كىتاپ كورمەسى – «كوڭىل كوكجيەگى». «قاسقىرلار پاتشايىمى» كىتابى ارنايى ديپلومعا يە بولدى

الماتىداعى «اتاكەنت» كەشەنىندە مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن « ۇلى جىبەك جولىمەن-2023» اتتى حالىقارالىق ءحى كىتاپ جانە پوليگرافيا كورمەسى ءوز مارەسىنە جەتتى.

ءىس-شارا اياسىندا ءارتۇرلى باسپالار، كومپانيالار، ۋنيۆەرسيتتەر ءارتۇرلى تاقىرىپتا مەرەكەلىك كەشتەردى وتكىزدى. ءۇش كۇنگە سوزىلعان ءىس-شارادا قازاقستاننىڭ، رەسەيدىڭ، قىرعىزستاننىڭ، وزبەكستاننىڭ جانە ءازىربايجاننىڭ جەتەكشى باسپالارى، پوليگرافيالىق كاسىپورىندارى مەن كىتاپحانالارى، سونداي-اق الماتىداعى تۇركيا، قىتاي، يران ەلدەرىنىڭ وكىلدەرى مەن مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ باسپا-پوليگرافيا دەپارتامەنتى قاتىستى.

ءىس-شارادا ارىپتەستىك بايلانىس جونىندەگى شارتتار جاسالىپ، ول شارتتىڭ نەگىزىندە كىتاپ يندۋسترياسى سالاسىن دامىتۋدىڭ جاڭا پەرسپەكتيۆالارى ايقىندالدى. قالاي دەگەنمەن، « ۇلى جىبەك جولىمەن» كورمەسىنىڭ ماڭىزدىلىعى تەك باسپاگەرلەر ءۇشىن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قاراپايىم وقىرماندار ءۇشىن دە پايدالى بولعانى ءسوزسىز. بۇل كۇنى الىستان ات ارىتىپ كەلگەن مەيماندار، قالا تۇرعىندارى دا كوپ جينالدى. تالعامى بيىك وقىرماندار وزدەرىنىڭ سۇيىكتى باسپالارىنىڭ وكىلدەرىمەن ەمەن-جارقىن سۇحباتتاسۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. قوناقتار مەن دەلەگاتسيا مۇشەلەرى كەڭ سارايداي كورمە زالىنا جاعالاي ورنالاسقان باسپالاردىڭ ونىمدەرىن تاماشالادى.

ءۇش كۇنگە جالعاسقان كورمە اياسىندا «ۇلتتىڭ ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيىن كوتەرۋدەگى كىتاپتىڭ ءرولى» تاقىرىبىنداعى عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا، مەملەكەت تاراپىنان شىققان كىتاپتار ناسيحاتتالدى. ءارتۇرلى اتالىمدار بويىنشا باسپاگەرلەردى، باسپا ىسىمەن اينالىساتىن ۇيىمداردى ماراپاتتاۋ راسىمدەرى وتكىزىلدى.

ءحى حالىقارالىق كىتاپ جانە پوليگرافيالىق كورمە اياسىندا بەلگىلى قالامگەرلەرمەن جانە جاس اۆتورلارمەن كەزدەسۋلەر وتكىزىلىپ، جاڭا تۋىندىلار ۇسىنىلدى. بالالار جىلى اياسىندا جاسوسپىرىمدەردىڭ شىعارماشىلىعىن ادەبي ويىندار مەن جۇمباقتار، ولەڭ وقۋ ارقىلى قولداۋعا ارنالعان بالالار باعدارلاماسى جوسپارلانۋدا. ونىڭ باستى قوناعى قىتايدان كەلگەن اتاقتى بالالار جازۋشىسى، «Hebei Juvenile and Cgildren’s Publishing House Co.، Ltd» كومپانياسىنىڭ باس رەداكتورى سۋن چجوجان بولدى.

