SportPress.kz Qazaqstan sport jańalyqtary
Jaqynda belgili qalamger, sport tarıhshysy Qydyrbek Rysbek «Qazaqtyń 72 bapkeri» men «Sańlaq» degen kitaptaryn shyǵaryp, oqyrman qaýymdy qýantty.
Qydyrbek aǵany qazaqtyń qalyń oqyrmany ótken ǵasyrdyń 80-jyldarynan jaqsy biledi. Ol kisi qazaq sport jýrnalıstıkasynyń kóshbasshysy Seıdahmet Berdiqulov basqarǵan «Lenınshil jas» gazetinde qarymdy qalamger Nesip Júnisbaıulymen birge sport taqyrybynda qalam tartty. Sol kezden beri ol elimizdiń barlyq jattyqtyrýshylarymen, sportshylarymen, sport mamandarymen, basshylarymen, ardagerlerimen etene aralasyp, olardyń bárin jastar gazeti men basqa da basylymdarǵa jazyp, attaryn qazaqtyń keń jazıraly dalasyna tanytty. Odan keıin Qydyr aǵa ózi basshylyq qyzmetke baryp, uıymdastyrýshylyq qabiletin kórsetti.
Qydyr aǵa bir kezdeskende:
– Bilesiń be, qazir biz balalardy, jastardy kúni boıy jattyqtyrmaı, olarǵa ádebı kitap oqytyp jatyrmyz, -degen edi.
Muny qalamger Olımpıada chempıondarynyń ustahanasyna aınalǵan Qajymuqan Muńaıtpasuly atyndaǵy daryndy balalarǵa arnalǵan sport mektep-ınternatynyń dırektory kezinde aıtqan bolatyn. Sol kezde biz, bir top jýrnalıst sport ordasynan jaqsy áser alyp, qaıtqan edik.
Qydyrbek aǵanyń ózi «Qazaq balýandary», «Qazaq boksshylary», «Qazaq olımpıadashylary» derekti jınaqtarynyń ıdeıa avtory ári qurastyrýshysy. Sonymen birge ol «Dáýlet», «Surmergen», «Bekzat», «Berikqazy», «Turlyqan Qasenuly» kitaptarynyń avtory. Al jańa shyqqan «Qazaqtyń 72 bapkeri» kitabyna XX, XXI ǵasyrlardaǵy tańdaýly 120-dan asa bapkeri pen olardyń 500-den astam shákirtteri týraly derekter men materıaldar enip otyr. Bul eńbek elimizdiń sport tarıhyndaǵy beldi jattyqtyrýshylary týraly jazylǵan tuńǵysh tolymdy kitap. Al «Sańlaq» jınaǵynda sportshylardyń jeńis joly týraly derekter jazylǵan.
– Byltyrǵy jyldyń sońynda «Qazaqtyń 72 bapkeri» atty tarıhı-derekti tolymdy eńbekke qosa (528 bet) pyshaqtyń qyryndaı ǵana «Sańlaq» (78 bet) kitabym jaryq kórdi. Ekeýi de jeltoqsan aıynda oqyrmanǵa jol tartty. Ekeýi de sportqa shyndap baılanǵan qyryq jylǵa taıaý ýaqyttaǵy izdenis pen osy salaǵa mahabbatpen berilgen eńbektiń jemisi. «Sańlaqqa» Qarken Ahmetuly, Ǵusman Qosanov, Ámın Tuıaqov, Oraz Qańlybaev, Tımýr Segizbaev, Jánibek Saýranbaev, Quralbek Ordabaev, Denderbaı Egizov, Júsip Hısymov, Murat Jeksenbekov, Serik Tókeev, Asqar Shaıhıev, Marat Satybaldıev sekildi darabozdar týraly derekti dúnıeler men Eýropany utqan qazaq sportshylary jáne HH ǵasyrdaǵy alashtyń eń tańdaýly 10 myqtysy jaıly maqalalar ense, buǵan deıin FB-da birneshe márte aıtylǵan «Qazaqtyń 72 bapkeri» kitabyna bizdiń halyqtyń mańdaıyna basqan eń maıtalman jattyqtyrýshylary men olardyń shákirtteri týraly derekter kirdi.
Osy kitaptarǵa shyqqan adamdardyń bárimen jaqsy aralastym. Tek ekeýimen ǵana sóılese almadym. Onyń bireýi 1969 jyly qaıtys bolǵan Oktıabr Jarylǵapov, ekinshisi 1996 jyly qaıtqan Keńes Omaruly. Kitapqa ár keıipkerdiń sýretin erteń bizdiń urpaǵymyz 50-100 jyldan keıin maqtanyp aıtyp otyratyndaı etip ádeıi túsirtkizdim.
Ult tarıhyn ýaqytynda jınaqtap, tasqa basyp otyrmasaq, erteń kóp nárse kómeski tartyp, talaı tulǵalarymyz umyt bolary sózsiz. Pendesine osynsha nyǵmet syılaǵan Jaratýshy Iemizge sansyz shúkir, sansyz madaq bolsyn!, – deıdi ol.
Endeshe, jalǵyz ózi halqymyzdyń mańdaıynyń juldyzdaryna aınalǵan maıtalman jattyqtyrýshylar men olardyń shákirtteri týraly derekter men materıaldar jazyp, tutas ǵylymı ınstıtýttyń jumysyn atqarǵan Qydyrbek aǵany qos qýanyshymen quttyqtaı otyryp, jazaryńyz, qýanyshtaryńyz kóp bolsyn degim keledi.
Dastan KENJALIN
