نازىمبەك قاسىمدا قازىر دە جۇرگەندەي سەزىنەمىن…

وسى سوزدەردى بىرنەشە رەت قايتالادى دا، داۋلەسكەر كۇيشى، تالانتتى ونەرپاز نازىمبەك مولداحمەتوۆپەن ءبىر اۋىلدا تاي-ق ۇلىنداي تەبىسىپ وسكەن اعايىنى، جان دوسى فارابي كەنجالين اۋىر كۇرسىندى. ارتىنشا اڭگىمەمىز جالعاسا بەردى.

– بالالىق شاقتا ءبىر اۋىلدا تۋىپ، تاي-ق ۇلىنداي تەبىسىپ قاتار وسكەن وتكەن شاقتى ەسكە تۇسىرسەڭىز؟

– بىزدەر 1970 جىلى تورعاي وبلىس بولىپ دۇركىرەپ تۇرعان كەزدە سول ولكەنىڭ ارقالىق اۋدانى قايىڭدى سوۆحوزىندا دۇنيەگە كەلگەنبىز. نازىمبەك كىشكەنتايىنان اڭعارىمپاز، زەرەك بولىپ جەتىلدى. بەس جاسىندا-اق دومبىرانى شەرتە باستادى. ارينە، بالانىڭ الدەنەگە قىزىعۋشىلىعىن وياتۋدا تاعامدىق قورەك قانا ەمەس، رۋحاني ازىق، ۇلكەندەردىڭ ىقپالى دا اسا ماڭىزدى عوي. اكەسى مولدابەك اعامىز قايىڭدى سوۆحوزىندا باس ينجەنەر بولىپ جۇمىس ىستەپ، ۇكىلاي انامىز كوپبالالى بولعاندىقتان، بالالارعا قاراپ، ءۇي شارۋاسىمەن اينالىستى. اۋىل ادامدارىنىڭ ايتۋىنشا، اعامىز قوڭىر دومبىراسىن تاڭعى تاماقتان بۇرىن قولىنا الاتىن ادام بولعان. اعالارى قايىربەك، مەيرامبەك، مارات، مۇرات، قازىمبەك پەن ءىنىسى نۇرمۇحامبەت، تاتەسى رايا دا دومبىرانى ءبىر كىسىدەي تارتادى. ايگۇل، نازگۇل دەگەن قارىنداستارى قوبىز، فلەيتا، سازسىرناي سەكىلدى مۋزىكالىق اسپاپتاردى شەبەر مەڭگەرىپ بۇگىندە ەسىمدەرى ەلگە ءمالىم. تاعى دا مەرۋەرت، گاۋھار دەگەن قارىنداستارى بار. ال، اكەسىنىڭ ءىنىسى سۇلتانبەك ءوزىمىزدىڭ وڭىردە تەرمەشى رەتىندە تانىلىپتى. ول كىسى نازىمبەكتى قاسىنان قالدىرماي، ونەرگە باۋلىدى. دەمەك، بۇل اۋلەتتە ءوسىپ-ونگەن بالالاردىڭ قاي-قايسىسى دا كىشكەنتاي كۇندەرىنەن باستاپ مۋزىكالىق اسپاپقا جاقىن بولدى.

