Premer-mınıstr Álıhan Smaıylovtyń tóraǵalyǵymen ótken Úkimet otyrysynda buqaralyq sportty damytý jáne salamatty ómir saltyn qalyptastyrý máseleleri qaraldy.
Mádenıet jáne sport mınıstri Ashat Oralov respýblıkada jyl saıyn 1,2 mln adamdy, onyń ishinde aýyldyń 500 myń turǵynyn qamtıtyn túrli deńgeıdegi 25 myńnan astam buqaralyq sporttyq is-sharalar ótkiziletinin habarlady. Sońǵy jyldary marafondar, velosherýler, otbasylyq jarystar, buqaralyq konkı tebý men basqa da is-sharalardyń tanymaldyǵy artyp keledi. Jalpy, búginde elimizde dene shynyqtyrýmen jáne sportpen shuǵyldanatyn adamdardardyń sany 38%-dan asady (7,5 mln-nan astam adam).
Sonymen qatar elimizde 800-den astam balalar men jasóspirimder klýby jumys isteıdi. О́tken oqý jylynda qosymsha bilim berý baǵdarlamasy boıynsha mektepterde 1,3 mln-ǵa jýyq bala qamtylǵan 49 myńnan astam sport úıirmesi ashyldy. Sondaı-aq memlekettik sport tapsyrysy sheńberinde bıyl 190 myńnan astam bala sport úıirmelerimen qamtylǵan.
Mınıstr Qazaqstanda 43 myńǵa jýyq sport nysany bar ekenin, onyń 23 myńnan astamy aýyldyq jerlerde ornalasqanyn aıtty. Bıyl 113 jańa sport nysanyn salý, sondaı-aq 20 nysandy kúrdeli jóndeý jáne qoldanystaǵy 6 sport nysanyn qaıta jaraqtandyrý jumystary júrgizilip jatyr. Sonymen qatar qyzmet kórsetip turǵan mekemelerdi túgendeý jumystary atqarylyp, jóndeý isterine jáne tıisti qural-jabdyqtarǵa qajettilik anyqtalyp otyr.
Sondaı-aq Almaty oblysynyń ákimi Marat Sultanǵazıev, Aqtóbe oblysynyń ákimi Eraly Toǵjanov, Túrkistan oblysynyń ákimi Darhan Satybaldy óńirlerde atqarylyp jatqan sharalar týraly baıandama jasady.
Úkimet basshysy sport pen belsendi ómir salty ult densaýlyǵynyń kepili ǵana emes, sonymen qatar ár adamnyń talanty men qabiletin ashatynyn atap ótti. Bul ásirese jas urpaqty tárbıeleý úshin óte mańyzdy.
Osyǵan baılanysty ol halyqtyń bárine birdeı qoljetimdi bolýyn qamtamasyz etý, sondaı-aq buqaralyq jáne turaqty sporttyq is-sharalardy uıymdastyrý arqyly azamattardy sportpen shuǵyldanýǵa mindetti túrde tartý qajettigin aıtty.
Elimizde jaqsy dástúrge aınalǵan ártúrli jastaǵy adamdarǵa arnalǵan buqaralyq marafondar men jarystar týraly bári biledi. Sońǵy jyldary barlyq jerde sport alańdary men basqa da iri obektiler salynýda. Biz sportpen shuǵyldanatyn adamdardyń sany kúnnen kúnge artyp kele jatqanyn kórip otyrmyz. Úılerdiń aýlalarynda, skverlerde jáne saıabaqtarda ornatylǵan trenajerlardy eshkimge qajet emes dep sanaǵan skeptıkter de az bolǵan joq, — dedi Álıhan Smaıylov.
Sonymen qatar buqaralyq sportty damytý boıynsha túrli baǵdarlamalar men jobalarǵa qaramastan, kóptegen júıeli máseleler sheshimin tappaǵynyn atap ótti. Máselen, aqparattyq keńistikti monıtorıngteý nátıjesinde shilde aıynyń ózinde ǵana osy saladaǵy problemalarǵa qatysty halyqtan kóp shaǵym túsetini anyqtaldy.
Mysaly, Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdany Maıqaıyń kentinde 2020 jyly jóndelgen stadıon qulap jatyr. 3 jyl ishinde bul obekt jaramsyz bolyp qaldy dese de bolady: fýtbol alańy men júgirý joldarynan bastap trıbýnalar men kıim aýystyratyn bólmelerge deıin jaramsyz kúıge túsken, – dedi Álıhan Smaıylov.
Sondaı-aq ol Qaraǵandy oblysyndaǵy Shubarkól kómir vahtalyq kentinde sport zaly qırap qalǵanyn atap ótti. Al Aqtóbe oblysynyń Shıqudyq aýylyndaǵy Terekti mektebinde sportzal joq.
Bizde sport zaldary joq mektepter tek shaǵyn aýyldarda ǵana emes, sonymen qatar iri qalalarda áli de kóp. Dene shynyqtyrý muǵalimderi men kásibı jattyqtyrýshylar jetispeıdi, — dedi premer-mınıstr.
Sonymen qatar Álıhan Smaıylov Astanadaǵy Ulttyq sport ýnıversıtetiniń jáne Almaty oblysyndaǵy Olımpıadalyq daıarlyq ortalyǵynyń qurylysy uzaqqa sozylyp ketkenine jurtshylyqtyń narazy ekenin basa aıtty.
Sportty damytý jáne salamatty ómir saltyn nasıhattaý baǵytynda biz aýqymdy jumystar júrgizip kelemiz, alaıda, keıbir máseleler boıynsha bir orynda turyp qaldyq. О́kinishke qaraı, bizde dene shynyqtyrý men sportty basqarýdyń tıimdi birtutas júıesi joq. Bul másele, ásirese jergilikti jerlerde óte ózekti. Sportty jáne salamatty ómir saltyn nasıhattaýmen aınalysatyn memlekettik organdar men ózge de uıymdardyń qyzmetin úılestirý jumystarynda kemshilik kóp, — dep atap ótti Úkimet basshysy.
Osyǵan baılanysty Úkimet Dene shynyqtyrý men sportty damytýdyń 2023-2029 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyn bekitti. Onyń aıasynda 2030 jylǵa qaraı halyqtyń 50%-yn dene shynyqtyrýǵa jáne sportpen shuǵyldanýǵa tartý mindeti tur. Osyǵan baılanysty Álıhan Smaıylov salalyq mınıstrlik pen ákimdikterge osy baǵyttaǵy jumysty kúsheıtýdi tapsyrdy.
Sonymen qatar premer-mınıstr jumys istep turǵan sport nysandarynyń ınventarızaııasyn aıaqtap, olardyń qajettilikterin aıqyndaýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti.
Biz ári qaraı jumys isteýge qaı nysannyń múmkindigi bar ekenin, qaısysy kúrdeli jóndeýdi qajet etetinin, qansha sporttyq qural-jabdyqtar qajet ekenin naqty bilýimiz kerek, — dedi ol.
Úkimet basshysy sondaı-aq óńirlerde saıabaqtardy, kóshelerdi, jaǵalaýlar men turǵyn úı aýlalaryn trenajerlarmen, sport alańdarymen jabdyqtaýǵa erekshe nazar aýdarýdy talap etti.
Sóz sońynda Álıhan Smaıylov Mádenıet jáne sport, Ǵylym jáne joǵary bilim, Oqý-aǵartý mınıstrlikteri álemdik tájirıbeni eskere otyryp, dene shynyqtyrý jattyqtyrýshylary men muǵalimderin daıarlaý júıesin qaıta qaraýdy tapsyrdy.
Dastan KENJALIN,
ASTANA