SportPress.kz Qazaqstan sport jańalyqtary
«Shın-Laın» kompanııasy 2023 jyldyń qorytyndysy boıynsha Euromonitor halyqaralyq taldaý kompanııasy daıyndaǵan derekterge sáıkes, álemdik balmuzdaq óndirýshiler arasynda álemde 36-orynǵa ıe boldy.
Bul óte joǵary kórsetkish, óıtkeni bul reıtıngke álemniń túkpir-túkpirinen, birneshe júzdegen nátıjeli kásiporyndar engen, al otandyq óndirýshilerdi «Shın-Laın» tanystyrady. Alǵashqy ondyqqa Ulybrıtanııa, Shveıarııa, AQSh jáne Ońtústik Koreıa sııaqty balmuzdaq óndirisindegi kóshbasshy elder kirgen. Turaqty kóshbasshylar qatarynda Mars, Unilever, Nestle jáne t.b. sııaqty alyptar bar.
Streda Consulting konsaltıngtik kompanııasynyń derekteri boıynsha 2023 jyly «Shın-Laın» kompanııasy EAEO elderiniń balmuzdaq óndirýshileriniń reıtınginde 6-orynǵa kóterildi. Birneshe jyl ishinde «Shın-Laın» óziniń pozıııasyn edáýir jaqsartyp, 2022 jyly turǵan 8 orynnan kóshti.
«Shın-Laın» kompanııalar toby sheteldik naryqtarǵa qazaqstandyq balmuzdaqtyń negizgi jetkizýshisi bola otyryp, bir jyl ishinde eksporttyń aıtarlyqtaı óskenin kórsetti. Kompanııa ónimderi búginde Qytaıǵa, Reseıge, Belarýske, Mońǵolııaǵa, Ázirbaıjanǵa, Grýzııaǵa, Tájikstanǵa, Qyrǵyzstanǵa, О́zbekstanǵa eksporttalady.
2023 jyly jetkizilimderdiń ósýi qarqyny ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda tómendegideı: Reseıge-123%, Qytaıǵa-115%, Qyrǵyzstanǵa — 59%, Túrikmenstanǵa — 44%, О́zbekstanǵa — 37%. Qyrǵyzstan, О́zbekstan jáne Qytaı sııaqty elderge eksport kórsetkishteri boıynsha «Shın-Laın» kompanııasy Reseıdegi balmuzdaq óndirisiniń kez kelgen kóshbasshysynan ozyp otyr. Olar da osy elderge ónimdi belsendi eksporttaıdy.
Qazaqstandaǵy ishki balmuzdaq naryǵyna keletin bolsaq, tutyný bir jylda 20 000 tonnaǵa ósti jáne búgingi tańda «Shın-Laın» kompanııasynyń baǵalaýy boıynsha jylyna bir adamǵa 2,86 kg balmuzdaqtan keledi. Bul ótken jyldyń nátıjesinen 16% joǵary.
2015-2019 jyldary Qazaqstanda jan basyna shaqqandaǵy balmuzdaq tutyný 2,0–2,4 kg deńgeıinde ózgerdi. Bul álem boıynsha ortasha mánnen jylyna jan basyna shaqqanda 0,9 kg-ǵa joǵary. Biraq ázirge balmuzdaq tutyný boıynsha kóshbasshy elderdegi deńgeıden aıtarlyqtaı tómen: Italııada — 15 kg/adamnan astam, Germanııada — 14,6 kg/adam, Fınlıandııada-14 kg/adam.
2024 jyldyń bastalǵan maýsymy Qazaqstanda balmuzdaq satylymynyń ósýiniń jaqsy serpinin kórsetedi.
