«قانعا — قان، جانعا – جان!»

گولوۆكين مەن الۆارەستىڭ قارىمتا شايقاسى كۇللى الەم جانكۇيەرىنىڭ كوزىنىڭ جاۋىن الىپ وتىر. ويپىرماي، نە بولار ەكەن؟:

اسسالاۋماعالەيكۋم، sportpress.kz سپورت سايتىنىڭ وقىرماندارى!

ءبىز تاعى دا ۇزەڭگىگە اياق سالىپ وتىرمىز، تاعى دا اتتانىپ بارا جاتىرمىز. باستى ماقساتىمىز سوناۋ امەريكانىڭ نەۆادا شتاتىندا ونىڭ لاس-ۆەگاس قالاسىندا وتەتىن گولوۆكين مەن الۆارەستىڭ شايقاسىن كورۋ. جانە دە كورىپ قانا قويماي، سول جاقتان ەلگە حابار تاراتپاقپىز. بۇل جولعى ايقاس وتكەن جولعى ايقاستان وزگەشە. سول كەزدە جۇدىرىقتاسقان ەكى بوكسشىمىزدىڭ تەڭ تۇسكەنىن وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر. ودان بەرى قانشاما سۋ اقتى، قانشاما كۇن شىعىپ، قايتا ۇياسىنا باتتى. وسى ارالىقتا ءتۇرلى اڭگىمە مەن سان قيلى وقيعا بولىپ، ەكى بوكسشىنىڭ اراسى تىم شيەلەنىسىپ، دوستىقتان گورى ءبىر-بىرىنە جاۋعا اينالعانداي. وسىسىمەن وزگەشە بولماق. وسىنداي تىڭ اقپاراتتاردى قورجىنىما توعىتىپ، بوكس جانكۇيەرلەرىنە دۇركىن-دۇركىن بازارلىق تاراتقانداي اقپارات بەرۋدى ءجون كوردىم. ولاي بولسا تومەندەگى جازباما نازار اۋدارايىق.