–دوسىڭىزبەن بىرگە وتكىزگەن ۋاقىتتى ساعىناتىن شىعارسىز؟

–وي، ول ءبىر عاجاپ كەزەڭ ەدى عوي، ايتۋعا، سيپاتتاۋعا ءتىلىم جەتپەيدى. قايىڭدى ول ۋاقىتتا ۇلكەن اۋىل. ءوزىمىزدىڭ ناۋبايحانا، امبۋلاتوريا، بالاباقشا، جاڭادان ستاديون جانە ۇلكەن مادەنيەت ءۇيى سالىنعان بولاتىن. مال مەن ەگىن شارۋاشىلىعى قاتار دامىعان بەرەكەلى كەڭشاردىڭ ىرگەسىنەن تورعاي وزەنى سىلقىلداپ اعۋشى ەدى. نازىمبەكتىڭ ءۇيى جوعارى كوشەدە بولاتىن-دى. تومەنگى كوشەنىڭ بالالارى جيىلىپ الىپ، سول جاققا بارۋعا اسىعاتىنبىز. باۋىرجان سۇلتانبەكوۆ، ەرلان التىنساروۆ، داۋلەت قۇلتاسوۆ، مالىك جۇماباەۆ، دۋلات ايتماعامبەتوۆ، قونىسبەك قاليەۆ، ەرلان شايماعامبەتوۆ، عالىمبەك جانتاسوۆ، ءسابيت تۇرالين، عابيت حامزين، ەرلان  كوككوزوۆ، قويشىباي ەرمانوۆ، تاڭاتحان جاندىباەۆ، احمەت تولەگەنوۆ تاعى باسقالار، اتى اتالماي قالعان سىنىپتاستارىم رەنجىمەس، بۇل ءتىزىمدى سوزا بەرۋگە بولادى، ءبارىمىز نازىمبەككە قاراي جۇگىرەتىنبىز. توپ-توپ بولىپ ءبولىنىپ الىپ، اسىقتاردى ءتىزىپ قويىپ، ساقامەن كوزدەپ جارۋدان سايىس وتكىزەتىنبىز. ارقايسىمىز ءبىر-ءبىر دوربا اسىققا يەمىز. بىراق سان الۋان تۇسكە بويالعان، قورعاسىن قۇيىلىپ ازىرلەنگەن ايرىقشا اسىقتار بولاتىن. بىزدەر بولساق سول بويالعان اسىقتاردى ۇتىپ الۋعا جانتالاساتىنبىز. مەنىڭ ءۋاليحان سەيىتقاليەۆ دەگەن كلاستاسىم بولعان، ول 90-شى جىلدارى بەلگىسىز ءبىر سەبەپتەرمەن قايتىس بولىپ كەتتى. ءبارىمىز ءۋاليحاننىڭ شارباعىنىڭ ىشىنە جينالاتىنبىز. نازىمبەكتىڭ ءۇيى سول جەردە بولاتىن. كەشكىسىنە ءۇي شارۋاسىنان بوساپ، اۋىل شەتىندە فۋتبول ويناۋدان شارشامايتىنبىز. قاقپانى ءوزىمىز قولدان جاسايتىن ەدىك. كۇندىز انامىزدىڭ كەسپەسىن ءىشىپ الىپ، وزەنگە سۋعا شومىلىپ، بالىق اۋلاپ كەلۋشى ەدىك. مىنە، باقىتتى بالالىق شاق دەپ وسىنى ايتسايشى.

– وتە تاتۋ بولعاندارىڭىزعا قىزىعىپ وتىرمىن…

– ول ۋاقىتتا ءار ۇيدە كەم دەگەندە 6-8 بالا ءوسىپ جاتاتىن. ماسەلەن، ءبىز 14 اعايىندىمىز، ال نازىمبەكتەردىڭ ۇيىندە 12 بالا بولدى. تاي ءمىنىپ، قىمىزعا قانىپ ءىشىپ، ويىننىڭ ءتۇبىن تۇسىرەتىن ۇرپاق بىزدەي-اق بولار. وسىندايدا تاتۋ بولماعاندا شە؟ التىن قۇرساقتى انالارىمىزدىڭ كوڭىلى شالقار، پەيىلى كەڭ عوي، جارىقتىقتاردىڭ. ونىڭ ۇستىنە ءبىزدىڭ ارعى اتالارىمىز ءبىر. ارعىننىڭ تولەك رۋىنان تارايمىز. ءبىزدىڭ داۋلەتباي دەگەن جەتىنشى اتامىز تولەكتىڭ نەمەرەسى. داۋلەتباي اتامىزدىڭ اقشا، سولتانگەلدى، ۇيىتقۇستى، ساعىندىق دەگەن ەر بالالارى بولعان. ءبىز – ۇيىتقۇستىدان، نازىمبەك – ساعىندىقتان تارايدى. ساعىندىقتىڭ قارساقباي دەگەن شوپشەگى اتاعى الىس ەلدەرگە تانىلعان ونەر يەسى بولاتىن. ول كەزىندە نىسانباي جىراۋ سياقتى اتامىز جاۋكە باتىردىڭ ەرلىكتەرىن جىرلاپ وتكەن اقىن بولعان.

