Fýtboldan ECh: Grýzııa quramasy alǵash ret alańǵa shyǵady

Búgin Astana ýaqytymen keshki saǵat 22:00-de fýtboldan Germanııada ótip jatqan Eýropa chempıonatynda Grýzııa ulttyq quramasy táýelsizdik alǵan kezden beri alǵash ret halyqaralyq dop dodasynda alańǵa shyǵady.

Sakartvelo eliniń komandasy F tobynda Túrkııa quramasymen oınaıdy.

Keńes Odaǵy kezinde Grýzııanyń birneshe fýtbolshysy álemge tanymal bolǵan. Máselen, Borıs Paıchadze, Slava Metrevelı, Mıhaıl Meshı, Vladımır Gýaev, Anzor Kavazashvılı, Revaz Dzodzýashvılı, Mýrtaz Hýrılava, Kaha Asatıanı, Gıvı Nodııa, Aleksandr Chıvadze, Vıtalıı Daraselııa, Tengız Sýlakvelıdze, Davıd Kıpıanı, Ramaz Shengelııa, Avtandıl Gogoberıdze men basqa da fýtbolshylardy aıtýǵa bolady.

Odaq tarqaǵannan keıin de Shota Arveladze, Temýrı Kebaıa, Kahaber Kaladze, Levan Kobıashvılı, Georgıı Demetradze, Zýrab Hızınıshvılı, Mıhaıl Kavelashvılı, Georgıı Nemsadze, Gocha Jamaraýlı, Georgıı Kınkladze, Aleksandr Iashvılı, Levan kıtıshvılı, Davıd Sıradze men basqa da myqty grýzın fýtbolshylary shyqty. Olar Eýropa klýbtarynda atoı salyp, oıyn órnegimen, sheberligimen kózge tústi.

Grýzııa quramasy osy kezge deıin álem jáne Eýropa chempıonattarynyń fınaldyq týrnırlerine qatysa almaı keldi.

1996 jylǵy Eýropa chempıonatynyń irikteý týrnırinde qurama 10 oıynnan 15 upaı jınap, úshinshi oryn aldy. Osy jetistigin 2002 jylǵy álem chempıonatynyń irikteý týrnırinde de qaıtalady. Bul joly 8 oıynnan 10 upaı jınady.

Endi, mine Keńes Odaǵy kezinde talaı talantty oıynshylarmen tanylǵan grýzın fýtboly taǵy da fýtboldyń úlken sahnasyna shyqty. Grýzııa quramasy bıylǵy Eýropa chempıonatyna alǵash ret qatysatyn bolady.

Bul dodaǵa Sakartvelo eliniń komandasy Ulttar lıgasynyń pleı-off kezeńinen joldama aldy. Qazir Grýzııa quramasynda Keńes Odaǵy kezinde álemge tanymal bolǵan týma talanttardyń izbasarlary joq emes, bar. Mysaly, Hvıcha Kvarahelııa ulttyq quramanyń basty juldyzy bolyp otyr. Búginde ol Italııanyń «Napolı» klýbynda oınap júr. Bul klýbta kezinde ataqty argentınalyq Dıego Armando Maradona dop tepken.

Grýzııa quramasynda odan basqa da alańdaǵy óz pozıııasyn jaqsy biletin, kez kelgen eldiń komandasymen ıyq teńestirip básekelese alatyn fýtbolshylar bar.

Endi solardyń bárin bólip-jarmaı, komandanyń qurama týraly aıtsaq, Nrýzııanyń Eýropa chempıonatyna shaqyrylǵan jasaǵy mynadaı:

Qaqpashylar: Georgıı Mamardashvılı («Valensııa», Ispanııa), Georgıı Lorııa («Dınamo» Tbılısı), Lýka Gýgeshashvılı («Karabah», Ázerbaıjan).

Qorǵaýshylar: Solomon Kverkvelııa («Ál-Ahdýd», Saýd Arabııasy), Gýram Kashııa («Slovan», Slovakııa), Georgıı Gvelesıanı («Persepolıs», Iran), Lasha Dvalı (APOEL, Kıpr), Lýka Lochoshvılı («Kremoneze», Italııa), Otar Kakabadze («Krakovııa», Polsha), Jemal Tabıdze («Panaıtolıkos», Grekııa), Georgıı Gocholeıshvılı («Shahter», Ýkraına).

