«Joq nárseni bar deý qatelik»: Tamara Dúısenova oblystaǵy sportty synady

Premer-mınıstrdiń orynbasary Tamara Dúısenova Týrızm jáne sport mınıstrliginde ótken dene shynyqtyrý jáne sport, oıyn bıznesi men lotereıa qyzmetin retteý salalaryndaǵy 2023 jylǵy qyzmeti men 2024 jylǵa qoıylǵan negizgi mindetteri týraly keńeıtilgen alqa májilisinde sport salasyn odan ári damytýǵa qatysty birneshe tapsyrma berdi.

Úkimet basshysynyń ooynbasary dene shynyqtyrý men sportty odan ári damytýda halyqaralyq sport uıymdarynyń tez ózgeretin talaptaryn eskere otyryp, buqaralyq dene shynyqtyrýdy, oqý-jattyǵý proesin uıymdastyrýda jańa tásilderdi talap etetinin aıtty.

Buqaralyq sportty damytýǵa jetkilikti deńgeıde kóńil bólinbeıdi. Máselen, 2023 jyly buqaralyq sportqa jumsalǵan qarjy óńirlerdiń bıýdjet qarajatynyń jalpy kóleminiń nebári 0,061% boldy. Sonymen qatar qarajatty bólýde burmalanýlar bar. Joǵary jetistikter sportyna jumsalatyn qarjy kólemi – 97,2 % bolsa, buqaralyq sportqa jumsalatyn shyǵystar nebári 2,8%.

Halyqaralyq tájirıbe kórsetkendeı, buqaralyq sportty damytýdyń tıimdi quraly mektep jasynan egde jasqa deıingi sport lıgalaryn damytý, onyń ishinde jarys aldynda tikeleı sport komandalaryn qurýdan turaqty jumys isteıtin komandalarǵa kóshý jolymen damytý, — dedi premer-mınıstrdiń orynbasary.

Osy rette sóz sóıleýshi elimizde tıisti ınfraqurylymnyń joqtyǵynan buqaralyq sporttyń damymaı, kenjelep jatqanyn aıtty.

Odan ári sportty damytýdaǵy barlyq másele Dene shynyqtyrý jáne sportty damytý týraly zań men Memlekettik tapsyrys týraly zańǵa qatysty bolyp jatqanyn da atap ótti. Onyń aıtýynsha, qazir Parlament Májilisimen birge atalǵan zań jobasy daıyndalyp jatyr. Osy qujattarda memlekettik tapsyrys týraly máselege de basa nazar aýdarylyp otyr.

Baıandamashy jergilikti sporttyń tıisti deńgeıde damymaı jatqanyn da tilge tıek etti. Ol jıynda Pavlodar oblysyn mysalǵa alyp, bul óńirdegi sportqa jaýapty laýazym ıeleriniń oblys sportyna qatysty teris aqparat bergenine narazylyq bildirdi.

Qaı jer, qaı oblys bolsyn biz aldymen memlekettik qyzmetkerlerdiń aqparatyna qarap máseleni sheshemiz. Sheshim qabyldaımyz. Sondyqtan oblys ákimderi men olardyń orynbasarlary respýblıkalyq alqa májilisine ókilderin jiberse, Úkimetke tekserilgen durys aqparattaryn daıyndap berýi kerek.

Qazir oblystarda ınfraqurylym óte nashar. Pavlodar oblysynda úlken qatelikter bar eken. Joq nárseni bar deý qatelik, — dedi ol.

Jıynda Úkimet basshysynyń orynbasary lotoreıa , lýdomanııaǵa zańdarǵa ózgeris engizip jatqanyn, osy baǵytta mınıstrlikke júktelgen mindetti tıisti deńgeıde atqaryp shyǵýdy tapsyrdy. Odan keıin ol Olımpııalyq sport túrlerine beriletin qarajatty tıimdi jumsaý kerektigin aıtty.

Mysaly, Germanııada 80 mln halyq bolsa, bıýdjetten 18 sport túrine ǵana aqsha bólinedi eken. 18 mln halqy bar Nıderlandta sporttyń bes túrine qarajat beriledi. Al bizde 20 mln halyq bolsa, sporttyń 45 túrine aqshany sanap beredi ekenbiz. Sondyqtan mınıstrlikke osy máseleni de pysyqtap alýdy tapsyramyn, — dedi Tamara Bosymbekqyzy.

Sonymen birge ol Balalar men jasóspirimder sport mektebin qarjylandyrý máselesimen de shyndap kirisýdi tapsyrdy. Onyń pikirinshe, qazir atalǵan oqý oryndaryn qarjylandyrý smetalyq negizde bolyp jatyr. Iaǵnı, Balalar men jasóspirimder sport mektebin bıýdjette qalǵan aqsha ǵana beriledi. Sol sebepti  bilim ordalaryn qarjylandyrý máselesi durys jolǵa qoıylý kerek. Odan ári  Balalar men jasóspirimder sport mektebiniń oqý baǵdarlamasy da jalpy bilim beretin mektepterdiń baǵdarlamasymen birdeı bolý kerektigin atap aıtty.

О́kinishke qaraı, sportty damytýda kóp problema bar. Buqaralyq sporttan bastap joǵary jetistik sportyna deıin problema shash etekten. Balalar kishkentaı kezinen sportqa qyzyqsa, olardy demep, qoldap jatqanymyz shamaly. Kerisinshe, saǵy synyp qalyp jatqandar bar. Mysaly, sportqa qyzyqqan bala 3-4 aı úıirmede júrip, ony birden jarysqa qatystyryp, jaraqat alýyna sebepshi bolyp jatamyz. Mundaı oqıǵalar az emes. Sol sekildi kadr máselesinde de problema kóp. Sportta kadrlar az. Sport zańgeri, sport dárigeri, sport psıhology, sport dıetology degen mamandyqtar atymen joq. Tóreshilerdi daıyndaýda da problema bar. Sondyqtan bárin bir kúnde jasaý kerek dep aıtpaımyn. Biraq birte-birte sportty damytýdy qolǵa alyp, jumis isteý kerek. Ulttyq sport túrlerinnasıhattaý boıynsha da jumysty jalǵasyrý kerek,  — dedi premer-mınıstrdiń orynbasary.

Baıandamashy sóz sońynda Úkimet pen Parlament sport pen dene shynyqtyrý isine árqashan qoldaý kórsetetinin eskertti.

Dastan KENJALIN,

ASTANA