ءدال قازىر اياق ۇزەڭگىدە تۇر. ساپارىمىز استانادان – پاريجگە، پاريجدەن – امەريكا قۇراما شتاتتارىنا. ونىڭ نەۆادا شتاتىنىڭ لاس-ۆەگاس قالاسىنا اتتانباقپىز. بۇل قالا وتكەن جىلدان بەرى قازاقستان بوكس جانكۇيەرلەرىنە جاقسى تانىس. وسىدان تۋرا ءبىر جىل بۇرىن 16-قىركۇيەك كۇنى لاس-ۆەگاستىڭ «T-Mobail» ارەناسىندا ءبىزدىڭ قازاقستاننىڭ ماڭداي الدى بوكسشىسى، مايقۇدىقتان شىققان مايتالمان گەننادي گولوۆكين مەكسيكانىڭ بەتكەۇستار بوكسشىسى كانەلو ساۋل الۆارەسپەن شايقاسقان بولاتىن. ءبىز سول ساپاردا امەريكادان سىزدەرگە رەپورتاجدار جولداعان بولاتىنبىز. ەندى مىنە، ءبىر جىلدان كەيىن قايتا اينالىپ سول قالاعا اتتانىپ بارامىز. قوس مىقتىنىڭ اراسىنداعى شايقاس تاعى قانداي سيقىرىمەن باۋراپ الماق. الەم نازارى اۋعان بوكس كەشى، بىزگە قانداي توسىنسىي ۇسىنباق. ءبىزدى نە كۇتىپ تۇر دەگەن ساۋالدار مەنى دە، سىزدەردى دە مازالاپ وتىرعانىن جاقسى بىلەمىن. ايتسەدە، ءالىپتىڭ ارتىن باعايىق. ونى سول كۇنى بوكس كەشى اياقتالعاسىن بىلەتىن بولامىز. وتكەن جىلى تەڭ تۇسكەن بوكسشىلاردىڭ اراسىنداعى اڭگىمە ءالى باسىلا قويعان جوق. ءتىپتى، شايقاس جاقىنداعان سايىن ودان ارى مازداعانداي كورىنەدى. سول كەزدە ءبىزدىڭ بوكسشىنىڭ ەكى-ءۇش جۇدىرىعى ارتىق بولسا دا، «گولدەن-بوي» پرومۋتەرلىك كومپانياسى جانە اتلانتيكالىق بوكس كوميسسياسى بار، ولاردىڭ قويعان تورەشىلەرى تەڭ ءتۇستى دەپ شەشىم شىعارعان بولاتىن. گولوۆكين ول شايقاستا ورتاعا ءتورت بەلبەۋىن تاستاعان. بۇل جولى دا بەلبەۋلەرى ساراپقا سالىنادى. بۇگىندە ەكى بوكسشىنىڭ اراسى يت پەن مىسىقتاي بولىپ كەتتى دەسەم ارتىق ايتپاعانىم. ەكەۋى ءبىر-بىرىنە ءباسپاسوز ارقىلى، تىكەلەي جولداعان سوزدەرى شارشى الاڭداعى جۇدىرىقتان دا اۋىر ءتيىپ جاتىر. كەزىندە ورتا سالماقتا ءبىر بىرىمەن جاتتىعۋدى سەرىكتەس بولىپ باستاعان بوكسشىلار قازىر ناعىز قارسىلاسقا اينالدى. ارينە مۇنىڭ بارلىعى شەت ەلدەگى بوكستىڭ ءادىس تاسىلدەرى ەكەنىن ايتۋىمىزعا بولادى. وسىنداي ايتىس ارقىلى جانكۇيەرلەردىڭ دە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ وتىر. مۇنداي اتىستىڭ باسى وتكەن جىلدان باستالعان بولاتىن. بوكس كەشى اياقتالىسىمەن ەكى سپورتشىمىز دا مەن جەڭدىم، مەن جەڭدىم دەپ ءوز سوزدەرىنەن قايتپادى. گولوۆكين دە مەنىڭ جەڭىسىم كۇمانسىز، جەڭىسىمدى تورەشىلەر ۇرلاپ الدى دەگەن ەدى. ساۋل بولسا قۇرىعاندا 8-9 راۋندتا جەڭىسكە جەتتىم، سوندىقتان تورەشى مەنىڭ قولىمدى كوتەرۋى ءتيىس دەپ شۋلادى. سول جارىستىڭ باسى قاسىندا بولدىم. شايقاس الدىنداعى بارلىق شاراسىنا قاتىستىم. شايقاستى ءۇش قۇلاش جەردە وتىرىپ تاماشالادىم. ەكەۋىنىڭ دە مىقتى بوكسشى ەكەنىن ناعىز اشىق ايقاسقا تۇسكەنىن كوردىم. بۇعان دەيىن دە ەكى بوكسشىنى جوعارى باعالايتىنمىن، سول كۇنى قۇرمەتىم تىپتەن ارتتى دەسەم دە بولادى. ارينە، ەكەۋىنىڭ ايتىسى كوپ. بۇگىنگە دەيىنگى ايتقان سوزدەرىنىڭ ءبىرازىنا توقتالايىن.

