«Barǵandary bir qora, alǵandary bir qola»: Qazaqstan dzıýdoshylary Olımpıadadan júlde ala ma?

Astanada dzıýdodan ótetin Grand Slam álemdik týrnırge alys-jaqyn 89 elden 475 sportshy keledi. Dzıýdo otany — Japonııadan bir sportshy jarysqa ótinim bergen. Sondyqtan jarysqa Japonııadan bir-aq dzıýdoshy qatysady.

Byltyr elimizde bolǵan Grand Slam týrnırine úsh japon qyzy kelip, 1 altyn, 1 kúmis medal alǵan edi.

Aıtaıyn degenim, týrızm jáne sport mınıstri Japonııa men О́zbekstannan nege úlgi almaıdy? Mysaly, Japonııaǵa oqý-jattyǵý jıynyna barǵan dzıýdoshylar tórtinshi-besinshi nómirli japon sportshylarymen birge daıyndalady. 1, 2, 3-nómirli japonmen daıyndalyp jatqan álem elderiniń sportshylaryn saıttardan, áleýmettik jelilerden áli kúnge deıin kórgen joqpyn. Japon bıligi saq júredi. Jarystarǵa sportshylaryn jibere bermeıdi. Bizderdikindeı ár jarysqa sportshylaryn qatystyryp saǵyn syndyrmaıdy. Olardyń ǵylymy men medıınasy da damyp ketken.

О́zbek sporty da basqalardan kem emes. Ásirese, olımpıadalyq sport túrleri de damý ústinde. Bizge belgili málimet boıynsha, ózbek bıligi 17 sport túrine aqsha bóledi. Mysaly, úsh jyl buryn Tokıo Olımpıadasynda ózbekter 3 altyn jáne 2 qola medal alyp komandalyq esepte 32-orynǵa turaqtady. Olar boks, taekvondo jáne aýyr atletıkadan júlde alyp berdi.

О́zbekstanda eki ǵana jarys uıymdastyrylady. О́zbekstan chempıonaty men halyqaralyq týrnır ótkizeledi. Keıde Azııa men álem chempıonatyn da ótkizip, komandalyq esep boıynsha birinshi oryn alatyn bolsa ǵana federaııasy ruqsat beredi. Odan basqa eshqandaı jarys ótkizbeıdi. Kóbine ózbek sportshylary Qazaqstan, Reseı men basqa da sheteldegi jarystarǵa barady. 9-10 jyl buryn ózbek boksshylary Qazaqstannan shyqpaıtyn. Endi ózbekti qalaı jeńemiz dep bas qatyryp júrmiz. О́zbekter bizden qalaı ozdy dep federaııa zerttep, taldaý jasap jatqan joq. Parıjde «Kim kináli?», dep ózbekterden jeńilip, barmaǵymyzdy tistep otyrmaıyq,

О́zbekstan Boks federaııasy jaqsy jumys istep jatyr. Parıjge joldama alǵan Olımpıada chempıony Hasanbaı Dýsmatov pen Bahodır Jalolov áli-aq eki dúrkin Olımpıada chempıony bolady. О́zbek boksshylary men dzıýdoshylary bir-birine básekeles bolyp otyr. Eki sport salasynda báseke bar.

О́zbekstanǵa 2019 jyly Ilıas Ilıadıs kelgeli kórshimizdiń dzıýdosynda damý paıda boldy. Azııa oıyndary, Azııa men álem chempıonaty, Grand Slam, Grand Prix týrnırlerinen eline altyn, kúmis pen qola medaldardy alyp barady. Al bizdiń dzıýdoshylar ózbekterden qalyp qoıdy. Anyq Kókenaıuly aıtqandaı, «Barǵandary bir qora, alǵandary bir qola» bolyp shyǵady. Áıtpese, elge kelgen franýz jattyqtyrýshylary Stefan Treno men Ksave Mondenks pen fızoterapııa mamany Morgan Selles sııaqtylarǵa Qazaqstan dzıýdo federaııasy mıllıondaǵan aqsha tóleıdi. Olardyń qazaq dzıýdosyna kómegi tıip jatqany shamaly. Endi franýz mamandarynan qalaı qutylamyz? Parıj Olımpıadasynan keıin kelisimshartty sozaıyq dep júrmesin.

Kezinde bas bapker bolǵan Ǵalymjan Jylgeldıevke qysym kórsetilip ornynan alyp tastaldy. Endi oǵan da zar bolyp júrgendeı me? Aldaǵy Olımpıada Franııada ótetindikten Qazaqstan dzıýdo federaııasy franýz jattyqtyrýshylaryna áńgime aıta almaı júrgen shyǵar. Toq eteri, mıllıondap aqsha alatyn franýzdar jeńip, qazaq dzıýdoshylary jeńildi. Bárinen mańyzdysy, Parıj-2024 Olımpıadasynan elimizdiń dzıýdoshylary eki qola medal ala ala ma eken?

Franııadan Qazaqstanǵa kelgen úsh mamannyń aqshasyn dzıýdodan О́zbekstan quramasynyń bas jattyqtyrýshysy Ilıas Ilıadıs almaýy múmkin. Bizdiń elge I.Ilıadıs kelse bir-eki Olımpıadanyń kúmisi men eki-úsh qola júldegerin shyǵarady. Eger 2018 jyly Qazaqstan dzıýdo federaııasy bas bapkerlikke Ilıas Ilıadısti shaqyrǵanda, Eldos Smetov Tokıo Olımpıadasynda chempıon bolar edi. Biraq ózbekter bilikti jattyqtyrýshy Ilıas Ilıadısti ońaılyqpen jibermeıdi jáne bizdiń eldegi úsh franýz mamanyna da aýystyrmaıdy.

Aıbek MUHANOV,

AQTAÝ

Ilıas Ilıadıs

Dzıýdodan Qazaqstanǵa Franııadan kelgen jattyqtyrýshylar