SportPress.kz Qazaqstan sport jańalyqtary
Nesaǵańdy men 10 jasymnan beri biledi ekenmin. 1985 – 1988 jyldary bastaýysh klasta oqyp júrgende bizdiń aýyldaǵy úıge gazet-jýrnaldar kóp keletin. Meniń atam – Omar Kenjalyuly sol kezde aýyldyń pochtalony bolatyn. Ol kisiniń negizgi mamandyǵy zooveterınar bolatyn. Atamnyń ózi de aýdandyq gazetke materıal jazyp turatyn. Al ákem Jumabek Omaruly Kenjalın de jýrnalıst, pýblııst, qazirgi tilmen aıtsaq medıamenedjer boldy.
1980-jyldardyń ortasynda biz oıyn balasy bolǵannan keıin gazet-jýrnaldardy oqymasaq ta sýretterine qyzyǵa qaraýshy edik. Sol kezde men birinshi ret Maradonanyń sýretin kórgen edim. Odan basqa AQSh-tan Sovet Odaǵyna kelgen Samanta Smıt pen quqyq qorǵaýshy Anjela Devıs týraly materıaldar men solardyń sýretteri kóp beriletin. Al, Nesaǵańdy men sol kezde oqymasam da sýretin sál keıinirek, 1988 jyly Almatyǵa barǵanda úıdegi «Meksıkadaǵy fýtbol toıy» degen kitaptan kórdim. Bul kitap qazir de bizdiń úıde tur. О́zim kishkentaı kezimnen fýtboldy jaqsy kórip, dop teýip óskendikten be osy kitapty ózime jaqyn tarttym. Kitapty ashyp, paraqtap qarasam, 1986 jyly Meksıkada ótken álem chempıonaty týraly jazylǵan eken. Basynda Nesaǵańnyń kitabyn kórgen bette oqyp shyqtym dep aıta almaımyn. Ony keıinirek, eseıgende oqyp, kitappen tolyǵymen tanysyp shyqtym. Sondaǵy sýretterge, ishindegi faktilerge qyzyqtym. О́zimniń bala kezimnen kýmırim bolǵan Maradona, sol kezderi Sovet Odaǵy men Kıevtiń «Dınamosynyń» jattyqtyrýshysy qyzmetin birge atqarǵan Valerıı Vasılevıch Lobanovskıı men onyń oıynshylary týraly materıaldardy qyzyǵa da qunyǵa oqyp shyqqanym ras.
Sodan beri talaı jyldar ótti. Mektepte, ýnıversıtette oqyp júrgende Nesaǵańdy syrttaı bilýshi edim. Biraq, jaqyn aralasyp kórgenim joq. Sol kezde Nesaǵańnyń «Lenınshil jastan» keıin «Sport» gazetinde istegende qazaq sport jýrnalıstıkasynyń damýyna kóp eńbek sińirgenin bilemin. 1990-jyldardan beri «Sport» gazetin basqarǵan kezde Nesaǵańnyń qaramaǵynda istegen jýrnalısterdiń bári jaman bolǵan joq. Bári de jaqsy jýrnalıst bolyp ketti. Qazir olardyń bári óz oryndaryn taýyp, ár salada eńbek etip júr.
Nesaǵańmen men alǵash ret 2000-jyldardyń basynda kózbe-kóz júzdesip, sóılestim. Sol kezde ol meniń «Astana aqshamy» gazetinde istep, ár túrli taqyrypta jazyp júrgenimdi biledi eken. Osyny baıqaǵan Nesaǵań: «Dastan, sen ár taqyrypqa bara bermeı, ózińe jaqyn taqyrypty jazsaıshy. Máselen, sport degen jaqsy taqyryp qoı. Osydan bastamaısyń ba?», dep óziniń janashyrlyq oıyn aıtyp edi. Sodan keıin Nesaǵańnyń sózin eskerip, «Astana aqshamy» gazetine bas redaktordyń orynbasarlary Talǵat Batyrhan men Ǵalym Qojabekovtiń sport taqyrybyna bergen tapsyrmalaryn oryndap, aı saıyn gazette «Saıypqyran» sport betin júrgize bastadym. Al, 2004 jyly «Astana aqshamynda» sportty jazyp júrgenimizdi eskergen «Egemen Qazaqstannyń» basshylyǵy gazetke sport jýrnalısi etip shaqyrtty. Shynyn aıtý kerek, Nesaǵańnyń 2002 jyly Astana temirjol vokzalynyń janynda turyp, jazýdy sporttan bastamaısyń ba degen sol sózi meniń jýrnalıst bolyp qalyptasýyma kóp áser etti.