ءىس-شارادا كوپتەگەن باسپالاردىڭ كىتاپتارى باعالاندى. سونىڭ ىشىندە «شىعىس ادەبيەتى» باسپاسىنان شىققان «قاسقىرلار پاتشايىمى» كىتابى ارنايى ديپلوممەن ماراپاتتالدى.

سونىمەن قاتار «اتاكەنت-ەكسپو» حالىقارالىق كورمە كومپانياسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ، الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ  ۇلتتىق مەملەكەتتىك كىتاپ پالاتاسى» رمم-ءنىڭ جانە «قازاقستان باسپاگەرلەر، پوليگرافيستەر جانە كىتاپتاراتۋشىلار اسسوتسياسياسىمەن» بپكا رەسمي قولداۋىمەن «اتاكەنت» كورمە ورتالىعى ءححىى قازاقستاندىق «ءبىلىم جانە مانساپ – 2023» حالىقارالىق كورمەسىن وتكىزدى.

جيىرما ەكى جىلدان بەرى «ءبىلىم جانە مانساپ» كورمەسى ءبىلىم بەرۋدىڭ بارلىق دەڭگەيىندەگى جەتىستىكتەردى، زاماناۋي وقىتۋ تەحنولوگيالارىن، وقۋ جابدىقتارىن، جاڭا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن كورسەتىپ، دارىندى جاستاردى ۇزدىك وقۋ ورىندارىمەن بايلانىستىردى. بيىلعى جىلى الىس-جاقىن كوپتەگەن  شەتەلدىڭ وقۋ ورىندارىنىڭ وكىلدەرى اتاپ ايتقاندا قازاقستان، رەسەي فەدەراتسياسى، بەلارۋس، ءۇندىستان، پولشا، يران، سلوۆاكيا، چەحيا، تۇركيا كەلۋشىلەردى الەمنىڭ ءارتۇرلى ەلدەرىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەلەرىمەن تانىستىرىپ، ولارعا قازاقستانداعى جانە شەتەلدەگى ەڭ جاقسى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن تاڭداۋعا كومەكتەستى. سولاردىڭ ىشىندە تورۋن قالاسىنداعى WSB Merito ۋنيۆەرسيتەتى (پولشا، تورۋن)، پراگادا (چەحيا، پراگا) VERTEX SCHOOL Foundation ءتىل كۋرستارى، فيلوسوف كونستانتين سياقتى الىس شەتەلدەردىڭ وقۋ ورىندارىنىڭ كورمەسىنە قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتقانىن اتاپ ءوتۋ ماڭىزدى. سونىمەن قاتار نيترا ۋنيۆەرسيتەتى (سلوۆاكيا، نيترا)، Perspektywy Education Foundation (پولشا) جانە باسقا دا جوعارى وقۋ ورىندارى قازاقستاندىق جاستاردى قابىلداۋعا ساقاداي-ساي دايىن بولىپ وتىر.

سونىمەن قاتار مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن « ۇلى جىبەك جولىمەن-2023» اتتى حالىقارالىق ءحى كىتاپ جانە پوليگرافيا كورمەسى دە جالعاسىن تاپتى. ءىس-شارادا ءارتۇرلى باسپالار، كومپانيالار، ۋنيۆەرسيتتەر ءارتۇرلى تاقىرىپتا مەرەكەلىك كەشتەردى وتكىزدى.

قازاقستاندا زاماناۋي كىتاپتاردىڭ كەڭ تارالۋىنا ىقپال ەتۋ، وتاندىق كىتاپ يندۋسترياسى مەن كىتاپ نارىعىنداعى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ پوزيتسيالارىن نىعايتۋ، سونداي-اق پوليگرافيا، كىتاپ شىعارۋ جانە كىتاپ وندىرىسىنە جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ ماقساتىندا وتكىزىلگەن كورمەنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا مادەنيەت جانە اقپارات ۆيتسە-ءمينيسترى ارمان جۇدەباەۆ جۇرەكجاردى لەبىزىن ءبىلدىردى.