Jartylaı qorǵaýshylar: Nıka Kvekveskırı («Leh», Polsha), Georgıı Chakvetadze («Ýotford», Anglııa), Sandro Altýnashvılı («Volfsberger», Avstrııa), Georgıı Kochorashvılı («Levante», Ispanııa), Jaba Kankava («Slovan», Slovakııa), Anzor Mekvabıshvılı («Ýnıversıtatıa», Rýmynııa), Saba Lobjanıdze («Atlanta Iýnaıted», AQSh), Zýrıko Davıtashvılı («Bordo», Franııa), Otar Kıteıshvılı («Shtýrm», Avstrııa), Levan Shengelııa («Panetolıkos», Grekııa).

Shabýylshylar: Georges Mıkaýtadze («Met», Franııa), Býdý Zıvzıvadze («Karlsrýe», Germanııa), Georgıı Kvılıtaıa (APOEL, Kıpr), Georgıı ıtaıshvılı («Dınamo» Batýmı), Hvıcha Kvarahelııa («Napolı», Italııa).

Bas jattyqtyrýshy – franııalyq maman Vıllı Sanol.

Búgin keshke Grýzııa osy qurammen Anadoly eliniń komandasymen alańǵa shyǵady. Odan keıin osy toptaǵy Portýgalııa men Chehııa oıynshylary kúsh synasady.

Ázirshe Eýropa chempıonaty bastalǵaly beri 10 oıyn boldy. A tobynda Germanııa Shotlandııany 5:1, Shveıarııa Majarstan komandasyn 3:1 esebimen jeńse, V tobynda Italııa Albanııadan 2:1, Ispanııa Horvatııadan 3:1 esebimen basym tústi.

S tobynda Anglııa Serbııany 1:0 esebimen jeńse, Slovenııa men Danııa 1:1 esebimen teń tarqasty. D tobynda Nıderland Polshadan 2:1 esebimen aılasyn asyrdy. Búgin túnde sońǵy álem chempıonatynyń fınalısi Franııa men Avstrııanyń oıyny1:0 esebimen aıaqtaldy. E tobynda Rýmynııa Ýkraınanyń qaqpasyna jaýapsyz úsh dop saldy. Slovakııa men Belgııanyń matchynda kútpegen nátıje tirkeldi. Bul oıynda slovaktar qarsylastaryn 1:0 esebimen jeńdi.

Qurlyqtyq dodanyń oıyndary Germanııanyń Berlın, Dortmýnd, Dıýsseldorf, Maındaǵy Frankfýrt, Gelzenhırken, Gambýrg, Keln, Leıpıg, Mıýnhen, Shtýtgart qalalarynda boldy. Oǵan Anglııa, Argentına, Germanııa, Ispanııa, Italııa, Nıderland, Polsha, Portýgalııa, Rýmynııa, Slovakııa, Slovenııa, Túrkııa, Franııa, Shveıarııa, Shveııa elderiniń tóreshileri shaqyrylǵan.

Quramalar myna toptarǵa bólingen:

A toby: Germanııa, Shotlandııa, Majarstan, Shveıarııa.

B toby: Ispanııa, Horvatııa, Italııa, Albanııa.

S toby: Slovenııa, Danııa, Serbııa, Anglııa.

D toby: Polsha, Nıderland, Avstrııa, Franııa.

E toby: Belgııa, Slovakııa, Rýmynııa, Ýkraına

F toby: Portýgalııa, Grýzııa, Túrkııa, Chehııa.

Chempıonattyń fınaly 14 shildede bolady. Oǵan deıingi toptyq kezeń oıyndary Astana ýaqytymen joǵaryda aty atalǵan telearnalarda saǵat 18:00, 21:00, 00:00-de bastalady. Qurlyqtyq dodada 30 maýsym men 2 shilde aralyǵynda 1/8 fınal bolsa, 5-6 shildede shırek fınal, 9-10 shildede jartylaı fınalda oınaıtyn quramalar alańǵa shyǵady.

Eýropa chempıonaty 1960 jyldan beri ótkizilip keledi. Osy ýaqytqa deıin Germanııa (1972, 1980, 1996 ) men Ispanııa (1964, 2008, 2012 ) úsh ret, Italııa (1968, 2020 ) men Franııa (1984, 2000 ) eki ret chempıon atanǵan. KSRO (1960), Portýgalııa (2016), Chehoslovakııa (1976), Nıderland (Gollandııa, 1988), Danııa (1992) men Grekııa (2004) bir-birden qurlyqtyń basty dodasyn jeńip alǵan.

 

Dastan KENJALIN,

ASTANA