Kózden ketse de, kóńilden ketpeıdi (FOTO)

Bizder qasymyzda  júrgen qadirli, qurmetti jandardy tek aramyzdan ketkende ǵana bilip jatamyz. Árıne, adamnyń  artyqshylyǵyn kózi tirisinde baǵalanyp, halyq aldynda laıyqty baǵasyn alyp jatsa odan artyq ne bar shirkin. Qazaqtyń kóptegen jaqsy, jaısańdary ortamyzda júrgende barynsha elenbeı, baqılyq saparǵa attanyp ketip jatqandarynda ǵana «Oı, qandaı adam edi», dep, jerge syıǵyzbaı maqtaýyn kelistiremiz.

Meniń aıtpaǵym, adamdy kózi tirisinde jaqsy sózdermen jan shýaǵyna bóleı bilsek keıin ókinbes edik. Iá, keshe ǵana ortamyzdan máńgilik mekenine sapar shekken ardaqty azamat, el biletin kommentator, belgili sport jýrnalısi Amangeldi Seıitqanov az ǵumyrynda artyna qaldyrǵan mol murasy týraly sóz aıtqym kelip otyr. Iá, Amangeldi kóz tirisinde de óz baǵasyn ala bilgen jannyń biri. Desek te keıingi jyldary áli de talaı tartymdy reportajdarymen halyqty tarta biletin shaǵynda, el nazarynan eleýsiz kúı keshenin kórdim. Sondyqtanda adamdy barynda baǵalaı bilgen oryndy degendi aıtpaǵym kelip otyr.

Amangeldi ekeýmiz sonaý 1992-1993 jyldardan beri jaqsy tanys bolǵan edik. Ekeýmiz de sol jyldary «Qazaqstan» telearnasyndaǵy aty barsha qazaqqa málim kommentator Rabat Jánbek aǵamyz basshylyq etetin Sport jáne áskerı patrıottyq redakııada birge qyzmettes boldyq. Amangeldi sol kezderi sport týraly «Qumsaǵat» degen telehabar ashyp, halyqqqa sport salasyndaǵy jańylyqtardy tanystyryp júrgize bastaǵan. Al, men  keıinirek, «Aýyl sporty» telehabaryn júrgizip, aýyl-aımaqty aralap, el sportydaǵy aýyl talanttaryn tanytý baǵytynda baǵdarlamalar jasaıtynmyn. Ekeýimizdi de biri-birimizge jaqyndastyryp, aralastyrǵan ol árıne, sport edi. Amangeldiniń adamgershiligi, onyń sport jýrnalıstıkasyndaǵy qamshy saldyrmaı júrgizetin reportajdary týraly aıta berseń  sheti joq shyǵar. Men tek onyń bir ǵana basty ereksheligine toqtaı ketkim keledi. Ol fýtboldy janyndaı jaqsy kóretin adamnyń biri edi. Ásirese, kommentatorlyq kabınasynda otyryp fýtbol oıyndaryn júrgizgende qaltasynan bireý sóz sýyryp berip otyratyndaı tamasha ıirimdermen, túrli teńeýlermen tyńdaýshysynyń qulaǵyn elitip alyp ketetindigi. Sonymen qatar, jýrnalıster arasynda ótetin túrli fýtbol jarystarynan bir qalyp kórgen emes. Teńbil dopty da yrqyna ıgerip alyp, talaı bir tamasha goldarydy da soǵatyn. Komandasy kóńilinen shyqpaı utylyp jatsa, namystanyp, tútigip ketetin minezi da bar edi. Iá, ondaı arqaly azamatta minez bolmasa tulǵa bolyp qalyptasýy múmkin emes qoı. Ekeýmiz jasyl alańda komandalarymyz kezdesip qalsa, maǵan taıap kelip «Aqa, ana balany men tanymaıdy ekenmin, ol qaı bala?», — dep, bóten oıynshy qosqansyń ba degen sózdiń astaryn ádemilep jetkizetin. Men de « Ábeke, sóziń oryndy mende seniń anaý turǵan oıynshyńdy tanymaıdy ekenmin», — dep óz oıymdy aıtyp qalatynmyn. Sonda kúlip jiberip «Qoıshy, jaqsylyp bir oıyn kórseteıik kettik», deıtin-di.

Iá, Ábekeńdeı asyl azamattan aıyrylyp qalǵanymyzǵa mine, arada jyl ótti. Qımaımyz, saǵynamyz. Biraq, Allanyń isine esh shara joq shyǵar. Jaqsy adamdy  Alladan duǵa tilep baǵyshtaǵannan ózge dúbirli ıgi sharlar arqyly da eske alyp otyrǵannan artyq ne abzal bar deımiz. Mine, keshe ǵana Alashtyń Amangeldisine arnalyp, shaǵyn fýtboldan respýblıkalyq dodaly jarys bolyp ótti.

