشارت جاساۋعا تۋرا كەلەدى. جاڭاوزەن قالاسىندا دا فەدەراتسيانىڭ بولىمشەسى ەسىگىن ايقارا اشقانىنا كوپ بولا قويماعان. جۋىردا عانا جاڭاوزەندىكتەر اتىراۋدا وتكەن جارىستا 5 التىن، 2 كۇمىس جانە توپتىق بيدەن قولا مەدال يەلەنگەن. جاسىراتىنى جوق، ازىرگە كوركەم گيمناستشىلاردىڭ رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە رەيتينگى تومەن بولىپ تۇر. ول ءۇشىن الدىمەن ەل بىرىنشىلىگىندە توپ جارۋ قاجەت. قىزداردىڭ ازىرگە توپ جارا الماۋىنا باستى بىرنەشە سەبەبى بار. ونىڭ باستىلارىن اتاپ ايتساق، بىرىنشىدەن ارنايى مامانداندىرىلعان سپورت كەشەنى جانە جارىس وتكىزۋگە ارنالعان كىلەمنىڭ جوقتىعى، ودان قالدى قازىرگى كەزدە ونەر كورسەتىپ جۇرگەندەردىڭ دەنى جاسوسپىرىمدەر، ال جاستار قۇرامىندا ونەر كورسەتەتىن قىزدار ەندى شىعادى ءۇمىت بار. بىراق سوعان قاراماستان 7 شاكىرت سپورت شەبەرلىگىنە ۇمىتكەر اتانعان.
تاعى ءبىر ايتا كەتەتىنى فەدەراتسيا كومەككە ءزارۋ. بۇگىندە قول ۇشىن سوزايىن دەپ تۇرعان دەمەۋشىلەر تابىلماي تۇر. ال جاس گيمناستشىلاردىڭ جارىستارعا بارۋى اتا-انالاردىڭ قاراجاتىنا بايلانىستى، ءبىرى تاۋىپ بەرە السا ەندى ءبىرىنىڭ قالتاسى كوتەرمەيدى. تىپتەن اقتاۋدىڭ وزىندە جارىس وتكىزۋ ءۇشىن سپورت كەشەندەرىن جالعا الۋعا تۋرا كەلەدى. ماسەلەن رەسپۋبليكا كۋبوگىن وتكىزۋ ءۇشىن شاھارداعى سپورت كەشەننىڭ بىرىنە 360 000 تەڭگە تولەۋگە تۋرا كەلگەن.

قازىر فەدەراتسيانىڭ بولىمشەلەرى اقتاۋ، جاڭاوزەن جانە مۇنايلى اۋدانىندا جۇمىس جاساپ تۇر. بولاشاقتا قالعان ءتورت اۋداندا گيمناستيكادان سپورت مەكتەپتەرىن اشۋ جوسپاردا بار، اتاپ ايتقاندا قاراقيا، ماڭعىستاۋ، بەينەۋ ءجان تۇپقاراعان اۋداندارى. بىراق، كەدەرگى جوق ەمەس. بار ماسەلە قاراجاتقا تىرەلىپ تۇر. تاجىريبەلى باپكەرلەردى دە سىرتتان شاقىرۋعا تۋرا كەلىپ تۇر، ونىڭ جاعدايىن جاسايتىنىڭ تاعى بار، جولاقىسى بىلاي تۇرسىن ەڭ باستىسى باسپاسامەن قامتىپ، ەڭبەك اقىسىن كوڭىلدەن شىعاتىن ەتىپ تولەۋ قاجەت. سوندىقتان الدا ءوزىمىزدىڭ قىزداردى سپورت شەبەرى دەڭگەيىنە جەتكىزىپ، وقىتىپ، كوركەم گيمناستيكادان باپكەرلىككە باۋلۋ مىندەتى تۇر. قازىرگى باستى ماقسات قىزداردىڭ شەبەرلىگىن شىڭداپ رەسپۋبليكالىق چەمپيوناتتارعا دايىنداۋ.
ايتا كەتۋ كەرەك، كوركەم گيمناستيكا العاشىندا مۇنايلى اۋدانىندا ۇيىرمە رەتىندە بيبىگۇل ەرنازاروۆا جەتەكشىلىگىمەن جۇمىس جاساپ تۇرعان ەدى. قازىر ول ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ كوركەم گيمناستيكادان باس باپكەرى جانە قىزداردىڭ جەتكەن جەتىستىگى الدىمەن وسى كىسىنىڭ ەڭبەگى. اتاپ ايتقاندا № 5 ورتا مەكتەپتىڭ سپورت زالىندا ورنالاسقان ۇيىرمەگە گۇلزيرا اقجىگىتوۆا قىزىن كوركەم گيمناستيكاعا اپارعان سوڭ، ونىڭ بويىنداعى تالانتىن بايقاعان سوڭ شىرايلى شىمكەنتكە بارىپ، ءاليا يۋسۋپوۆانىڭ مەكتەبىنە جولىققان. مەكتەپ باسشىلىعىمەن جۇزدەسىپ قانا قويماي الدا وتكىلىزەتىن جارىستارعا ماڭعىستاۋلىق گيمناستشىلاردى دا شاقىرتۋىن وتىنگەن. وسىلايشا ەڭ العاشقى جارىس شىمكەنت شاھارىنان باستاۋ الىپ، ۋاقىت وتە كەلە تاراز، قىزىلوردا، پەتروپاۆلعا جارىستارعا شىعا باستايدى. اراعا ايلار سالىپ ۋكراينادان كوركەم گيمناستيكا بويىنشا اعا باپكەر البينا دەريۋگينانىڭ شاكىرتى داريا بوندار دەگەن باپكەردى شاقىرتىپ، وقۋ-جاتتىعۋ جيىنى ۇيىمداستىرىلعان. العاش رەت 5 شاكىرتپەن باستالعان فەدەراتسيادا بۇگىندە 250-گە جۋىق قىزدار بار. بىلتىر ۋكراينادا وتكەن اشىق تۋرنيردە جەرلەستەرىمىز 2 التىن، 1 قولا مەدالمەن ورالىپتى. بيىل ءازىربايجان ەلىنىڭ استاناسى باكۋدە وتكەن حالىقارالىق جارىستا 11 شاكىرتى جۇلدە العان. سونىمەن قاتار، تاشكەنتتە وتكەن تۋرنيردە 3 التىن، 2 كۇمىس، 5 قولا مەدالمەن ورالعاندار بار.

