ۇلتتىق قۇرامانىڭ ۇزاق ءۇزىلىس جاساعانىنا وكىنەمىن – ماگومەد اديەۆ

استانادا قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسى پرەزيدەنتى ادىلەت بارمەنقۇلوۆ پەن فۋتبولدان قازاقستان قۇراماسىنىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسى ماگومەد اديەۆتىڭ قاتىسۋىمەن ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتى.

فەدەراتسيا باسشىسى وتانداستارىمىزدىڭ فۋتبولعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ارتىپ كەلە جاتقانان ايتتى. ادىلەت بارمەنقۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىر ەلىمىزدە فۋتبولمەن 1 250 000 بالا شۇعىلدانادى. ال ولاردى جاتتىقتىرۋ ءۇشىن 2 400 جاتتىقتىرۋشى دايىندىق كۋرسىنان ءوتتى. بۇعان قوسا، 55 ەۋروپا ەلى ۇمىتكەر بولعان ۋەفA-نىڭ بۇقارالىق فۋتبول بويىنشا ۇزدىك جوباسى نوميناتسياسىندا قازاقستاننىڭ جەڭىسكە جەتكەنى ەلىمىزدەگى فۋتبولدىڭ دامىپ جاتقانىنا دالەل.

قازاقستان فۋتبولىنىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتى ميلليارد دوللار. قازىر قازاقستاندا شەتەلدەن كەلگەن ساراپشىلار جۇمىس ىستەپ جاتىر. ولاردىڭ شىعىنىن تولىقتاي قفف وتەپ وتىر. مەملەكەتتىڭ بيۋدجەتىنەن شاشاۋ شىعىپ جاتقان جوق. ەلىمىزدەگى باستى فۋتبول ۇيىمىنىڭ بيۋدجەتىنە كەلەر بولساق، قفف تەك ۋەفا، فيفا جانە بيزنەس كومپانيالاردىڭ اقشاسىمەن قارجىلاندىرىلادى، – دەدى بارمەنقۇلوۆ.

جيىندا باق وكىلدەرى قفف باسشىسى مەن ۇلتتىق قۇراما كوماندانىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسىنا سۇراقتار قويىپ، جاۋاپ الدى. سۇراق-جاۋاپ پىشىنىندە وتكەن كەزدەسۋدە مىناداي سۇراقتار قويىلدى.

– «استانا ارەنادا» جوندەۋ جۇمىسى بولىپ جاتىر. ال الماتىداعى ورتالىق ستاديون ۋەفا ءتورتىنشى ساناتىنان ايىرىلىپ قالۋى مۇمكىن. سوندا كۇزدە ۇلتتار ليگاسى ماتچتارى قايدا بولادى؟

– ءالى ناقتى شەشىم قابىلدانعان جوق. ۋەفا كوميسسياسى الماتىداعى ورتالىق ستاديوندا ينسپەكتسيالاۋ جۇمىسىن وتكىزدى. قورىتىندىسى ەكى-ءۇش اپتادان كەيىن بەلگىلى بولادى. سونداي-اق «استانا ارەنادا» دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىنىن وتكىزۋ بويىنشا ناقتى شەشىمىن كۇتىپ وتىرمىز. بۇدان بولەك، پروتسەستى جىلدامداتۋ ءۇشىن الاڭدى تەگىن ۇسىنۋعا دايىنبىز. ماتچتى نەيترالدى ستاديوندا وتكىزۋ مۇمكىندىگىن دە قاراستىرىپ جاتىرمىز.

– بيىل QFL جۇمىسىنا نارازىلىق ارتا ءتۇستى. تۆ-ترانسلياتسيانىڭ ساپاسىنا سىن ايتىلىپ جاتىر. بۇل تۋرالى نە ايتاسىز؟

– ماتچ ترانسلياتسياسى وتە قيىن پروتسەسس. ونىڭ ساپاسىنا تەك قۇرال-جابدىقتار ەمەس، ستاديون ينفراقۇرىلىمىنا دا اسەر ەتەدى. ءبىزدىڭ كلۋبتار قانداي ستاديونداردا ويناپ جاتقانىن وزدەرىڭىز دە جاقسى بىلەسىزدەر. بيىل كلۋبتارعا جەڭىلدىك جاسادىق. بىراق بۇل پروبلەمانى شەشۋگە جاسالعان سوڭعى مۇمكىندىك. ەگەر كەلەسى جىلى ليتسەنزيالاۋدان 6-8 كلۋب قانا وتسە دە، چەمپيوناتتى وتكىزە بەرەمىز. وكىنىشكە قاراي، ماتچ كەزىندە توتەنشە جاعدايلار بولىپ تۇرادى. كابەلدى ۇزىپ كەتۋ، ەلەكتر جارىعىن سوندىرىپ كەتۋ سەكىلدى ديۆەرسيامەن دە كەزدەستىك. بۇل ميلليونداعان جانكۇيەرلەر الدىنداعى قىلمىس.