گولوۆكين سەن قالاي جەڭىسكە جەتتىڭ، شايقاس كەزىندە قاشىپ جۇرمەدىڭ بە دەپ ايتىپ سالدى. ال الۆارەس بولسا مەن قاشقان جوقپىن، ول بوكستىڭ تاكتيكاسى بولاتىن. مەن قاشا ءجۇرىپ ۇرىس سالدىم. سەندەي ەنتەلەپ كەلەتىن بوكسشىنى جەڭۋدىڭ جولى سول عانا. مەن سول تاكتيكانى قولداندىم دەپ سوقتى. وعان گولوۆكيننىڭ باپكەرى اۆەل سانچەس سەن شارشى الاڭدا قاشىپ ءجۇرىپ ۇرىس سالمادىڭ، سەنىكى قورقىپ قاشۋ بولدى، مەن وتىز جىلدان بەرى تالاي مىقتىنى دايىنداعانمىن، اككى جاتتىقتىرۋشىمىن. بوكستىڭ مايىن ءىشىپ، جىلىگىن شاققان ادامعا اناداي ءسوز ايتۋىڭ ۇيات بولادى، دەدى. جانە انداعى ايتىپ وتىرعان تاكتيكاڭا باسقاشا ءادىس تاۋىپ قويدىق، ول ادىسىڭمەن الىسقا بارمايسىڭ دەپ جاۋاپ قايتارعان. سانچەستىڭ بۇل سوزىنە جاسى كىشى بولسا دا ساۋل الۆارەس وتە اۋىر جاۋاپ بەردى. سەن نەعىلعان توپاسسىڭ، دەدى. شارشى الاڭدا قاشا ءجۇرىپ ۇرىس سالۋ مەن قاشۋدى ايىرا المايتىن. الۆارەستىڭ بۇل جاۋابىنا رەنجىگەن سانچەس سالماقتى داۋىسپەن بۇل ءىسىڭ دۇرىس ەمەس. سەنىڭ ايتىپ وتىرعان ءسوزىڭ جەڭىستىڭ دالەلى ەمەس، قارىمتا شايقاستى بولدىرماۋدىڭ امالى دەپ دۇڭك ەتكىزدى. ارينە، ءساۋلدىڭ دە ادامدارى قاراپ قالسىن با. ولار دا ءبىراز ءسوزدى قارشا بوراتتى. ونىڭ ارتىندا دا ءبىر قاۋىم ەل تۇرعانى بەلگىلى. «گولدەن-بوي» پروموۋشەن كومپانياسىنىڭ مۇشەسى، سول كومپانيانى قۇرعان ۆيتسە-پرەزيدەنت، زامانىندا بەس سالماقتا جەتى دۇركىن چەمپيون بولعان وسكار دە لا حويا دا ايقايعا، ايقاي قوستى.

