• Қазақ
  •   
  • Qazaq
  •   
  • قازاق
  •   
  • Рус
  •   

    Әлемдік деңгейдегі қазақ бапкері: Октябрь Жарылқапов

    Октябрь Қыдырбайұлы қазақ волейболының негізін қалаған көрнекті спорт қайраткері. Кеңес одағының еңбек сіңірген жаттықтырушысы атағына ие болған бірінші қазақ маманы (1965 ж.) Әлем чемпионатының қола жүлдегері,  Еуропа чемпионы Жәнібек Сауранбаевтың, КСРО студенттер құрамасының бас бапкері, КСРО-ның еңбек сіңірген жаттықтырушысы Заңғар Жәркешевтің, Алматының АДК командасының ұзақ жыл бас бапкері болған Жұмаш Махмұтовтың, Алматының «Буревестник» командасының тренері болған Марат Мәденовтің т.б. атақты волейбошылардың ұстазы. 1968 жылы  Октябрь Жарылқаповтың екі бірдей шәкірті Валерий Кравченко мен Олег Антропов Олимпиада чемпиондары атанды. Октябрь Қыдырбайұлы кезінде  Кеңес одағының чемпионы атанып, Еуропа  чемпиондарының кубогын 2 рет жеңіп алған Алматының «Буревестник» командасының бас жаттықтырушысы болды.

    Қазақ волейболы десе, ең алдымен Октябрь Жарылқапов есімі еске түседі. Шіркін, Октябрь аға! Алла Тағала алаш жұртына сыйлаған біртуар азамат! Біздің ұлттың басына нәубет төнген отыз бірде дүниеге келіпті. Бірақ рухы азат, жаны жайсаң болыпты. Тасмаңдай кезеңде туса да, халқының намысын жоқтаудан тайынбаған екен. Сол тұста біздің ұлт үшін тым таңсық, Еуропа таласа ойнаған волейболды айналасы он-бес жылда Алматының төріне,  қазақтың жүрегіне жеткізген дарабоз ағатайым көзін көрмесем де, жаныма тым жақын. Иә, қамшының сабындай қысқа мерзімде Алматыны әлемдік  волейболдың  қайнаған қазанына айналдыру Жарылқаповтай  жампоздың ғана қолынан келді. Кей-кейде Октябрь ағаны жүрегім сыздап, кәдімгідей сағынамын. Неге дейсіздер ғой, себебі, ол кісі туған жұртын шынайы сүйді, ұлтының иығына қылшық жұқтырғысы келмеген күйі  дүниеден озды.

    Бұл шаңырақтың қазаны таң бозынан түн ортасына дейін оттан түспейді екен. Әуелі қатардағы жаттықтырушы, ұзамай бас жаттықтырушы, кейін республика спорт комитеті төрағасының орынбасары болған Октябрь Қыдырбайұлы ақ тер, көк тер жаттығудан кейін немесе алқалы жиындардан соң топ жігітті ертіп келеді, дейді Диляра апам. Біраз қуатын волейбол алаңында сарқыған қарағайдай азаматтар үйме табақ етіңді бір асағаннан қалдыра  ма. Мұны есеп қылатын Октябрь жоқ, келесі жолы топ ойыншының ортасында жадырай күліп тағы жетеді.

    Ал Октябрь ағам Алматының көшесіне жаяу шықса, діттеген жеріне уақытында жетуі мұң болады екен. Жарылқаповтың шәкірті, КСРО халықтары спартакиадасының жүлдегері Валерий Кассин  мына бір оқиғаны сондай бір әсерлі күйде баяндап берді: «Қазіргі Абай мен Достық көшелерінің қиылысынан Райымбек көшесіне қарай жүріп келеміз. Кей күндері тез жетуші едік. Бұл жолы Октябрьдің тілеулестері бірінен соң бірі ұшырасып, ұстазды бөгей берді. Октябрь Қыдырбайұлы кісі көңілін қалдырмайтын сондай ақкөңіл жан. Содан жайшылықта әрі кетсе, қырық минутта баратын жерге екі сағатта әрең жеттік».