– «احمات» فۋتبول كلۋبى ماگومەد اديەۆ جاقسى ناتيجە كورسەتكەن جاعدايدا، كەلىسىمشارتتى ۇزارتۋعا دايىن ەكەنىن مالىمدەدى. بۇعان قاتىستى قانداي شەشىم قابىلدانادى؟

– كلۋب باسشىلىعىنىڭ بۇل جونىندە ماعان حابارلاسقانى قۇپيا ەمەس. ماگومەد مۇسا ۇلى 1 ماۋسىمعا دەيىن ەڭبەك دەمالىسى ۋاقىتىندا قايدا بولاتىنىن ءوزى شەشەدى. بۇل تۋرالى ءوزارا كەلىسىم بولدى. ماگومەد مۇسا ۇلى تۋعان كلۋبىنا كومەكتەسەمىن دەپ دۇرىس شەشىم قابىلدادى. قازىرگى ۋاقىتتا ەكى جاقتى قاتار الىپ ءجۇرۋ بويىنشا كەلىسسوز بولىپ جاتىر. بارلىق تاراپتىڭ دا كوڭىلىنەن شىعاتىن شەشىم قابىلدانۋ كەرەك. ەگەر ۇلتتىق قۇراماعا كەرى اسەرىن تيگىزەتىن بولسا، باسقا شەشىمدى قاراستىرامىز.

– ستاديون قۇرىلىسى تۋرالى ءسوز بولعاندا، كورشى ەلدەرمەن سالىستىرعاندى جاقسى كورەمىز. مىسالى، قىرعىزستاندا ۇلتتىق قۇراما ءۇشىن جاڭا ستاديوننىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى. ال بىزدەگى ستاديونداردى مەكتەپ وقۋشىلارى جاساعان سەكىلدى كورىنەدى. قفف قازاقستاندا ساپالى ستاديون سالاتىن قۇرىلىس كومپانيالارىمەن كەلىسسوز جۇرىزە مە؟

– قانداي كومپانيا كەلمەسىن، ءبارى ۋەفا ستاندارتى بويىنشا ستاديون سالادى. وبلىستار ستاديون قۇرىلىسى تۋرالى مالىمدەمە جاساعاندا، شىندىققا جاناسپايتىن ستاديونداردىڭ ەسكيزىن ۇسىناتىندار بار. ءالى ىسكە اسپاعان بىرەۋدىڭ يدەياسىن باق دايىن جوبا رەتىندە جاريالايدى. وسىعان بايلانىستى، بيىلدان باستاپ قوسىمشا شارا قولدانامىز: سپورت تۋرالى زاڭ بويىنشا بىردە ءبىر ينفراقۇرىلىم نىسانى اككرەديتتەلگەن ۇلتتىق فەدەراتسيانىڭ كەلىسىمىنسىز سالىنبايدى. شىمكەنت پەن اقتوبەدەگى نىسانداردىڭ قۇرىلىسى تۋرالى اقپارات العان ساتتە ۋەفا-عا ۇسىنىس تاستاپ، كەلىسسوز جۇرگىزدىك. بۇگىندە ۋەفا تاجىريبەسىن بولىسىپ، قۇرىلىس بارىسىن قاداعالايتىن مامانداردى بەرۋگە دايىن.

ۇلتتىق قۇرامانىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسى كلۋب پەن قۇراماداعى جۇمىسىن قاتار الىپ ءجۇرۋ، قۇرامدى جاسارتۋ تۋرالى ويىن ايتتى.