–ءسىز قازاق مەكتەبىندە، ول ورىس مەكتەبىندە وقىدى. جالپى ۇلدار اراسىندا ءوزارا بولەكتەنۋ، جانجال بولدى ما؟

– اتاي كورمەڭىز! ءبىر توپ بالا قاي ۇيگە كىرسەك تە ساپ-سارى باۋىرساق پەن بال تاتىعان قىمىزدى ءسىمىرىپ ءىشىپ جۇرە بەرۋشى ەدىك. سەنىكى، مەنىكى دەگەن بولعان ەمەس. نازىمبەكتىڭ اناسى ۇكىلاي بۇكىل اۋىلدىڭ قارا دومالاعىن باۋىرىنا تارتىپ، مەيىرىمىن توكسە، مەنىڭ انام ۇلمەكەن دە اقجارقىن، اۋزىنان اللاسى تۇسپەيتىن قاراپايىم، كوپشىل جان ەدى. ءتىپتى، كەز كەلگەن انا ءدال بىزدەردىڭ شەشەلەرىمىزدەي قۇشاقتارىن جايىپ، بارىن اۋزىمىزعا توساتىن. سوندىقتان بولار توپىرلاعان ۇلدار كەز كەلگەن قارا جۇمىستى دا جاپىرىپ ىستەپ تاستايتىنبىز. بۇل دا ءبىزدىڭ اكەلەرىمىزدىڭ تاربيەسى. اكەلەرىمىز ومار كەنجالى ۇلى مەن مولدابەك مولداحمەت ۇلى ءبىر-بىرىمەن سىيلاسىپ وتكەن كىسىلەر ەدى. ءىڭىر قاراڭعىلىعى تۇسكەندە عانا نازىمبەكتىڭ ءۇي جاعىنان كۇمبىرلەگەن كۇيدىڭ داۋىسى ەستىلىپ، بۇكىل قايىڭدى اۋەنگە ەلتىپ قالاتىنى انىق.

–دوسىڭىز ارقالىققا كەتكەندە جانىڭىز قۇلازىپ قالمادى ما؟

ء–بىر مەن عانا ەمەس، سارتىلداپ جۇرگەن توپ بوزبالادا قيماستىق سەزىم بولعانىنا كۇمانىم جوق. بىراق، «بولام دەگەن بالانىڭ بەلىن بۋ» دەگەن اتا-انالارىمىزدىڭ ۇلاعات سوزىنە دەن قويدىق. نازىمبەك مۋزىكالىق ۋچيليششەدە وقىپ جۇرگەن كەزىندە كانيكۋل سايىن اۋىلعا كەلەتىن. مۋزىكا مامانى تۇرسىنبەك الماعامبەت دەيتىن اعايدىڭ ادامگەرشىلىگىن، ساباق تۇسىندىرۋدەگى ءتالىمىن اڭگىمەلەۋدەن جالىقپايتىن. ۋچيليششەنى بىتىرگەن سوڭ كونسەرۆاتورياعا بارامىن دەپ قيالعا كوپ بەرىلەتىن.

– «تالاپتىعا نۇر جاۋار» دەيدى حالقىمىز. اۋىلداسىڭىز، دوسىڭىز بيىكتەرگە قانات سەرمەپ تالپىنعانى بۇكىل اۋىل ادامدارىنا قۋانىش سىيلايتىن قۇبىلىس ەمەس پە؟!