4 aıda ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda zattaı mánde 9% al aqshalaı túrde sáıkesinshe 17% boldy. Jalpy, qazaqstandyq balmuzdaq naryǵy jylyna shamamen 72 mlrd teńgege baǵalanady. «Shın-Laınnyń» baǵalaýy boıynsha otandyq jáne sheteldik óndirýshiler toltyratyn Qazaqstandaǵy balmuzdaq naryǵynyń syıymdylyǵy shamamen 56 706 tonnany quraıdy jáne ótken jylmen salystyrǵanda 23,8% — ǵa ósimdi kórsetedi. Bul ósimdi eń aldymen naryqtyq úlesi 81,2% quraıtyn otandyq óndiris qamtamasyz etip otyr. Sońǵy jyly qazaqstandyq balmuzdaq naryǵynda zattaı mánde ımporttyq ónimniń úlesi tómendep, 18.8% boldy.
2023 jyly qazaqstandyq fabrıkalar shamamen 52 myń tonna balmuzdaq óndirdi, bul ótken jylmen salystyrǵanda 25.8% -ǵa artyq (41.3 myń tonna). 2022-2023 jyldary Qazaqstanǵa balmuzdaq ımporty zattaı mánde12% — ǵa ósti (9506 tonnadan 10646 tonnaǵa deıin). Euromonitor derekteri boıynsha qazaqstandyq balmuzdaq naryǵynyń kóshbasshysy retinde naryq úlesi 49% quraıtyn «Shın-Laın» kompanııasy bolyp qala beredi. О́tken jyly qazaqstandyq óndirýshilerdiń sany saqtalǵanmen olardyń keıbiri óndiris kólemin barynsha qysqartty.
О́ndiristi qysqartqan kompanııalardyń úlesin basqa oıynshylar tez arada almastyrady. Jalpy Qazaqstandaǵy balmuzdaq naryǵynyń kólemi jylyna 6-9% — ǵa ósedi jáne bizdiń boljamymyz boıynsha 2024 jyly 62 000 tonnaǵa jetedi, — dedi «Shın-Laın» kompanııalar tobynyń dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Dmıtrıı Dokın.
Qazaqstannyń iri qalalarynda halyqtyń satyp alý qabiletiniń joǵarylaýyna, tutyný ortasha mánnen joǵary bolýyna, tutyný jaǵdaılarynyń keń tańdaýy qarastyrylǵany onyń ishinde ártúrli saýda núkteleri men kafelerden bastap saıabaq demalys aımaqtary men qaladaǵy merekelik is-sharalarǵa deıin qamtylǵandyǵy ıgi áser etedi.
2024 jyldyń alǵashqy 4 aıynda kompanııanyń brendteri arasynda 1 646 tonnalyq «Bomba» kóshbasshy sanalady, satylymnyń eń úlken ósimi-«Bahroma» 74% quraıdy, «Bomba» jáne tabıǵı shyryndardan jasalǵan jemis qosylǵan muzdar 18%. Formattar arasynda Stakanchık pen Eskımo kóshbasshylyqty saqtap qaldy, biraq ósimdi Rojkı kórsetti – 21%.
Balmuzdaqtyń jańa erekshe jáne talǵampaz túrlerin naryqqa shyǵarý oń áser etetin ónimniń qazirgi tanymaldylyq tendenııasy saqtalsa, balmuzdaq tutynýdyń ósýi odan ári jalǵasady. Dál osy úshin biz búgin «Shın-Laınǵa» nazar aýdaryp, óndiriske belsendi ınvestıııa salyp, bás tigemiz. О́nimniń jańa túrlerin óndirýdi tehnologııalyq ınnovaııalar men sapa standarttarynyń ósýi esebinen ǵana jolǵa qoıýǵa bolady, munymen bizdiń mamandar belsendi túrde aınalysyp jatyr. Sońǵy jyldarda naryqtaǵy jańa ónimderdiń mysaly retinde «Mıshka na polıýse» tabıǵı plombırlerin, shyǵys dámi bar «Bahroma» kremdi balmuzdaǵyn, «Zolotaıa kollekııa» — balmuzdaq pen kondıterlik ónimderdi biriktiretin desertterdi sanat kóshbasshylary retinde ataýǵa bolady, — dep esepteıdi Dmıtrıı Dokın.
Nurlan QUMAR,
ALMATY
