Bala densaýlyǵy – basty nazarda

Almatyda «Pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasynyń jetistikteri men damý bolashaǵy» atty Qazaqstan balalar dárigerleriniń H sezi jáne «Jas zertteýshi: zamanaýı pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasynyń syn-tegeýrinderi men damý bolashaǵy» atty jas ǵalymdardyń halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferenııasy ótti.  

Tórt jylda bir ret ótkiziletin shara bıyl 4 500-den asa balalar dárigerleriniń basyn qosty. Is-sharanyń basty maqsaty — elimizdegi pedıatrııalyq qyzmettiń jetistikteri men damý bolashaǵyn saralaý, pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasy salasyndaǵy ózekti máselelerdi kóterý, sheshý joldaryn qarastyrý, jas ǵalymdardyń ǵylymı áleýetin arttyrý, pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasy salasyndaǵy ınnovaııalar boıynsha jas ǵalymdar arasynda tyǵyz halyqaralyq qarym-qatynasty ornatý, jas mamandardy ǵylymmen aınalysýǵa shaqyrý.

Densaýlyq saqtaý mınıstrligi, Pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasy ǵylymı ortalyǵy, «Pedıatrlar Odaǵy» qoǵamdyq birlestigi men S.J.Asfendııarov atyndaǵy Qazaq ulttyq medıına ýnıversıtetiniń uıymdastyrýymen ótken Qazaqstan balalar dárigerleriniń H sezine Italııa, Polsha, Qyrǵyzstan, О́zbekstan, Tájikistan, Ázirbaıjan, Reseı, Belarýs jáne t.b. alys jáne jaqyn shetelderden pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasy salasynyń jetekshi ǵalymdary men sarapshylary,  sonymen qatar elimizdiń ár óńirinen túrli beıindegi pedıatrlar men balalar hırýrg-dárigerleri qatysty. Basqosý offlaın jáne onlaın túrinde ótti.

Mereıtoılyq alqaly basqosýdyń ashylý saltanaty Qazaqstan Respýblıkasynyń Densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarovanyń, Ana men bala densaýlyǵyn qorǵaý departamentiniń dırektory Maǵrıpa Embergenovanyń, S.J.Asfendııarov atyndaǵy Qazaq ulttyq medıına ýnıversıtetiniń ókili, klınıkalyq blok boıynsha prorektory Svetlana Sultanǵazıevanyń jáne Pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasy ǵylymı ortalyǵynyń Basqarma tóraǵasy Abaı Qusaıynovtyń alǵy quttyqtaý sózimen ashyldy.

Qazaqstan balalar dárigerleriniń alǵashqy seziniń ótkenine – 50 jyl. 1974 jyly alǵashqy balalar dárigerleriniń birinshi sezi ótti. Búgingi tańda osy atalǵan sátten estelik retinde tek qana fotosýret saqtalǵan, biraq sezdiń rýhy, onyń qaǵıdattary men mindetteri ózgerissiz qaldy. Búgin bul zalǵa jınalǵan barlyq dárigerlerdi bir maqsat biriktiredi – ol elimizdiń eń kishkentaı azamattarynyń densaýlyǵyn saqtaý men jaqsartý, óıtkeni elimizdiń bolashaǵy bizdiń balalarymyzdyń densaýlyǵyna baılanysty. Búgingi mereıtoılyq shara 500-den astam balalar dárigerleriniń basyn qosty,  taǵy 3000-nan astam dáriger bizdi búgin onlaın tyńdap otyr. Zalda óz jumysynyń nátıjelerimen bólisýge daıyn sheteldik áriptesterimizdi de kórý erekshe qýantady. Pedıatrııalyq qyzmettiń bolashaǵy turǵysynan aǵa býyn áriptesterinen bilim alyp, tájirıbe jınaıtyn jáne óz tájirıbelerin jetildiretin kóptegen jas mamandar jigerlendiredi. Sezd qorytyndysy boıynsha qabyldanǵan qarar elimizdiń pedıatrııalyq qyzmetin odan ári damytýǵa jańa serpin beredi dep senemin!, — dep atap ótti alǵy sózinde Pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasy  ǵylymı ortalyǵynyń Basqarma tóraǵasy Abaı Qusaıynov.

Sonymen birge ol arnaıy baıandama jasap, elimizdegi pedıatrııalyq qyzmettiń búgingi jaǵdaıyn aıtyp berdi.

О́ziniń quttyqtaý sózinde Densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarova Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń balalarǵa medıınalyq kómek kórsetý sapasyn arttyrýǵa baǵyttalǵan birqatar mańyzdy bastamalaryn atap ótti.