— سانچەس مىرزا ءسىز ساسپاڭىز، ەندىگى كەزدەسۋدە گولوۆكينىڭىزدى مۇرتتاي ۇشىرامىز دەپ ءوزىنىڭ بوكسشىسىن جاقتادى. وسىلاي ايتىسىپ ءجۇرىپ 5-مامىر كۇنى ءبىر مامىلەگە كەلدى. ەكى بوكسشىنىڭ جۇدىرىقتاساتىن كۇنىن بەلگىلەپ، دايىندىققا كىرىستى. ءوستىپ جۇرگەندە ءساۋلدىڭ قانىنان دوپينگ تابىلدى دەگەن اقپارات تارادى. ياعني، كەزىندە الۆارەس دوپينگ قولدانعان سپورتشى بولىپ شىقتى. دوپينگ قولدانعان سپورتشىنىڭ جاعدايى بەلگىلى. ونى اتلانتيكالىق بوكس كوميسسياسى ابدەن تەكسەرىپ قاراپ، مويىنداتىپ، ونى نەبارى جارتى جىلعا بوكستان الاستاتتى. نەگىزىنەن اعزاسىنان دوپينگ تابىلعان سپورتشىلاردى مۇلدەم قۋاتىن نەمەسە كەمىندە ەكى-ءۇش جىلعا شەتتەتەتىن. بۇل جولى ونداي بولمادى. قانشا ايتقانىمەن ساۋل الۆارەس «گولدەن-بوي» پروموۋشەن كومپانياسىنىڭ ساۋىن سيىرى. ءاربىر شايقاسىندا 50-100 ملن. اقش دوللارىن اكەلەتىن قۇندى تاۋارى بولىپ وتىر. سوندىقتان دا، كومپانيانىڭ بارلىق باسشىلارى جابىلىپ ءجۇرىپ، جارتى جىلعا دەپ الىپ قالدى. ارينە، ارالارىندا قانداي اڭگىمە بولعانى بىزگە بەلگىسىز. ايتەۋىر ەكى تاراپ كەزدەسىپ، قارىمتا شايقاستىڭ بولاتىنى بەلگىلى بولدى. بۇل جاڭالىقتان كەيىن ەكى تاراپتىڭ اراسىنداعى ايتىس ودان ارى ءورشىپ كەتتى. وعان سىرتتاعى بوكس ماماندارى، بوكسشىلار، باپكەرلەر قوسىلدى. ولار جارىستا 18:10 دەپ ەسەپ بەرگەن بەرد دەگەن تورەشى ايەلدى كىنالادى. ءبىرى گولوۆكين جەڭدى دەسە، ەكىنشىسى ساۋل جەڭدى دەپ شىقتى. اقىرىندا قايتا وتكىزۋ جوسپارلاندى. مۇنداعى سەبەپ نە؟ بارلىعىنىڭ ويلاعانى ۇلكەن تابىستا ەدى. ارينە، قىزىقتان گورى، قارىمتا شايقاستىڭ اكەلەتىن تابىسى وراسان زور. بارلىعى دا وسىنى باستى ماقسات ەتىپ تۇتتى. وسى كەشە عانا «گولدەن-بوي» پرموۋشەننىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى وسكار دە لا حويا بوكس كەشىنىڭ قارجىسى وتكەن جىلعىدان دا ارتىق بولادى دەگەن اقپارات ايتتى. قوسىمشا دەمەۋشىلەردەن باسقا اقش-تا تىكەلەي كورسەتىلىم «ءرۆى» تەلە ساتىلىمى بيىل 2 ملن-نان اسىپ كەتتى، دەدى. وتكەن جولى 1،6 ملندى قۇراعان بولاتىن. ونىڭ باعاسى 100 دوللاردان كەم تۇسپەيدى. ونىڭ سىرتىندا بيلەتتەردى قوسىڭىز. وتكەن جولى بيلەتتىڭ ەڭ ارزانى 700 دوللار بولسا، ەڭ قىمباتى 25 مىڭ دوللار بولعان. بۇل جاي ءسوز ەمەس. ونى وتكەن جىلى دا ايتقان بولاتىنمىن. بيىل دا وسى ەسەپتەن كەم تۇسپەيتىنى انىق. سوندا قانشا قارجى تۇسەتىنىن ەسەپتەپ كورىڭىز. بۇل وراسان زور تابىس. بوكستى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ نەگىزگى ماقساتى وسىدا. سونىمەن ءبىر جىلدان كەيىن قارىمتا شايقاس كۇللى الەمدى قىزىقتىرىپ وتىرعانى بەلگىلى. شارشى الاڭدا ەكى بوكسشى «قانعا – قان، جانعا – جان» — دەپ جۇدىرىقتاساتىنى ايدان انىق. ءبىزدىڭ تالانتىمىز دا جاسىنداي جارقىلدايتىنى