–ارقالىقتان كەتىپ، الماتىعا بارىپ وقيتىنىنا ءاۋ باستان-اق كوڭىلىمىز سەندى. سەبەبى، نازىمبەك وسكەن ورتا ونەرپازدارعا تولى. بۇكىل اۋلەتى، جاقىن جۇراعاتتارى مۋزىكاعا بەيىم. ءبىر عاجابى، نازىمبەك ءوزىن جوعارى باعالاعاندى، ماقتانعاندى ۇناتپايتىن. كەرىسىنشە، اۋىلعا كەلگەن سايىن دوستارىنىڭ جاقسى ىستەرىن دارداي ەتىپ كورسەتىپ قۇرمەت تۇتاتىن، ۇستازدارىن قادىرلەيتىن. كونسەرۆاتوريادا ونەر زەرتتەۋشىسى، پروفەسسور تىمات مەرعاليەۆتىڭ سىنىبىندا وقىدى. ساباق بەرگەن وقىتۋشىلاردىڭ بىلىمپازدىعىن، مادەنيەتتىلىگىن ايتقاندا ءبىزدىڭ اۋزىمىز اشىلىپ قالاتىن.

– نازىمبەك – وقۋعا، ءسىز – ارمياعا كەتتىڭىز. اراداعى ءۇزىلىس سىزدەردى ءبىر-بىرىڭىزدەن الشاقتاتپادى ما؟

– ون سەگىز جاسقا تولعان سوڭ مەن ۋكراينانىڭ ۆلاديمير-ۆولىنسك قالاسىندا ازاماتتىق بورىشىمدى وتەدىم. ول ۋاقىتتا حات ارقىلى حابارلاسىپ تۇراتىنبىز. ەلگە ورالا سالىسىمەن، ارۋ شاھار الماتىعا سوعىپ، اباي مەن بايزاقوۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى جاتاقحانادان نازىمبەكتى تاۋىپ الدىم. شۇرقىراي كورىستىك. ول اسەم قالانىڭ حيكايالارىن، مەن ارمياداعى جاعدايلاردى ايتۋدان باستاپ، بۇكىل سىنىپتاستارىمىزبەن حابارلاسىپ، تاڭعا دەيىن اڭگىمە دۇكەن قۇراتىنبىز. اتا-انام دۇنيەدەن وتكەن سوڭ ءبىزدىڭ وتباسى 1993 جىلى الماتىعا قونىس اۋداردى. اۋىلدا جۇرگەن مەن الماتىلىق بولىپ شىعا كەلدىم. «بىرگە تۋماق بولعانمەن، بىرگە جۇرمەك جوق» دەگەن ءومىر زاڭدىلىعىن ەندى-ەندى ءتۇسىنىپ كەلە جاتقاندايمىن. الماتىدا بەس جىل وقىعان نازىمبەك بولسا تۋعان ولكەسىنە قاراي جول تارتتى. وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارىندا تورعاي وبلىسى تاراپ قوستانايعا قوسىلىپ كەتكەن-ءدى. ەلۋباي ومىرزاقوۆ اتىنداعى قوستاناي وبلىستىق فيلارمونياسىنىڭ «اقجەلەڭ» فولكلورلىق انسامبلىنە جۇمىسقا تۇردى.

– مادەنيەت سالاسىنا ءتان ونەر سايىستارى، بايقاۋلار ۇلكەن قالالاردا بولىپ جاتادى. جۇمىسىنا بەلسەندى، ۇشقىر ويلى نازىمبەك اعانىڭ جولى الماتىعا سان مارتە تۇسكەن دە بولار؟