– ماگومەد مۋسا ۇلى، جاقىندا «احماتتىڭ» تىزگىنىن ۇستادىڭىز. سىزبەن بىرگە قازاقستان قۇراماسىنىڭ جاتتىقتىرۋشىلار شتابى دا جۇمىس ىستەپ جاتىر. ۇلتتىق قۇراما شتابىنا ساراپتاما جاساپ، بولاشاق قۇراما ويىنشىلارىن ىزدەيتىن ماماندار قوسىلا ما؟

– شتابتىڭ جۇمىسى توقتامايدى. ارينە، كەيبىر ماتچتارعا بارا الماۋىمىز مۇمكىن. بىراق ءار تۋر تۋرالى بارلىق اقپاراتتى الىپ وتىرامىز. ءبىراز جاتتىقتىرۋشىلارمەن بايلانىستامىز. ونىڭ ۇستىنە ۇلتتىق قۇرامالار دەپارتامەنتى قوسىمشا اقپاراتتى بەرىپ وتىرادى. 25 مامىرعا دەيىن كلۋبتاعى جۇمىسىمدى اياقتاپ الۋىم كەرەك. سوسىن قازاقستانعا ورالىپ، قۇرامانىڭ جۇمىسىنا تولىق كىرىسەمىز.

– كلۋب سىزبەن جۇمىستى جالعاستىرۋعا نيەتتى ەكەنىن مالىمدەدى. كەلىسىمشارت مەرزىمىن سوزدىرۋ تۋرالى شەشىم قانداي بولادى؟

– قفف پرەزيدەنتى ايتقانداي، فەدەراتسيا باسشىلىعى مەن كلۋب اراسىندا كەلىسىم بولعان. مەن مۇندايدى كۇتكەن جوقپىن. اياق-استى بولعان ءىس قوي. قازىر ماعان جاتتىقتىرۋشى رەتىندە ۇلكەن تاجىريبە بولدى. بۇرىن ۇلتتىق قۇرامالار ويىندارى اراسىنداعى ۇزىلىستە ءوزىمدى قويارعا جەر تاپپاي كەتەتىن ەدىم. سوندىقتان ماعان كوبىرەك جۇمىس ىستەپ، بابىمدا بولۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. قازىر بولىپ جاتقان جاعداي باپكەر ءۇشىن قالىپتى قۇبىلىس. ال كەلىسىمشارت تۋرالى ايتاتىن بولسام، پرەزيدەنتپەن كەلىسىم بار. 1 ماۋسىمنان ۇلتتىق قۇراماعا ورالىپ، جولداستىق ماتچتارعا دايىندالامىز. كەلىسىمشارتىم 1 جەلتوقسانعا دەيىن جاسالعان، ونىڭ ۇستىنە ءوزىم دە ۇلتتىق قۇرامامەن جۇمىس ىستەگىم كەلەدى. پرەزيدەنتپەن جەكە سويلەسكەندە تاعى اقىلداسارمىز.

– ۇلتتىق قۇراما ساپىن جاسارتۋ، جاڭا ويىنشىلاردى شاقىرۋ تۋرالى ايتا كەتسەڭىز.

–  بۇل تۇرعىدا جوسپار بويىنشا جۇمىس ىستەيمىز. كەيىنگى ەكى ويىندا، قانشا ماڭىزدى بولسا دا، قوسالقى قۇرامنىڭ جىگىتتەرىنە مۇمكىندىك بەردىك. ءبىز زاماناۋي فۋتبول تالاپتارىنا ساي بولىپ، جىلدام فۋتبول ويناعىمىز كەلەدى. باپكەر رەتىندە بولاشاقتى قالاي كورەتىنىمدى قفف پرەزيدەنتىنە ايتتىم. بيىل ءبىزدىڭ قۇراما ءۇشىن ماڭىزدى جىل. بارلىق جولداستىق ويىندار، ۇلتتار ليگاسى ماتچتارىن 2026 جىلعى الەم چەمپيوناتىنا دايىندىق رەتىندە قابىلداۋىمىز كەرەك. جىلدام فۋتبول ويناپ، جاستار قۇراماسىنان فۋتبولشىلاردى تارتۋىمىز قاجەت.