Bul týrnır Almaty qalasyndaǵy Qazaqtyń Sport jáne týrızm akademııasynyń «Han táńiri» stadıonynda uıymdastyrylǵan edi. Jarysqa elimizdiń ár óńirinen 16 komanda kelip qatysty.

Dodanyń saltanatty ashylýyna marqumnyń týǵan týystarynan ózge elge belgili azamattar keldi. Olardyń arasynda Amangeldiniń ustazy Rabat Jánibek, Parlament Májilisiniń  depýtaty Janarbek Áshimjan, «Habar» teleradıo kompanııasy basqarmasynyń tóraǵasy Berik Ýálı, «Atamura» korporaııasynyń prezıdenti jáne kóptegen elge tanymal tulǵalar Aman týraly estelikterin aıtyp, jarysqa tabys tiledi. Sondaı-aq, «Jeńisti kúnderde júzdeskenshe» atty Amangeldi Seıitqanovtyń kitaby saltanatty túrde  tusaýkeseri kesildi.

Bul jarysty uıymdastyrýǵa uıytqy bolǵan belgili sport jýrnalısi Amangeldiniń bel shákirti Jandos Aıtpaıuly edi. Jandostyń osynshama komandalardy el óńirinen jınalýyna tynbaı eńbek etkenine kózimiz jetip, aıtar alǵysyzdy jetkizip jattyq. Osyndaı alaman  dúbirli jarysty ótkizýdiń ózi aǵaǵa, ustazǵa degen zor qurmettiń belgisi ekenini daýsyz.

Hosh, sonymen tańazanan bastalǵan keskilesken kezdesýler kesh bata baryp bir-aq máreseni taqady. Elimizdiń ár jaǵynan jınalǵan 16 komandanyń arasynan báıge atyndaı jaraý kelgen killi myqtylar saraptalyp alynyp, fınaldyq oıyndardy tamashalaıtyn sát týdy. Fınaldyq synda Taldyqorǵannan at terletip jetken  belgili sport jýrnalısi Rıshad Turǵynbaev  jasaqtaǵan «Qareket» komandasy men quramynda  Sraıyl, Shoqan syndy teńbil doptyń tájirbıeli tarlandary uıysqan «KTK» komandalary kezdesti.

Iáǵ ekeýi de  naǵyz jeńimpazǵa laıyqty komandalar edi. Degenmende bas kýbok bireý, endeshe jeńimpaz da jalǵyz komanda bolý kerek. Ásirese, «Qareket» komandasynyń quramynda tamasha fınttermen úlken áser qaldyrǵan, Messı degen laqap aty bar Aıdar atty oıynshyǵa kórermender súısine qol soǵyp otyrdy. «Qareketttiń» jasaǵan áreketi bereketin berip, bul oıyn 2:0 esebimen «Qareket» komandasynyń jeńisimen aıaqtaldy. Al, úshinshi oryn úshin talasta «Habar» telearnasyn 1:0 esebimen jeńgen «Ekspress K»  komandasy  Amangeldi Seıitqantovtyń atyndaǵy respýblıkalyq jarystyń qola júldelerine ıe boldy.

Osylaı jarys sońyna jetip, jeńimpazdar men júldegerler uıymdastyrýshyldar ázirlegen baǵaly syılyqtarmen marapattaldy. Sonymen qatar, jekeleı nomınaııalar boıynsha da úzdikterge qurmet kórsetildi. Men de dosymnyń atyndaǵy báıgeli jarystan júldesiz úıge qaıtpadym. Syr óńiriniń sportyn kóterip júrgen Sadyq Mustafaev arnaıy atap jibergen aıtýly jarystyń «Úzdik ardager oıynshy» ataǵy maǵan Alla násip etip buıyrǵan eken.  Negizi bul jarysqa  bizdiń «Sport jýrnalısteri» komandasy da belsene qatysqan edi. Ázız Tastaev, Ermek Tórenııazov, Ermuhamed Máýlen, Ázız Jumádil, Asqar Hamıden, Samat Tórequl, Erbol Qaıyrov syndy elge tanymal  taza sport salasynda júrgen sport kommentatorlary men tilshileri toptasqan birligi baýdaı jarasqan  ujym óte jaqsy oıyn kórsete bildi. Iá, degenmende eńsemizdi túsirmeı aldaǵy jarystarǵa tyńǵylyqty daıyndalyp baryp esemizdi áli qaıtaramyz degen úmitti arqaý etip tarqadyq.

Jaqsy adamnyń artynan óshpes iz qalsa, ol adamnyń ólmegeni. Endeshe, artyna ólmesteı iz qaldyra bilgen Amangeldi Seıitqanovtyń atyndaǵy alaman jarys aldaǵy jyly da jalǵasyn tabýy bek múmkin. Sol kúnderde basymyz aman baýyrymz bútin jolyǵysýǵa alla násip etsin.

 

Aqyn ORDABAIULY

ALMATY