    Енді Жарылқаповтың тағы бір шәкірті Майдан Әбішевтің естелігіне назар салайық: –  Ол уақытта Мәскеудің ЦСКА командасының түкірігі жерге түспей тұрған еді. Жер-жерден жиналған кілең кеуделі, жауынгер жігіттер. Анау-мынауды менсінбейді. Олар алаңда кейбір одақтас республикалардың командаларымен қолдарының ұшын ғана созып, зорға амандасады. Ал Октябрь ағаның төбесі көрінгеннен мәскеулік волейболшылар алдынан жүгіріп шығып, таласа-тармаса сәлем беретін.

    – Батырлығын да көзіммен көрдім. Мен ол кезде оқушымын. Бірде Москваға жарысқа бардық. Октябрь аға мені «такси ұста» деп жұмсады. Жүгірген бойда бір такси жүргізушімен келісіп, қайтып келдім. Ал, Октябрь аға келгенде төрт орыс жігіті біздің таксиге  кезексіз мінбекші болып жатқан. Ол кісі бірден: – Жігіттер жақсылықпен кетіңдер. Әйтпесе, сендер менің бір қаққанымнан қалмайсыңдар. Кетіңдер, – деп тістеніп тұрып, зекіп қалып еді, әлгілер көліктен түсті де жылыстап тайып отырды.  Негізінде ол кісіде қорқу деген мүлде жоқ еді. Октябрь ағаның тұлғасындағы бір ерекшелік – қолы өте ұзын еді. Оның қолы кәдімгідей тізесіне жетіп тұратын. Алақаны менің алақанымның екеуіндей. Бірде ауыр салмақты атақты боксшыға: «Сен мықтымын деме, қанша мықты болсаң да менің жұдырығыма шыдамайсың, – дегені бар. Әлгі дәу не айтарын білмей, сасып қалды.

    1960 жылы Октябрь Жарылқапов Қазақ елі волейболшыларынан  бірінші болып, Кеңес  одағының  ең таңдаулы 24 волейболшысының қатарынан орын тепті.   Бұл дегеніңіз  сол  тұстағы Қазақстан волейболы үшін теңдесі жоқ табыс болатын.

    1962 жылы Октябрь Қыдырбайұлы «Қазақстанның еңбек сіңірген жаттықтырушысы» атағына ие болса, оның шәкірті Жәнібек Сауранбаев маусым соңында КСРО-ның ең майталман 24 волейболшысының қатарына кірді. Октябрь Қыдырбайұлы кәсіби майталман жаттықтырушы ретінде жаттығу процесін күрделендіре түсті. Бұрын волейбошылар аптасына 3-4 рет жаттықса, енді 8-10 мәрте, тіпті 12 рет шеберлік шыңдайтын дәрежеге жетті. Жәнібек Сауранбаевтың дерегіне сүйенсек, республика волейболына бұл үдерісті ең алғаш Жарылқапов алып келген екен.

    1968 жылғы Мехико олимпиадасында Октябрь Жарылқаповтың екі бірдей шәкірті Валерий Кравченко мен Олег Антропов жеңіс тұғырына көтерілді.

    Октябрь Қыдырбайұлы Алматының «Буревестник» командасының аға жаттықтырушысы ғана болған жоқ, Кеңес одағының жастар және екінші құрамаларын да баптады. Бұл дегеніңіз  Жарылқаповтың бапкерлік білігінің өте жоғары болғанын дәлелдейді. Ол кісінің тікелей шақыруымен Кеңес одағының ұлттық құрамасы Алматыда оқу-жаттығу жиынын өткізіпті.  Италия, Қытай, Латвия, тағы басқа мемлекет волейболшыларының «Буревестникпен» тізе қосып жаттығуға ұмтылуы Октябрь жігіттерінің шеберлік деңгейінің биік болғанын  дәлелдейді.