–قازاق ۇلتتىق اسپاپتار وركەسترىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى، ديريجەرى بولىپ ەڭبەك ەتكەن تۇستا دا الدەقانداي شارۋا جايىمەن الماتىعا كەلسە بولدى، نازىمبەكتىڭ ماڭايىندا مەن جۇرەتىنمىن. ءوزى دە كەلە جاتقانىن ايتىپ، قاسىنا ىلەستىرىپ الۋعا قۇشتار. جانە قاراپ جۇرمەيدى عوي، ءوزى وقىعان كيەلى شاڭىراق كونسەرۆاتورياعا بارىپ ۇستازدارىنا سالەم بەرەدى، اقىل-كەڭەس الادى، مەنى تانىستىرادى. ءسويتىپ، مەن نازىمبەكتىڭ ارقاسىندا ەسىمدەرى بەلگىلى ءبىرشاما عاجاپ تۇلعالاردىڭ قولىن الدىم، ءجۇزىن كوردىم، ۇلاعاتىن تىڭدادىم.

– ءسىزدىڭ ءۇيىڭىزدىڭ تورىندە وتە ادەمى قارا دومبىرا تۇر. ءسىرا، ءسىز دە ونەردەن قارا جاياۋ ەمەس سياقتىسىز؟

–جو-عا! بۇل – نازىمبەكپەن بىرگە بارىپ العان دومبىرا عوي. قازىر ءتىپتى كوزىمە ىستىق، كوڭىلىمە جاقىن كورىنەدى. بىردە 2008 جىلى جۇمىس بابىمەن الماتىعا كەلدى. قولىندا 4 قوبىز، 3 جەتىگەن، 15 دومبىرا الۋعا رۇقسات بەرىلگەن وبلىستىق مادەنيەت باسقارماسىنىڭ ءمورى باسىلعان ءتىزىم بولدى. سودان قالا شەتىندەگى ەت كومبيناتىنا قاراي جول تارتتىق. سول جەردە ۇلتتىق اسپاپتار جاسايتىن تسەح بار ەكەن. الدىندا قايتا-قايتا كەلىپ تاپسىرىس بەرىپ، وسى شارۋانى پىسىقتاپ جۇرگەنىنەن حاباردار ەدىم. سودان نە كەرەك، مەنىڭ كولىگىمە الىنۋعا ءتيىس اسپاپتاردى تيەپ الدىق. تەلەفون سوعىپ، قازاق راديوسىندا ىستەيتىن سارسەنعالي دەگەن جولداس جىگىتىن جانە كونسەرۆاتوريادان ەكى ستۋدەنتتى جولشىباي شاقىرتىپ الدى. بەس جىگىت جانە قۇدىرەتتى اسپاپتار بولىپ «مامىر-1» ىقشاماۋدانىنداعى ءبىزدىڭ ۇيگە جەتتىك. ون بەس دومبىرانىڭ كۇيىن كەلتىرۋگە ونەرپازدار كىرىستى. ۇيدەگى گۇلبانۋ جەڭگەڭ قازان كوتەرىپ، شاي ازىرلەۋگە كىرىسىپ كەتتى. سارسەنعالي شەرتپە كۇيشى ەكەن. شەجىرە شەرتىلىپ، كۇي تاريحى باياندالىپ، ءان-جىر شالقىپ تاڭعا دەيىن ەرەكشە وتىرىس بولدى. تاڭەرتەڭ دالاعا شىقسام: – ءسىزدىڭ ۇيگە تۇتاس وركەستر كوشىپ كەلدى مە، كونتسەرتكە دايىندالىپ جاتىرسىزدار ما، بۇكىل «مامىر-1» ىقشاماۋدانى قازاقتىڭ عاجاپ كۇيلەرىن تىڭداپ، حالىق اندەرىنە سۋسىنداپ، تۇنىمەن راحاتتانىپ قالدىق، – دەپ كورشىلەرىم، تانىستارىم ءجون سۇراي باستادى. جىگىتتەر دومبىرانىڭ قۇلاعىن بۇراپ، كۇيگە كەلتىرەمىز، دەپ ابىگەرلەنىپ ەدى، سوڭى ونەر سايىسىنا ۇلاسىپ كەتكەنىن بايقاماعان ەكەنبىز. ونەردىڭ قۇدىرەتتىلىگىنە سول جولى كوزىم انىق جەتتى. ۇيدەن كەتەرىندە نازىمبەك ماعان قاراپ: – فاكە، قالايدا ۇيىڭدە دومبىرا بولۋى كەرەك. «ناعىز قازاق قازاق ەمەس، ناعىز قازاق دومبىرا» دەگەن ءسوزدى قازاقتىڭ ايتۋلى اقىنى قادىر مىرزا ءالى ايتقان، – دەپ باستاپ ءبىراز اڭگىمەنىڭ باسىن قايىردى.

