SportPress.kz Qazaqstan sport jańalyqtary
«Ýaqyt degen aqqan sýdaı, soqqan jeldeı, kórgen tústeı óte shyǵady», degen eken Beıimbet Maılın. Rasymende alpystyń asqaryna qalaı kelip qalǵanymdy bilmeı de qalyppyn. Osy bir kelgen alpysymdy tynysh jatyp qarsy alýdy jón kórmeı, jarys ótkizip, bir is-shara jasap jibergen edik.
Iá, «Artqa qaraılaǵan saıyn qartaıasyń», demekshi Alla bergen osy jasymda qazaq eline ne isteı alǵanym týraly bir esep bereıin, ol da árbir adamnyń paryzy shyǵar degen oımen osy bir sporttyq is-sharany qolǵa alǵan edik. Qalaı ótkenin kórermen aıta jatar. Al men osy bir dúbirli ardager arasyndaǵy jýrnalıster men sport ardagerleri arasyndaǵy shaǵyn fýtboldan uıymdastyrylǵan týrnır týraly sál baıan ete ketsem.
Allaǵa táýbe, týrnırge 8 komanda qatysty. Jarys erejesimen eki topqa bólingen komandalar tańazannan tús aýǵansha «Dınamo» stadıonynyń kókmaısa jasyl alańynda jeńis úshin bar sheberlikterin tartysty oıyndarymen kórsetti.
Týrnırdiń saltanatty ashylýyna Týrızm jáne sport mınıstliginiń baspasóz hatshysy Meıram Saparǵalıuly Astanadan at artyp jetken eken. Qurmetti inimiz mınıstrliktiń atynan «Deneshynyqtyrý men sportty damytýǵa sińirgen eńbegi úshin» tósbelgisimen marapattady. Men úshin osyndaı úlken marapatty alý úlken qýanysh bolǵanyn jasyra almaımyn. Sosyn sonaý 1986-jyldaǵy alańǵa shyǵyp, el táýelsizdigi úshin jan berip jan alysqan ózimniń qandy kóılek zamandastarym, «Jeltoqsan aqıqaty» respýblıkalyq qoǵamdyq birlestiginiń tóraǵasy Bolat Toqtabaıuly Qurymbaev baýyrymyz «Azattyq» ordenin saltanatty túrde tabys etti.
Alla razy bolsyn deımin, ózimniń qandy kóılek dostaryma, qoǵamǵa degen alǵysym sheksiz. Iá, bul marapattyń da men úshin orny bólek ekenin jasyra almas edim. Sonymen qatar qazaqtyń dańǵyl balýany, Olımpıada oıyndarynyń kúmis júldegeri, Almaty oblysy Kegen aýdanyń ákim Nurbaqyt Teńizbaevtyń aǵasyna degen aqjarqyn aq kóńilimen óziniń kisiligin, kishiligin tanytyp, syı-qurmetmen tilek joldaýy qýanyshymdy eseleı tústi.
Osylaısha jarystyń saltanatty bólimi aıaqtalyp, komandalar jasyl alańǵa bet alyp oıyndaryn jalǵastyrdy. Men osyndaı bir týrnır ótkize qalsam árdaıym janymda qoldaý kórsetip júretin ardaqty ustazym, professor Asylhan Ábishev pen zamandasym, inim, baýyrym áıgili aqyn, kompozıtor Kenen Ázirbaevtyń týǵan nemeresi Murat Kenenov ekeýi jarystyń tóreshilik tizginderin qoldaryna alyp, tamasha bir joǵary deńgeıdi ótkizip bergenin barsha kelgen halyq rıza boldy.
Taǵy bir aıta keterim, osy bir aıtýly alpys jas jarysyma týǵan aýylym Jambyl oblysy Qordaı aýdany Kegen aýylynan inim, aýyl mektebindegi deneshynyqtyrý pániniń ustazy Aıdar Áýeztaıuly Turańqulovtyń uıytqy bolýymen ardagerler komandasyn alyp kelip qatysqany da kóńil-qýanyshymdy arttyra túskeni anyq. Jáne de aýylymnyń komandasy tamasha oıyn órnegimen úshinshi oryn úshin talasta jeńip shyqsa da jeńis júldesin qarsylastary «Dınamo» ardagerler komandasyna tartý etip, úlken adamgershilik jasaǵandary jıylǵan eldi erekshe tánti etti.
Hosh, sonymen bas júldeni «Qazaqfılm Dostar» ardagerler komandasy jeńip alsa, kúmis júlde belgili jýrnalıst, ardaqty aǵamyz Álim Anapııanov bastaǵan «Ile» ardagerler komandasyna buıyrdy.