    Жарылқапов негізін қалаған «Буревестник» 1967 жылы КСРО халықтары спартакиадасының қола жүлдегері, 1968 жылы одақ чемпионатының күміс жүлдегері, 1969 жылы Кеңес одағының чемпионы атанды. Алматылықтар 1970,1971 жылдары қатарынан екі рет Еуропа чемпионадарының кубогын жеңіп алды. Бұл кезеңде совет волейболшылары дүние жүзіндегі ең күшті құраманың бірі болды. Бұған нақты дәлел: совет құрамасы 1960, 1962 жылдары әлем чемпионы  атағын жеңіп алса, 1964, 1968 жылдары олимпиада ойындарының алтын тұғырына көтерілді. Яғни, осындай дәрежедегі волейбол державасын ұтқан «Буревестникті» 1968-1971 жылдардағы Кеңес одағының ең мықты волейбол командасы десек, күмән туа қоймас. Себебі, одақтағы ең күшті клубтың бірі ЦСКА әр республикаадан келген шебер ойыншылардан құралса, «Буревестниктегі» В. Кравченкодан басқа ойыншылардың барлығы дерлік Қазақстанның спортшылары.

    Сол тұста әлемдік волейболды Еуропа елдері билеп тұрды. КСРО-дан басқа Чехословакия мен ГДР әлем чемпионатында үздік шықса, Румыния, Болгария волейболшылары үнемі жүлдегерлер сапынан табылатын. Шығыстан Жапония тек жетпісінші жылы ғана әлем чемпионатының қола жүлдегері атанды.   «Буревестниктің» Еуропа чемпиондары кубогының екі дүркін жеңімпазы екенін ескерсек, біздің команданың 1969-1971 жылдарда  дүние жүзіндегі ең таңдаулы волейбол клубының бірі екені дау туғызбайды.

    Ал жетпіс бірінші жылғы Еуропа кубогы үшін бәсекеде Жарылқапов жігіттері 1970 жылғы әлем чемпионы ГДР-дің «Лейпциг» командасын ұтты. «Лейпцигтің» сапында сегіз бірдей әлем чемпионы ойнады, деген дерек бар. Яғни, алматылықтар сол кезде әлем чемпионы ГДР құрамасынан кем соқпады десек, артық айтқандық болмас.

    КСРО-ның еңбек сіңірген жаттықтырушысы Геннадий Паршин: «Жарылқапов командасының оқу-жаттығу сапасы Кеңес одағы құрамасының жаттығу деңгейінен кем емес еді», дейді. Біз бұл пікірге еш күмәнсіз, ықыласпен қол қоюға дайынбыз.

    Октябрь Жарылқапов 1969  жылдың мамыр айында 37 жасында көз жұмды. Ғұмыры сонша қысқа болғанымен, қазақ волейболының тұтас   даму жүйесін қалыптастырып кеткен тарихи тұлға қазіргі спорт шенеуніктеріне керемет үлгі дер едік. Октябрь Жарылғапов жоқтан бар жасаған дарабоз реформатор. Ал біз бар нәрсенің өзін ұқсата алмай жүрміз.  Әңгімені  Майдан Әбішевтің мына сөзімен түйіндегенді жөн көрдік: «Әр салада қазақтың бір мықтысы бар. Менің тұжырымым мынадай: ғылымда – Қаныш Сәтбаев,   батырлар арасында – Бауыржан Момышұлы, ақында – Олжас Сүлейменов, ал, спортта – Октябрь Жарылқапов».

     

    Қыдырбек РЫСБЕК

     

    Октябрь ойын үстінде

    Октябрь Жарылқапов (оң жақ шетте) КСРО құрамасының жаттықтырушысы

    Октябрь Қыдырбайұлы (жоғарыда, сол жақтан  екінші) негізін қалаған Алматының «Буревестник» командасы

     

     

    109 пікір

    1. Марина

      Огромное спасибо за информацию, сегодня самые популярные считаются тяговые аккумуляторы 24 V . Надежные и долговечные.