– «مەن سەنىڭ كىم ەكەنىڭدى ايتايىن، دوسىڭدى كورسەت…» دەگەن ءتامسىل بار.

ء–يا، ءسوزىڭنىڭ جانى بار. نازىمبەك بارشانىڭ جاعدايىن ويلاپ، ەسكەرىپ جۇرەتىن قامقور ادام ەدى. شەت ەلدەردە وتەتىن ءتۇرلى دەڭگەيدەگى كونتسەرتتەرگە وبلىس اتىنان بارا جاتقانىڭدا نەمەسە تەلەديدارعا سۇحبات بەرۋگە ارنايى كەلگەنىندە، وزگە قالالارعا گاسترولگە جول جۇرەر كەزدە ماعان حابارلاساتىن-دى. دارىندى كۇيشى قارشىعا احمەدياروۆتى، ونەر قايراتكەرى ايتقالي جايىموۆتى، تالانتتى سازگەر كەنجەبەك كۇمىسبەكوۆتى كەزىندە كوزىم كوردى. وسىنداي ەڭبەكتەرى ەلگە ەلەۋلى ازاماتتارمەن نازىمبەكتىڭ قارىم-قاتىناسى كەرەمەت ەدى. فيلارمونياعا ديرەكتور بولعان كەزدە دە، نەبىر اتاقتارعا قول جەتكىزگەن كەزدە دە اسىپ-تاسىعان ەمەس. قايىڭدىداعى بالا كۇنگى اڭقاۋ، البىرت، اقكوڭىل، تازا جۇرەكتى بولمىسىنان ەردىڭ جاسى ەلۋگە كەلگەنگە دەيىن ەشقاشان اجىرامادى.

–ءجيى حابارلاسىپ، اماندىق ساۋلىق سۇراسىپ، سوسىن ارالاسىپ تۇرعان ەكەنسىزدەر. سوڭعى كەزدە ءوزارا بولعان اڭگىمە قانداي ەدى؟

–دوسىمنىڭ قوڭىر داۋىسى قۇلاعىما كەلە بەرەدى. بىردە ماعان: – مەن قوستانايدامىن، سەن – الماتىداسىڭ، دوستارىم دا استانا مەن قوستاناي اراسىن جالعاپ ءجۇرىپ جاتىر. سەن ەندى ەل جاققا كەلسەڭشى. مەن ءۇي تۇرعىزدىم. ماڭايىمىزدا بوس جەر بار، كوشىپ كەلسەڭدەر-ءشى. تولەك اۋىلى بولىپ تۇرمايمىز با؟، – دەپ قيىلا قولقا سالدى.

– ۇلدى ۇيلەندىرىپ جاتىرمىن. سولار وتاۋ بولىپ كەتسىن، سوسىن كورەرمىز، – دەپ جاۋاپ قاتتىم. ەندى بىردە: – سەنىڭ ەكى ۇلىڭ، ياعني ەلدوسىڭ مەن ميراسىڭ مەنىڭ تەمىرلانىم مەن مارعۇلانىممەن ارالاسسا دەپ ارماندايمىن. ارامىزدان قىل وتپەستەي دوس ەدىك، تۋىستىعىمىز ءوز الدىنا، ەندى بالالار ءبىر-بىرىنە جاقىن بولسا عوي، –دەگەندى ايتتى. ايتەۋىر، نازىمبەك ارنارسەنى تەرەڭىنەن ويلاۋشى ەدى توڭىرەگىنە جاناشىر دوستارىن جيا ءبىلدى.