تۇركىستان قالاسىندا وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ەكىنشى وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى كىتاپ سالاسىن دامىتۋعا ەرەكشە توقتالدى. پرەزيدەنت وتاندىق كىتاپ ونىمدەرىن شىعارۋدى ارتتىرۋ بويىنشا ناقتى مىندەتتەر قويدى. مەملەكەتتىك تاپسىرىس بويىنشا مينيسترلىك 2022 جىلى 506 مىڭ دانا تارالىممەن 188 ادەبي تۋىندىنى جارىققا شىعاردى. ال 2023 جىلى 295 مىڭ دانا تارالىممەن 101 ادەبي كىتاپ شىعادى دەپ جوسپارلانۋدا. «جاڭا قازاق ادەبيەتى» جوباسى اياسىندا بۇرىن ەش جەردە جاريالانباعان تۋىندىلاردى جاريالاپ جاتىرمىز. اتاپ ايتقاندا، 2022 جىلى جالپى تارالىمى 30 مىڭ دانا بولاتىن 10 ادەبي تۋىندى جارىق كورگەن بولسا، بيىل تاعى 14-ءى 42 مىڭ دانا تارالىممەن باسىلادى. ولاردىڭ بارلىعى ەلىمىزدىڭ كىتاپحانا قورىن تولىقتىرادى، – دەدى ول.

ءىس-شارادا «شىعىس ادەبيەتى» كومپانياسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «دەۆوچكا يدەت ۆپەرەد» كىتابىنىڭ رەسمي تىلدە شىعارىلعان نۇسقاسىنىڭ تۇساۋكەسەرىن وتكىزدى. ەلىمىزگە بىلگىلى اقىن، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، جۋرناليست-جازۋشى، بىرنەشە كىتاپتاردىڭ اۆتورى سايات قامشىگەر تۇساۋكەسەردى جۇرگىزىپ وتىردى. «Hebei Juvenile and Children’s Publishing House Co.، Ltd.» كومپانياسىنىڭ باس رەداكتورى سۋن چجوجان كىتاپتا جازىلعان نەگىزگى ماسەلەلەرگە ەرەكشە توقتالدى.

«دەۆوچكا يدەت ۆپەرەد» كىتابىنىڭ اۆتورى جۋان مەي شىعارمانى قالاي جازعاندىعىن، كوركەم تۋىندىنى بەينەلەپ سۋرەتتەۋگە نە تۇرتكى بولعانىن جانە الداعى ۋاقىتتا اتقارىلار جوسپارلارىمەن ءبولىستى. قازاقستان كىتاپ پالاتاسىنىڭ باسشىسى ءادىل قويتانوۆ دوستىقتا شەكارا بولمايتىندىعىن، كورشىلەس قوس ەلدىڭ قالامگەرلەرى ءاردايىم باس قوسىپ، ءبىر-بىرىنەن ۇيرەنەتىنى كوپ ەكەندىگىن تىلگە تيەك ەتتى.

قىتايدىڭ الماتىداعى كونسۋلدىعىنىڭ باس كونسۋلى تسزيان ۆەي قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق بارلىق سالادا كۇشەيىپ كەلە جاتقاندىعىن، قوس مەملەكەتتىڭ قالامگەرلەرىنىڭ ۇقساس تۇستارى كوپ ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى.