    2. Свежий промокод 1xbet при регистрации на сегодня и действительный на весь 2021 год только сегодня для вас. Можете скопировать данный промокод 1хбет у нас на сайте прямо сейчас.

    3. Безграничный Промокод 1х Бет на 2021 перейти на сайт

    4. Новый Промо Код 1хБет на Сегодня перейти на сайт

    5. Промо-код xBet 2021 перейти на сайт

    6. Безграничный Промо Код 1 Икс Бет на Ставку перейти на сайт

    7. Горячий Промо Код Икс Бет на 2021 перейти на сайт

    8. Onexbet Promo Code go to the site

    9. 1XBET App Code go to the site

    10. Promo Code On 1XBET go to the site

    11. Свежий Промо Код Икс Бет на 2021 перейти на сайт: roof-ms

    12. Горячий Промо-код 1x Bet на Бесплатную Ставку перейти на сайт: modding

    13. Рабочий Промокод Икс Бет на 2021 год перейти на сайт: kanecountyconnects

    14. Официальный Промо-код 1x при Регистрации перейти на сайт: libng

    15. Свежий Промокод 1 Икс Бет на Сегодня перейти на сайт: rutrassa

    16. Горячий Промо Код 1xBet на Сегодня перейти на сайт: fact-planet

    17. Горячий Промо-код Икс Бет 2021 перейти на сайт: orienta-tour

    18. Действующий Промо Код 1x на Фрибет перейти на сайт: zvezda

    19. Бонусный Промо-код хБет для Регистрации перейти на сайт: kovalska-logistic

    20. Новый Промо-код 1x Bet на Сегодня перейти на сайт: kbelyaev

    21. Безграничный Промо Код xBet 2021 перейти на сайт: webmineral

    22. Горячий Промо Код 1х Бет на 2021 год перейти на сайт: zdc

    23. Свежий Промо-код 1 xBet на Бесплатную Ставку перейти на сайт: russian-garmon

    24. Надежный Промо Код хБет 2021 перейти на сайт: androiday

    25. Официальный Промо-код xBet при Регистрации перейти на сайт: peshca

    26. Надежный Промо Код 1 хБет на Ставку перейти на сайт: hdmedia

    27. Надежный Промо Код Один Икс Бет на 2021 перейти на сайт: denkononov

    28. Свежий Промокод Один Икс Бет 2021 перейти на сайт: ins-iit

    29. Бонусный Промокод 1 Икс Бет на Ставку перейти на сайт: medenta

    30. Свежий Промокод 1 xBet на Фрибет перейти на сайт: stildrevstroy

    31. Рабочий Промокод 1 хБет на 2021 год перейти на сайт: overtime

    32. Действующий Промо Код 1xBet на Фрибет перейти на сайт: booksss

    33. Безграничный Промокод 1 Икс Бет на 2021 год перейти на сайт: skatsport

    34. Бонусный Промо Код Икс Бет на Бесплатную Ставку перейти на сайт: rybkies

    35. Бонусный Промо-код 1 хБет 2021 промокод на икс бет

    36. Безграничный Промо Код 1хБет на 2021 год промокоды один икс бет

    37. Официальный Промо-код 1 xBet для Регистрации бесплатный промо код на 1xbet

    38. Рабочий Промокод 1x на Ставку промокод икс бет

    39. Надежный Промо Код 1 Икс Бет на 2021 год промокод на икс бет

    40. Безграничный Промокод 1xBet при Регистрации промокод икс бет

    41. Самые крупные ставки в казино Джойказино Зеркало На Сегодня

    42. Как правильно играть в слоты в казино Joycasino Бездепозитный Бонус За Регистрацию

    43. Марафон бет казино зеркало рабочее сегодня Вход В Зеркало Адмирал Х

    44. Казино hiwager бездепозитный бонус Как Зайти На Ttr Casino Сайт Зеркало

    45. Казино с демо счетом играть Vavada Регистрация Vavada Official Net

    46. Crochet bags, hats, home decor, handmade accessories https://www.etsy.com/shop/AnnaGriHandmade

    47. Чатурбате это русский бесплатный секс видео чат, где эротический чат позволяет попробовать виртуальный секс в режиме онлайн. Выбрав бесплатный порно видео. http://rt.ruletka18.com