نازىمبەكتىڭ جان-جارى جانات ءۇش بالانىڭ اناسى. تۇڭعىشى جۇلدىز، ودان كەيىن تەمىرلان، كىشىسى مارعۇلان. جاناتتى جانكا دەپ ەركەلەتەتىن، ويتكەنى ونەر ادامىنىڭ جۇبايى بولۋ وڭاي ەمەس. ءۇي شارۋاسى، بالالاردىڭ ساباعى، كەلىم-كەتىم قوناقتارى بار. نازىمبەك ءبىر سوزىندە: «ءبىزدىڭ ەسىك اۋىلداعى ءۇي سياقتى، كۇنى-ءتۇنى اشىق تۇرادى»، – دەيتىن مارقۇم.

–مەكتەپتى بىتىرگەندەرىڭىزگە 30 جىل بولعان فوتوسۋرەتتەرىڭىزدە سىر شەرتىپ تۇرعان سەكىلدى.

– نازىمبەك ەشۋاقىتتا ەل مەن جەر قامىن ەستەن شىعارعان ەمەس. تۋعان ولكەگە دەگەن ماحابباتى جالىنداپ تۇراتىنداي. «ءوزىمىز وقىعان مەكتەپكە بارايىق، سىيلىق جاسايىق»، دەگەندى ارقاشان ءار كەز ەسىمىزگە سالاتىن. 2017 جىلى 30 جىلدىقتىڭ قارساڭىندا تەننيس ۇستەلىن، سپورتتىق جابدىقتاردى اپارىپ، ءبىلىم ۇياسىنا سىيلاۋعا ءوزى مۇرىندىق بولدى. قايىڭدى ورتا مەكتەبىنەن 10 شاقىرىم جەردەگى قىزىل جۇلدىز اۋىلىنىڭ مەكتەبىنە دە سپورتتىق جاتتىعۋعا ارنالعان جابدىقتاردى اپارىپ، شاما-شارقىمىزعا قاراي تارتۋ جاسادىق. مەكتەپ بىتىرگەنىمىزگە وتىز جىل تولعانىنا كلاستاستارىمىزدىڭ ءبارى ءبىر اۋىزدان بەلسەندىلىك كورسەتتى. ونىڭ ىشىندە، ارقالىق قالاسىنداعى جىگىتتەر باۋىرجان، عالىمبەك، مالىك، ەرلان، قويشىباي، قانات، قونىسباي جانە قىزدار ساندۋعاش، اقتوتى، التىناي، ايماندار كەرەمەت دايىندىق جاساپ، كۇتىپ الدى. ەستە قالارلىقتاي كەزدەسۋ وتكىزدىك.

– ءبىر كەزدە 3 سىنىپ بولىپ، 60 بالا مەكتەپتى بىتىرگەن ەكەنسىزدەر. ءالى كۇنگە دەيىن ءبىر-بىرىڭىزبەن حابارلاسىپ، كەزدەسۋ ۇيىمداستىرىپ تۇراتىن شىعارسىزدار؟