«Egemenge» kelip, sportty jaza bastadym. Sodan keıin 2011 jyly Seıdahmet Berdiqulov atyndaǵy syılyqtyń laýreaty atanyp, Astana men Almatyda ótken VII Qysqy Azııa oıyndarynyń alaýyn Qostanaı qalasynyń kóshelerinde ustap júrý múmkindigine ıe boldym. Sol kezde Nesaǵańnyń: «Sen ózińdi kishi sanaı berme. Sen Seıdahmet Berdiqulovtyń syılyǵyn alýǵa ábden laıyqsyń», degen sózi 20 jyldan beri sport taqyrybynda qalam tartyp júrgen jumysyma úlken baǵa boldy.
Azııa oıyndarynan keıin Nesaǵań memlekettik tilde jáne orys tilinde shyǵatyn «Sport» pen «Sport» gazetteriniń tizginin qaıta ustap, qazirge deıin osy basylymdardyń dırektory-bas redaktory qyzmetin atqardy.
Jalpy, Nesip Júnisbaev aǵamyzdyń sportqa, sport jýrnalıstıkasyna sińirgen eńbegi týraly kóp aıtýǵa bolady. Onyń qazaq jáne orys tilinde shyǵarǵan kitaptarynyń ózi bir tóbe. Máselen, onyń ár jyldary qysqy jáne jazǵy Olımpııa oıyndary týraly jazǵan kitaptary men sport taqyrybyna arnaǵan basqa da dúnıeleri kópshiliktiń ystyq yqylasyna bólengenin bilemiz.
Nesaǵań pýblııst, jazýshy retinde sportpen ǵana shektelip qalǵan joq. Ol mádenıet pen ónerimizge degen janashyrlyq sezimin de jetkize alady. Mysaly, onyń Almatydaǵy Respýblıkalyq saraıdyń jaǵdaıy týraly maqalalar toptamasyn mádenıetimiz ben ónerimizge janashyrlyqpen qarap, shyn kóńilimen jazǵan materıaly dep aıta alamyz. Endi Nesaǵańnyń sportty damytýǵa sińirgen eńbegine kelsek, onyń egemendigimizdiń eleń-alańynda «Namys» atty kileń qazaq balalarynan jasaqtalǵan komandany quryp, kóptegen qaradomalaq balalarymyzǵa úlken sportqa jol ashyp bergenin bilemiz. Odan keıin gazet basshysy retinde «Bir atanyń balalary fýtbol oınaıdy» degen mını-fýtboldan otbasylyq týrnırdi ótkizip, basqa da kóptegen bastamalardy kóterip, isker azamat ekenin kórsetti. Qazir de Nesip aǵamyz sportqa qatysty ıdeıalaryn, bastamalaryn aıtyp, ózinen keıingi jastarǵa úlgi-ónege kórsetip júr. Sol úshin Seıdaǵańdy sport jýrnalısteriniń kóshbasshysy desek, Nesaǵańdy qazirgi qolyna qalam ustaǵan áriptesterimizdiń jolbasshysy dep aıtýǵa bolady dep oılaımyn.
10 jeltoqsan — Nesaǵanyń týǵan kúni! Endeshe, jolbasshy aǵamyzǵa árqashan jolyńyz ashyq, denińizge saýlyq, ómir jasyńyz uzaq, otbasyńyzǵa baqyt tileı otyryp, shyǵarmashylyǵyńyz jemisti, jumysyńyz tabysty bolsyn degimiz keledi.
Eń izgi nıetpen, inilik iltıpatpen,
Dastan KENJALIN,
Seıdahmet Berdiqulov atyndaǵy syılyqtyń laýreaty