– ءسىز «احمات» تىزگىنىنە كەلگەلى ماتچتاردى ۇزبەي كورەمىز. جاتتىقتىرۋشىعا دا، ويىنشىلار سەكىلدى ۇنەمى بابىندا بولۋ كەرەك. قازىر ءار اپتا سايىن كومادانى جاڭا قارسىلاسقا دايىندايسىز. بۇل ءوز كەزەگىندە باپكەر رەتىندە وي-ءورىسىڭىزدى كەڭەيتىپ، ۇلتتىق قۇراماعا كومەكتەسە مە؟

– ءباسپاسوز ءماسليحاتتارىندا كەيبىر ماتچتاردا مەنتالدى تۇرعىدا دايىن ەمەس ەكەنىمىزدى ايتقان ەدىم. مىقتى قارسىلاس، لىق تولعان ستاديون، فۋتبولشىلارىمىز پسيحولوگيالىق تۇرعىدان ەسە جىبەردى. بىراق باپكەر رەتىندە مەنتالدى تۇرعىدا دايىن ەمەسپىن دەپ ايتقان جوقپىن. ءبىر قۇپيا ايتايىن. ىرىكتەۋ كەزەڭىنىڭ العاشقى تۋرىندا سلوۆەنياعا قارسى ماتچ الدىندا بارىنە دايىن سەكىلدى كورىندىم. بىراق ازەربايجان مەن سلوۆەنيا ويىندارىنىڭ اراسى ءتورت اي بولدى. الاڭعا شىققاندا ۋايىمداپ، «بار ويىم ويىندا» بولۋ كەرەكتىگىن وزىمە قايتالاۋمەن بولدىم. سول ساتتە ۇزاق ۋاقىت ءۇزىلىس بولعانىن، كوبىرەك جۇمىس ىستەۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىم.

ادىلەت نازارباي ۇلىمەن ەكى جۇمىس قاتار الىپ ءجۇرۋ تۋرالى سويلەسكەندە، كوبىرەك جۇمىس ىستەۋىم كەرەك ەكەنىن، ءۇزىلىس تىم كوپ ەكەنىن ايتتىم. جاتتىقتىرۋشى رەتىندە دامۋعا وسى مۇمكىندىكتى جىبەرىپ الماۋدى سۇرادىم. شەشىمىم دۇرىس بولدى دەپ ويلايمىن. جاتتىقتىرۋشى رەتىندە دامىپ جاتقانىمدى سەزەمىن. «احمات» قۇرامىنداعى ويىنشىلار پرەمەر-ليگا كلۋبتارىمەن باسەكەگە تۇسۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. باپكەر رەتىندە، قارسىلاسىمىزدىڭ قارىمىن ءتۇسىپ، كەمشىلىگىمىزدى بارىنشا جابۋعا تىرىسامىن. ءبىر قۇپيامدى بولىسەيىن: «نيجني نوۆگورودقا» قارسى كەشەگى ويىنعا قۇرامدى جاساقتاعاندا، قارسىلاسىمىزعا قاراعاندا مىقتى ەكەنىمىزدى ءتۇسىندىم. جىگىتتەرگە قارسىلاسقا قۇرمەت تانىتىپ، بەي-جاي قاراماۋدى ءوتىندىم. بىراق جەڭىسكە جەتەتىنىمىزدى ايتتىم. بۇل راسىندا باپكەر رەتىندە دامۋعا كەرەمەت تاجىريبە.

قازاقستان قۇراماسىنا پايداسى تۋرالى ايتاتىن بولسام، كومەگى بولار. باپكەردىڭ بىلىكتىلىگى نەعۇرلىم جاقسى بولسا، سوعۇرلىم ول ءارتۇرلى. مىقتى قارسىلاسپەن ويناعاندا، كوپ كەمشىلىگىڭدى جابۋعا بولادى.

– «احماتپەن» ماۋسىمدى ءساتتى اياقتاپ، كلۋبتا قالىپ جاتساڭىز، قازاقستان قۇراماسىنىڭ ويىنشىلارىن شاقىراسىز با؟

– «احماتتىڭ» سپورت ديرەكتورى قازاقستان قۇراماسىنىڭ قاي ويىنشىلارى نازار اۋدارۋ كەرەكتىگىن سۇراعان بولاتىن. ءتىزىم جازىپ بەردىم. بىراق بۇل جەردە باسقا فاكتورلار دا بار. فۋتبولشىنىڭ ءوزى اۋىسقىسى كەلسە، ترانسفەرلىك قۇنى كلۋبتىڭ كوڭىلىنەن شىقسا دەگەندەي. سوندىقتان ويىنشىلارىمىزدى «احماتتا» كورەمىز بە جوق پا – بىلمەيمىن، — دەدى باس جاتتىقتىرۋشى ءسوز سوڭىندا.