فەدەراتسيانىڭ قۇرىلعانىنا بيىل ەكى جىل. وسىنشاما از ۋاقىتتا اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزىپ ۇلگەرگەنىن فەدەراتسيا ديرەكتورى ماقتانىشپەن ايتىپ وتىر. ماڭعىستاۋ تاريحىندا العاش رەت قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كۋبوگى اقتاۋدا وتكىزىلدى. ءۇمىت كۇتىپ وتىرعان جەتكىنشەكتەر دە جوق ەمەس، ولار 2007 جىلى تۋعان جانسايا جاڭبۇرشيەۆا جانە 2005 جىلى تۋعان ۇلجان ابدراحمان ءتۇرلى جارىستاردا الدىڭعى قاتاردان كورىنىپ ءجۇر. سونداي-اق، 2008 جىلى تۋعان اياۋلىم كيباسوۆا مەن رىسبيكە سەيباعىت، 2010 جىلى تۋعان سايدا داۋرەنقىزى، ماناربەككىزى اققۋىم اقتاۋداعى تۋرنيردە 1 ورىندى جەڭىپ العان. بۇدان باسقا 2011 جىلى تۋعان داريا جەكەن، 2012 جىلى تۋعان گالينا يۆانوۆانىڭ بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتۋگە بولادى.

جالپى فەدەراتسيا قىزداردى ءۇش جاستان قابىلدايدى. باسىم بولىگىنىڭ اياق الىسى جامان ەمەس، ەڭ باستىسى ۇمتىلىس جوعارى ەكەندىگى قۋانتادى. العاشىندا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ كەلەتىندەر كوپ بولعان، بىراق جارتى جولدان تاستاپ كەتەتىندەرىدە از ەمەس. دوپ، لەنتا جانە تاعى باسقا ارناۋلى زاتتارمەن شەبەر ونەر كورسەتە ءبىلۋ ماڭىزدى. كەز-كەلگەن جارىستا جۇلدە الۋ وڭايعا سوقپايدى، سەبەبى بىلىكتى تورەشىلەر تورەلىك ەتەدى.
«بيىل قىزىم 11 جاستا. كوپتەگەن جارىستاردا باس جۇلدەگەر اتانىپ ءجۇر. ارينە، انا رەتىندە قىزىمنىڭ جەتىستىگىنە سىرتتاي قاراپ وتىرىپ قۋانامىن. مەن ەشكىمدى بولمەيمىن، بارلىق قىزدارعا ۇلكەن ۇمىتپەن قارايمىن. قول ۇشىن سوزىپ جۇرگەن اتا-انالار بار، مۇمكىندىگىنشە كومەكتەسكىسى كەلەدى. ەندىگى جەردە قىزدارىمىز ەل بىرىنشىلىگىندە جەڭىسكە جەتسە، ۇلتتىق قۇراما ساپىندا ونەر كورسەتۋ مۇمكىندىگى يە بولادى. شاقىرعان جارىستان قالماۋعا تىرىسامىز. جاس گيمناستشىلاردى جىگەرلەندىرۋ ءۇشىن بارىنشا جاعداي جاساۋعا تىرىسىپ ءجۇرمىز»، — دەيدى ماڭعىستاۋ وبلىستىق كوركەم جانە ەستەتيكالىق گيمناستيكا فەدەراتسياسىسىنىڭ ديرەكتورى گۇلزيرا اقجىگىتوۆا.