Jarys sońynda úzdik oıynshylar men jeńimaz komandalarǵa qurmetpen qarjylaı syıaqy tabys etildi. Týrnırdiń oıynshysy bolyp salaýatty ómir saltyn berik ustap, jastarǵa úlgi bolyp dop teýip júrgen, sport týraly jazǵan birneshe kitaptyń avtory, qadirli sport ardageri, jýrnalıst aǵamyz Álim Anapııanov marapattaldy. «Úzdik qorǵaýshysy» ataǵyna ózimniń et jaqyn joldasym, polkovnık Saıfýtdın Shamsýtdınov laıyq dep tanylsa, «Úzdik qaqpashy» ataǵy «Qazaqfılm Dostar» komandasynyń qaqpashysy fınalda tórt dopty qaıtarǵan Murat Nurkeev pen Kenen aýyly komandasynyń qaqpashysy Aıbek Úshkempirovterge tabys etildi.
Jarys jeńimpazdaryn Qazaqstan Respýblıkasyna eńbegi sińgen jattyqtyrýshy, Qazaq kúresi federaııasynyń tuńǵysh prezdenti Erǵalı Muhıtdınov marapattady.
Qazaq sportyń ardageri, qadirli aǵamyzdyń mereıtoıymdy kelgenine aıyryqshy qýanyp qaldym. Sonymen qatar osy dúbirli týrnırdi uıymdasytyrýda barynsha kómek qoldaý kórsetip, Astandan aqjoltaı tilegin joldaǵan, kezinde «Aýyl sporty» telehabarymnyń ashylýyna zor demeý, qoldaýyn jasaǵan qazaqtyń aty áıgili balýany Dáýlet Bolatuly Turlyhanovqa ózimniń jáne otbasymnyń atynan sheksiz alǵysymdy jetkizgim keledi. Sondaı-aq, osy bir ǵajap tarıhy bar «Dınamo» stadıonynda jarysymyzdy ótkizýge tegin berip qoldaý, kómek kórsetken «Dınamo» Deneshynyqtyrý jáne sport qoǵamy tórǵasynyń birinshi orynbasary Asqar Álırahymuly Omarqulovqa da aıtar alǵysymyz zor. Jáne de Mıras Imanbaev, Qaırat Sháripuly, Qapar Raýanov pen Abaı syndy óńir sportynyń damýyna zor úlesin qosqan, sport janashyrlaryna da aıtar alǵystyń orny bólek.
Osylaısha, jarys mamyrjaı jaqsy deńgeıde aıaqtalyp, jýrnalıster men sport ardarerleri odan erekshe áser aldy. Meniń armanymda sol qoǵamnyń aınasy bolǵan qalamgerler qaýymynyń basyn qosyp, bir tamasha mereke syılaý rasymende kópten kókeıimde júr edi. Osy bir dúbirli alaman týǵan kúnime jáne jýrnalıster kúnine oraı kelgenine Allaǵa myń shúkir dedim.
Bala kezimnen sport pen dombyra tartý, jazýshylyq, aqyndyqty janymdaı jaqsy kórip óstim. Ákem men sheshem 4-synypta oqyp júrgenimde kúmis kómeı ánshi atamyz Kenen Ázirbaevtyń aldyna aparyp, batasyn alǵan edim. Aqıyq ánshi atamnyń batasy tıgeni bir anyq, ánshi bolyp ketesem de qońyr dombyramdy tartyp qoıyp, Alla bergen jazbalyq ónermen bes kitap jazyp, qazaq sportynyń damýyna ózimshe úles qosýǵa tyrysyp keldim. «Alpys tal tús», demekshi, alpys jasymda beker ómir súrmegenimdi jıylǵan jurttyń aıtqan ystyq yqylas aqjarma tilekterinin tyńdaı otyryp, mereıtoı jarysymdy janyma túıdim.
Kezinde «Aýyl sporty» telehabarymen elimizdiń oı-qyryn taban tozdyryp aralap júrip, talaı talanttardy tanytyp, aýyl sportynyń máseleleri, tynysy men tirligin naıshattap etken eńbegim eleýsiz qalmaǵynyn kórdim. Sansyz Allaǵa shúkir aıtyp, alpysymdy osylaısha qarsy alǵan edim. Dán jınaǵan dıqandaı, elimizdegi sporttyń damýy úshin jyldar boıy jınap jazǵan jýrnalıstik jolym áli de jalǵasar degen úmittemin.Qazaq sportynyń órken jaıyp ósýine tamshydaı bolsa da eńbegim tıip jatsa menen asqan baqytty jan joq edi. «Qurmet etseń qurmet kóresiń nemese ne ekseń sony orasyń» degen tálsim osy shyǵar degen oıym bar.
Aqyn ORDABAIULY,
ALMATY
—