ءسوزسىز. گولوۆكيننىڭ قۇدىرەتتى بوكسشى ەكەنىن مەن دە سىزدەر دە جاقسى بىلەسىزدەر. سوناۋ افينا وليمپياداسىندا فينالدا بوكستاسقان كەزدە ارنايى كورگەن بولاتىنمىن. سول كەزدەن باستاپ، كۇشىنە كۇش، قايراتىنا – قايرات قوستى. تالانتى ودان ارى ارتتى دەسەك قاتەلەسپەيمىز. بۇگىندە ونىڭ ناعىز قارسىلاسى وسى ساۋل الۆارەس ەكەنى داۋسىز. ال سالماق ولشەۋ ءراسىمى دە ءوتتى. بوكستىڭ شارتى بويىنشا جارىسقا وتىز كۇن قالعاندا ءبىر رەت، ودان كەيىن جەتى كۇن قالعاندا قايتا ولشەنەدى. ول كەزدەر ءوتتى. ودان كەيىن بىرىگىپ وتىرىپ ءباسپاسوز ءماسليحاتى تاعى بار. مۇنىڭ بارلىعى قىزىققا تولى بولدى. ەڭ قىزىعى ەكى بوكسشىنىڭ اراسىنىڭ ۋشىعىپ كەتكەنى سونشا بىرگە وتىرىپ ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزبەي، ەكى بولەك جەردە بەردى. الۆارەس ءوزىنىڭ مەكسيكاداعى گۆادالاحارا قالاسىنىڭ ءبىر كەڭسەسىندە، ال گەننادي بولسا ءوزىنىڭ كاليفورنياداعى بيكبەر جاتتىعاتىن ورىندا وتىرىپ سويلەدى. مۇنداي جاعداي وتە سيرەك بولادى. ءتىپتى اۋىر سالماقتاعى ءۇش رەت شايقاسقان مۇحاممەد الي مەن  دجو فرەيزەردىڭ اراسىنداعى كەزدەسۋدە مۇنداي كەزەڭگە بارعان جوق. سوعان قاراعاندا ەكى بوكسشىنىڭ اراسىنداعى كەزدەسۋ قىزىققا تولى بولماق جانە وسىسىمەن جانكۇيەرلەردىڭ دەلەبەسىن قوزدىرىپ وتىر. ال سالماق ولشەۋدە گولوۆكيننىڭ 74،6 كيلو بولدى. شايقاسقان كەزدە 72 كيلودان اسپاۋى كەرەك. ارينە، ارادا جەتى كۇننىڭ ىشىندە ورىنا كەلەدى. ال، الۆارەس ءوزىنىڭ قانشا سالماق تارتقانىن بىلدىرگەن جوق. ول ءوزىنىڭ سالماعىن قۇپيا ۇستايتىن بوكسشى، ونى ماماندار ايتىپ ءجۇر. وتكەن جىلى سالماق ولشەۋدە الۆارەس باس تارتقان بولاتىن. وسىنىڭ سالدارىنان وعان «WBC» تۇجىرىمىنىڭ بەلدىگىن الۋعا قۇقى بەرىلمەدى. مامانداردىڭ ايتۋى بويىنشا، سول كەزدە ساۋل 80 كيلو تارتسا، گەنا 77 كيلو بولعان. بۇگىنگى شايقاس وسىعان كەلىپ تىرەلىپ تۇر. ءتۇرلى قىزىقتار بولىپ جاتىر. ونىڭ بارلىعىنا توقتالۋ مۇمكىن ەمەس. قازىرگى ۋاقىتتا مامانداردىڭ پىكىرى دە ەكىگە جارىلعان. ايگىلى بريتانيالىق بوكسشى لەننوكس ءليۋيستىڭ پىكىرىنە قۇلاق اسساق،  گولوۆكين جەڭەدى دەپ وتىر. ول وتكەن جىلى دا جەڭگەن دەپ باعا بەردى. مۇنان دا باسقا اتاقتى سپورتشىلار كوز تىگىپ وتىرعانى تاعى بار. عاسىر جەكپە-جەگىنەن ەشقايىسى دا قالعىسى كەلمەيدى. ماسەلەن، اتاقتى توبەلەسكىش ماكگرەگور دە ۇرىستان قالمايمىن دەپ، قولىن ىسقىلاپ بوكس كەشىن اسىعا كۇتۋدە. ءىرى جارىستاردى ۇيىمداستىرۋشى دانا ۋايت تا بارامىن دەپ جۇگىن جيناپ قويعان سەكىلدى.

سونىمەن اتقا قوندىق، امەريكا ەلىنە اتتاندىق. قۇداي جول بەرسىن! سول جاقتان سىزدەرگە جاقسى حابار جەتكىزۋگە اللا ءناسىپ ەتسىن، قولداسىن، قورعاسىن! ءبىزدىڭ تالانتتى ۇلىمىزعا كۇش-قۋات بەرسىن!

نەسىپ جۇنىسباي ۇلى،

استانا