جاسىراتىنى جوق بۇگىندە بوكس، كۇرەس، شىعىس جەكپە-جەگى، فۋتبول نەمەسە ۆولەيبول سياقتى سپورت تۇرلەرىنە جاستاردىڭ قىزىعۋشىلىق جوعارى. سوڭعى كەزدەرى ەرەجەسىز جەكپە-جەك كلۋبتارى بىرىنەن سوڭ ءبىرى اشىلىپ جاتىر. سەگىز بۇرىشتى باعىندىرامىن دەۋشىلەردىڭ قاتارى بولسا كۇن ساناپ ارتىپ كەلە جاتقاندىعى بارشاعا بەلگىلى. جوعارىدا ايتىلعان بوكس، كۇرەس، اۋىر اتلەتيكا زالدارىندا نازىك جاندىلاردى كەزدەستىرسەڭىز تاڭ قالمايتىن زامان قازىر. ال قىزدارعا ۇيلەسىمدى كوركەم گيمناستيكانىڭ سپورت الەمىندە الاتىن ورنى بولەك. ءتورت جىلدا ءبىر وتەتىن وليمپيادا ويىندارىنىڭ باعدارلاماسىنا دا ەنگەن سپورت ءتۇرى بۇل.
كوركەم گيمناستيكا دەمەكشى، قىز بالالارعا قاجەت ەمەس دەگەن پىكىر ايتۋىشلاردا كەزدەسپەيدى ەمەس. بىراق ءبىر ادامنىڭ پىكىرى ون ادامنىڭ ويىن بىلدىرمەيدى. «تالعامدا تالاس جوق» دەمەكشى، كىمنىڭ قاي سپورت تۇرىمەن اينالىسامىن دەسە ءوز ەركى. سپورت الەمىندە كوركەم گيمناستيكانىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە، تالايدى تاڭداي قاقتىرىپ جۇرگەندەر رەسەي، بەلورۋس، ۋكراينا، قىتاي، اقش، ەۋروپا ەلدەرىنەن شىعىپ ءجۇر. ال بىزدەگى جاعداي قالاي؟ نەگە كۇنى بۇگىنگە دەيىن وليمپ بيىگىن باعىندىرعان قازاقتىڭ قىزى جوق دەگەن سۇراقتى كوپتى مازالاپ جۇرگەنى ايدان انىق.

ايتپاقشى، ەلىمىزدەگى كوركەم گيمناستيكا دەسە البەتتە ەسىمىزگە ءاليا يۋسۋپوۆا تۇسەتىنى ءسوزسىز. ول 2000 جىلى اۆستراليانىڭ سيدنەيىندە وتكەن وليمپيادا ويىندارىنا قاتىسقانى بەلگىلى. 2004 جىلى گرەكيانىڭ افينا شاھارىندا وتكەن جازعى وليمپيادادا 4 ورىنعا تۇراقتاسا، 2008 جىلى بەيجىڭ وليمپياداسىندا 5 ورىنعا تۇراقتاعان ەدى. ەلىمىزدىڭ ۇزدىك سپورتشىسى، ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى اتاندى. «قۇرمەت» جانە «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان. جاسىراتىن نەسى بار ازىرگە ەلىمىز بويىنشا ءاليا يۋسۋپوۆانىڭ جەتىستىگىن قايتالاعان گيمناستشى جوق.

الايدا ءاليانىڭ سپورتتا ءجۇرىپ وتكەن جولىن، قالا بەردى باعىندىرا الماعان بيىكتەرىن باعىندىراتىن بولاشاق الەم جانە وليمپيادا چەمپيوندارىنىڭ قاسيەتتى ماڭعىستاۋ وڭىرىنەن شىعاتىنىنا گۇلزيرا اقجىگىتوۆا كامىل سەنەدى. ونىڭ تىلەگىنە بىزدە قوسىلامىز جانە ماڭعىستاۋدا كوركەم گيمناستيكانىڭ بولاشاعى جارقىن ەكەندىگىنە سەنىممەن قارايمىز.

كامشات ءىزباساروۆا،

قر جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى

ماڭعىستاۋ وبلىسى، اقتاۋ قالاسى