–ارامىزدا باستاماشىل، جىگەرلى جىگىتتەر بارشىلىق. سولاردىڭ ءبىرى – نازىمبەك ەكەنىنە ەشكىم داۋ ايتا الماس. اۋىل ءجايىن ءجيى قوزعاپ، قاراۋسىز قالعان ەلدى مەكەنگە ەبىن تاۋىپ كومەكتەسۋدەن الدىنا جان سالمايتىن ەدى عوي، قايران دوسىم. ءبىزدىڭ جاس كەزىمىزدە اۋىلدا ساكىلەرى، ويىن الاڭدارى كوپ پارك بار ەدى. جايقالىپ وسەتىن سان الۋان اعاشتارىنا سۇيسىنەتىنبىز. كەيىن ەلدە داعدارىس باستالدى، شارۋاشىلىق ىدىرادى، تۇرعىندار قالاعا قاراي جاپپاي كوشە باستادى. بىزدە ەسەيىپ، تۇرمىس جاعدايلارىمەن جان-جاققا شاشىراپ، تۋعان جەردەن الىستاپ كەتتىك. سول ارالىقتا پاركتەگى اعاشتار ەسكىرىپ، وتالىپ كەتتى، ساياباق جۇتاڭ تارتتى. وسى جاعداي بارشامىزدان بۇرىن نازىمبەككە قاتتى باتتى.وتىز جىلدىقتىڭ قارساڭىندا اۋىلعا 200 ءتۇپ تالشىبىقتى ءوز اقشاسىنا ساتىپ الىپ، اۋىل ادامدارىمەن بىرىگىپ ەگىپ تاستادى. وكىنىشكە قاراي، باقتى كۇتەتىن ادام بولمادى ما، الدە سۋ تاپشىلىعى ما، بىلمەدىم، ايتەۋىر اعاشتارىنىڭ كوكتەمەي، كوگەرمەي سولىپ قالعانىن تىلگە تيەك ەتىپ قينالعانى بار.

– جاقسىلىقتى جاريا ەتپەي جاسايتىن ءمارت ادام ەكەن-اۋ. جەردىڭ كىندىگىنەن تايىپ كەتپەي تۇرعانى دا بەتىندەگى جاقسى ادامداردىڭ كوپ بولعاندىعىنان شىعار، ءسىرا.

–ايتارى جوق. نازىمبەك تازا جۇرەكتى ادام بولعاندىقتان ماڭايىنا دا يگى جاقسىلاردى جينادى. قاراپايىم مىسال، مەنىڭ اعام جۇمابەك كەنجاليننىڭ «ەر جاۋكە مىنبەگەنمەن التىن تاققا» دەگەن كىتابى بويىنشا كومپوزيتسيا جاساپ، كوپشىلىككە ءمالىم ەتتى. اعاتايىم دا نازىمبەكتى وتە جاقسى كوردى. «وسى جىگىتتىڭ ارقاسى بار، كۇي تارتقاندا قۇلپىرىپ، جەلپىنىپ كەتەدى»، – دەگەن ءسوزىن ءجيى ەستىگەنمىن.

– اۋىر بولسا دا دوسىڭىزدان قالاي كوز جازىپ قالعانىڭىزدى ايتا الاسىز با؟

–2020 جىلى قۇرداستار ەلۋگە تولدى. نازىمبەكتىڭ تۋعان كۇنى ءبىرىنشى ءساۋىر ەدى. تۋعان كۇندى اتاپ وتەمىز، ەسەپ بەرۋ كونتسەرتىمدى وركەسترمەن وتكىزەمىن دەپ جۇرگەنىندە ەلدە كارانتين جاريالاندى. توي-دومالاق وتكىزۋگە قاتاڭ تىيىم سالىندى. ءسويتىپ جۇرگەندە ماۋسىم ايىندا قايىڭدىعا تارتىپ كەتەدى. سول كەزدە ماعان باۋىرجان حابارلاسىپ، بولعان جايدى  بايانداعان كەزدە توبەمنەن جاي تۇسكەندەي ەسەڭگىرەپ قالدىم.

اللا تاعالانىڭ ىسىنە شارا بار ما؟! نازىمبەكتىڭ شاڭىراعىنىڭ ءتۇتىنىن تۇتەتىپ وتىرعان جاناتقا، بالالارى جۇلدىز، تەمىرلان مەن مارعۇلانعا اللا سابىر بەرىپ، دوسىمنىڭ كورمەگەن قىزىقتارىن كورسىن دەيمىن! نازىمبەكتىڭ جانى ءجانناتتا بولسىن! جاتقان جەرى جايلى، توپىراعى تورقا، جانى پەيىشتە شالقىسىن!

 

اڭگىمەلەسكەن 

نۇرلان قۇمار، جۋرناليست.

الماتى