جيىندا وقىرماندار وزدەرىنىڭ تولعاندىرعان ماسەلەلەرى بويىنشا سۇراقتار قويدى. وقىرمانداردىڭ سۇراعىنا كىتاپ اۆتورى جۋان مەي ناقتى ءارى تۇششىمدى جاۋاپ بەردى. كىتاپ اۆتورىنىڭ پايىمىمەن ەڭ جاقسى سۇراق قويىلعان وقىرمانعا «دەۆوچكا يدەت ۆپەرەد» كىتابىن سىيعا تارتىپ، جۇرەكجاردى لەبىزىن ءبىلدىردى. اتالمىش شارا اياسىندا وقىرماندار مەن قالا قوناقتارى «شىعىس ادەبيەتى» جانە «شانس» باسپاسى شىعارعان كىتاپتارعا جوعارى باعاسىن بەردى. تۇساۋكەسەرگە ەلىمىزگە تانىمال قوعام قايراتكەرلەرى مەن اقىن-جازۋشىلارى قاتىستى. سونىمەن قاتار كوپتەگەن باسپالار ەلىمىزگە تانىمال جانە ادەبيەت مايدانىنا جاڭادان قوسىلعان قالامگەرلەرىڭ كىتابىنىڭ تۇساۋىن كەستى.

«ءبىلىم جانە مانساپ» كورمەسى 22 جىل بويى قازاقستاننىڭ، الىس جانە جاقىن شەت ەلدەردىڭ ءبىلىم مەكەمەلەرىنە زاماناۋي وقۋ تەحنولوگيالارىن، جاڭا وقۋ باعدارلامالارىن، وقۋ قۇرالدارىن ۇسىنۋ مۇمكىندىگىن بەرىپ كەلەدى. ءوزىم وسى كورمەگە جىلدا قاتىسامىن. بۇل شارا جاستاردىڭ رۋحاني جاعىنان وسۋىنە مول سەپتىگىن تيگىزەدى. كوپتەگەن باسپالار وسى كورمە ارقىلى كىتاپتارىن ناسيحاتتاۋىنا مول مۇمكىندىك الادى. ءارى حالىقتىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرادى، – دەدى «كورشىلەس» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى گۇلنۇر قىرانباي.

ءيا، كوز جەتپەيتىن جەرگە ۇشقىر وي جەتەتىنى ايدان انىق. ويدىڭ جۇيرىكتىگىن جەتىلدىرەتىن دە، ۇتقىرلىعىن وزدىراتىن دا، سوزگە شەشەندىگىن شىنىقتىراتىن دا – كىتاپ ەكەنى بەلگىلى.

حالىقارالىق كىتاپ جانە پوليگرافيا كورمەسىندە حالىقارالىق جانە مادەني ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ، الدىڭعى قاتارلى تەحنولوگيالار مەن باسپا سالاسىنداعى دۇنيەجۇزىلىك تاجىريبەلەردى قامتۋ، جەتىستىكتەر مەن يننوۆاتسيالاردى كورسەتۋگە باسا ءمان بەرىلدى.

كىتاپ وقۋ – رۋحاني كەمەلدىككە باستايدى. بولاشاق قوعامنىڭ مادەنيەت دەڭگەيىنىڭ كورسەتكىشى دە – كىتاپ وقۋ دەپ ايتار ەدىم. وزىم بالا كەزىمنەن كىتاپقا قۇمار بولىپ ءوستىم. كوركەم ادەبيەتتىڭ تاربيەلىك، تانىمدىق جانە ەستەتيكالىق ءمانى زور. سونىمەن قاتار كوركەم ادەبيەتتەر ادامنىڭ قوعام مەن تابيعات ءومىرىن، ادامدىق سەزىم مەن قارىم-قاتىناس الەمىن اشىپ، تۇسىندىرەدى. ءوزىم باسقاراتىن كومپانيادا كوپتەگەن ادەبي-كوركەم جانە تانىمدىق كىتاپتار ءجيى شىعىپ تۇرادى. ەڭ باستىسى ءبىز قازاقستان مەن قىتاي جازۋشىلارىنىڭ كىتاپتارىن اۋدارامىز. قوس مەملەكەتتىڭ قالامگەرلەرىن ءبىر-بىرىنە تانىستىرىپ، رۋحاني تۇرعىدان بايلانىس ورناتامىز. ەڭ باستىسى ءبىز حالىققا قىزمەت ەتىپ، حالىق سۇرانىسىنا ساي كىتاپتاردى دا شىعارىپ كەلەمىز، – دەدى «شىعىس ادەبيەتى جانە ونەرى» باسپا كومپانياسىنىڭ باسشىسى جەڭىس وماروۆ.