    48. Групповые или приватные онлайн-видеочаты. Беззастенчивые девушки, парни и транссексуалы удивят тебя своим секс-мастерством, показав неподдельную страсть. http://rt.ruletka18.com

    49. Чатурбате это русский бесплатный секс видео чат, где эротический чат позволяет попробовать виртуальный секс в режиме онлайн. Выбрав бесплатный порно видео. http://rt.chatrulet-18.com

    50. Девушки хотят пообщаться с тобой в эрочате прямо сейчас! Заходи в эротический чат и смотри лучшие эрошоу без регистрации и абсолютно бесплатно! http://rt.chat-ruletka-18.com

    51. Промокод мелбет на сегодня Промокод мелбет на сегодня

    52. Промокод мелбет на сегодня https://tinyurl.com/h95ekw9e

    53. Промокод мелбет 2021 Промокод Melbet 2021

    54. Промокод При Регистрации Бетвиннер

    55. Купить керамические обогреватели в Украине http://casper.net.ua/venev-zagadochnyj-i-interesnyj.html

    56. Официальный Промокод 1 хБет на Бесплатную Ставку Промокод 1хБет на Сегодня Бесплатно при Регистрации

    57. Горячий Промо-код 1xBet на Фрибет Промокод 1XBET на Сегодня Бесплатно

    58. Свежий Промо-код 1x на Бесплатную Ставку Промокод 1XBET на Сегодня Бесплатно

    59. Актуальный Промокод 1xBet на Бесплатную Ставку Промокод 1XBET

    60. Одесские сайты https://rialemon.com.ua/

    61. Горячий Промо Код 1 Икс Бет на Сегодня Промокоды 1xbet

    62. Где купить ортодонтические резинки https://spb.irrigator.ru/tyagi-cat.html

    63. Свежий Промо Код 1 хБет на Сегодня http://xn—-dtbgcbaqemdje0bdflkxien5rya.xn--p1ai/news/promokod_135.html

    64. Dissent collar White Lace Crochet Collar Removable Handmade Detachable Collar Necklace https://www.etsy.com/listing/1016271413/dissent-collar-white-lace-crochet-collar

    65. купить мед справку для водительских прав https://queenofjetlags.com/wp-includes/list/1xbet_official_promo_code.html

    66. водительские права купить без прохождения http://hagia.no/wp-content/pages/1xbet_official_promo_code.html

    67. купить мед справку для водительских прав http://foto.krasnoturinsk.me/jQFU/ols/1xbet_casino_bonus_codes.html

    68. промокоды 1хбет на сегодня промокод на 1хбет

    69. 1XBET Promo Code For Registration Tanzania Bonus up to 230000 TZS http://banda.com/news/1xbet_promo_code_for_registration.html

    70. Попутные Грузоперевозки По Украине Оплата В Одну Сторону https://dostavka-gruza.com.ua/

    71. Промокод 1ХБЕТ на бесплатную ставку Бонус 32500 рублей. http://trios.ru/includes/new/1xbet_promokod_2021.html

    72. Промокод на бетвиннер регистрация бетвиннер

    73. Бетвиннер промокод при регистрации бетвиннер промокод при регистрации

    74. Бонусный Промо-код 1x для Регистрации http://pervoeradio.ru/media/pic/1xbet_promokod-2021-besplatno-bonus.html

    75. Бесплатный Промокод xBet для Регистрации http://roof-ms.ru/articles/pages/1xbet_promokod-na-stavku.html

    76. Действующий Промо Код 1x на Ставку http://vost.ru/includes/pages/promokod_1xbet_na_segodnya_besplatno_2021.html

    Пікір жазу

    Your email address will not be published. Required fields are marked *

    *