Ana men bala densaýlyǵyn qorǵaý memleket pen Qazaqstannyń densaýlyq saqtaý júıesiniń basym mindetteriniń biri bolyp tabylady. Eldiń bolashaǵy — jas urpaqtyń densaýlyǵyna baılanysty. Sońǵy 10 jylda elimizde balalar ólim-jitim kórsetkishi azaıyp keledi.  Dene salmaǵy óte tómen balalardyń ómir súrý deńgeıi 4 esege artty. Bul elimizdegi 5000-nan asa pedıatr dárigerleriniń kúndelikti jankeshti eńbekteriniń nátıjesi, sondaı-aq, tıimdi perınataldyq tehnologııalardy engizýdiń, DDU usynǵan qaýipsiz ana bolý qaǵıdattarynyń, neonataldy reanımaııany damytýdyń, az ınvazıvti tehnologııalardy engizýdiń, joǵary tehnologııalyq medıınalyq kómektiń jáne balalar kardıohırýrgııasy men balalar neırohırýrgııalyq kómegin damytýdyń arqasynda múmkin boldy, — dedi densaýlyq saqtaý mınıstri A.Álnazarova.

Elimizdiń jáne shet eldiń balalar dárigerleriniń basyn qosqan sezdiń  bedeldi alańynda balalardaǵy aýrýlardy emdeý men dıagnostıkalaýdyń zamanaýı ádisteri, balalar hırýrgııasyndaǵy ózekti máseleleri, pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasyn damytýdyń ǵylymı jáne praktıkalyq aspektileri,  pedıatrııalyq kadrlardy daıarlaý máselesi, balalardaǵy onkologııalyq jáne gematologııalyq aýrýlardy dıagnostıkalaý men emdeýdiń zamanaýı tehnologııalary, sırek kezdesetin aýrýlardy erte dıagnostıkalaý, emdeý, ońaltý, asqynýlardyń aldyn alý jáne tirkeý máseleleri jáne t.b. pedıatrııa jáne hırýrgııa salasyna qatysty ózekti máseleler talqylanyp, ǵylymı jobalar usynyldy jáne praktıkadaǵy erekshe klınıkalyq jaǵdaılar ortaǵa salyndy. 12 ǵylymı sessııada barlyǵy 121-den astam baıandamalar tyńdaldy. Baıandamalardyń taqyryptar aýqymy keń. Balalarǵa medıınalyq kómek kórsetýdi uıymdastyrý aspektileri men alǵashqy medıınalyq-áleýmettik kómek deńgeıinde balalarǵa medıınalyq qyzmet kórsetýdi jaqsartý máselelerinen bastap, balalardaǵy aýrýlardy dıagnostıkalaý men emdeýdiń zamanaýı ádisterine deıin qamtıdy.

Sezd aıasynda doktoranttarǵa, magıstranttar men  rezıdentterge arnalǵan «Jas zertteýshi: zamanaýı pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasynyń syn-tegeýrinderi men damý bolashaǵy» atty jas ǵalymdardyń halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferenııasy ótti.

Jas ǵalymdardyń ǵylymı áleýetin arttyrý, densaýlyq saqtaýdy damytýdyń memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrýda jas dárigerlerdiń rólin arttyrý maqsatynda konferenııada elimizdiń jáne shet elderdiń JOO men ǵylymı-zertteý ınstıtýttarynda rezıdentýrada, magıstratýrada jáne PhD doktorantýrada oqıtyn jas ǵalymdardyń jarııalanymdary, aýyzsha jáne posterlik baıandamalary usynyldy. Ǵylymı jobalardy pedıatrııa jáne hırýrgııa salasynyń bilikti mamandarynan quralǵan qazylar alqasy saralady. Ǵylymı konferenııaǵa usynylǵan baıandamalar úsh atalym boıynsha anyqtalyp, arnaıy dıplomdarmen marapattaldy. Atap óte keteıik, bıyl otandyq pedıatrııanyń korıfeıleri: akademık Mashkeev Áýken Qııasuly men balalar onkogematologııa qyzmetiniń negizin qalaýshy Kúlán Omarqyzy atyndaǵy arnaıy syılyq taǵaıyndaldy.

Is-shara aıasynda úsh sheberlik sabaq: «Pedıatrııalyq tájirıbedegi kapsýlalyq endoskopııa», «Leıkemııany dıagnostıkalaýdaǵy MRD PCR real time róli. Zertteý nátıjelerin túsindirý» jáne «Balalar men jas eresekterdegi gematologııalyq aýrýlardyń morfologııalyq dıagnostıkasy», sonymen qatar «Qysqa ishek sındromy, terapııa jáne dınamıkalyq baqylaý máseleleri» taqyrybynda dóńgelek ústeli (18 qazan kúni) ótti.

Aıtýly is-shara balalarǵa medıınalyq kómek kórsetý júıesin jetildirýge, pedıatrııalyq kómekti odan ári damytýǵa jańa qýatty serpin beretinine senimdimiz.

Sezd sońynda arnaıy rezolıýııa shyǵarylyp, pedıatrııa salasynyń negizgi máseleleri naqtylanyp, damý bolashaǵy aıqyndaldy.

Nurlan QUMAR,

ALMATY