سونداي-اق كورمەنىڭ ىسكەرلىك باعدارلاماسى اياسىندا قازاقستاننىڭ جانە الىس-جاقىن شەتەلدەردىڭ جەتەكشى ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە پرەزەنتاتسيالار، سەمينارلار، تەستىلەۋ جانە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كونكۋرستارى ءوتتى. ءىس-شارا اياسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق تەستىلەۋ ورتالىعى مەكتەپ، ليتسەي، كوللەدج تۇلەكتەرى ءۇشىن ۇبت باعدارلاماسى بويىنشا تەگىن سىناق تەستىلەۋىن وتكىزدى.

كورمەگە بىتىرۋشىلەر، تالاپكەرلەر، ستۋدەنتتەر، ولاردىڭ اتا-انالارى، سونداي-اق كورمەنىڭ ءۇش كۇنى ىشىندە قازاقستانداعى جانە شەتەلدەگى باكالاۆريات جانە مۆا باعدارلامالارى، ءتىل كۋرستارى تۋرالى بىلۋگە بىرەگەي مۇمكىندىگى بار سالا ماماندارى قاتىستى، بيزنەس-باعدارلامالار مەن وقىتۋ جۇيەلەرى، جەتەكشى ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن ۇزدىك بيزنەس مەكتەپتەرىنىڭ وكىلدەرىمەن جەكە سويلەسۋ مۇمكىندىگى، وسى ەلدەردەگى ۋنيۆەرسيتەتتەرگە ءتۇسۋ تالاپتارى، وقۋ اقىسى، شاكىرتاقىلار مەن گرانتتار جانە باسقا دا ەلىمىزدە جانە شەتەلدە ءبىلىم الۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى دە قىزىقتى ۇسىنىستارى تۋرالى تولىق اقپارات الۋعا كومەكتەستى. وسىلايشا، كورمە كورمە جۇرتشىلىقتىڭ نازارىنىڭ وشاعىنا اينالىپ، وقۋ ورىندارىنىڭ ءوزىن تانىتۋىنا، تاجىريبە الماسۋىنا زور مۇمكىندىك بەردى. ال كورمە جاستار ءۇشىن ولاردىڭ جان-جاقتى دامىپ، جاڭا ساپالى قادام جاساۋعا جول اشتى. كورمەگە ۇيىمداستىرۋشىلارى مەن قاتىسۋشىلارى كەلۋشىلەر اراسىندا باعالى زاتتار مەن سىيلىقتاردىڭ ەكسكليۋزيۆتى ۇتىس ويىنىن وتكىزدى.

ال،« ۇلى جىبەك جولىمەن – 2023» حالىقارالىق كورمەسىنىڭ قورىتىندى ءۇشىنشى كۇنىندە 2021-2023 جىلدارى جارىق كورگەن كىتاپتار اراسىنداعى بايقاۋدىڭ قورىتىندىسى شىعارىلدى. جەڭىمپازدار جەتى نوميناتسيا بويىنشا، اتاپ ايتقاندا «جىل كىتابى»، «ۇزدىك كوركەم ادەبيەت. پروزا»، «ۇزدىك كوركەم باسىلىم. پوەزيا» «ۇزدىك تانىمدىق باسىلىم»، «بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان ۇزدىك كوركەم-تانىمدىق كىتاپ»، «ەل تۋرالى ۇزدىك فوتوالبوم: تاريحى، مادەنيەتى، گەوگرافياسى» جانە «ۇزدىك اۋدارما باسىلىم» بويىنشا ۇزدىكتەردى انىقتادى.

 

نۇرلان قۇمار،

الماتى