SportPress.kz Qazaqstan sport jańalyqtary
Astanada Qazaqstan fýtbol federaııasy prezıdenti Ádilet Barmenqulov pen fýtboldan Qazaqstan quramasynyń bas jattyqtyrýshysy Magomed Adıevtiń qatysýymen baspasóz máslıhaty ótti.
Federaııa basshysy otandastarymyzdyń fýtbolǵa degen qyzyǵýshylyǵynyń artyp kele jatqanan aıtty. Ádilet Barmenqulovtyń aıtýynsha, qazir elimizde fýtbolmen 1 250 000 bala shuǵyldanady. Al olardy jattyqtyrý úshin 2 400 jattyqtyrýshy daıyndyq kýrsynan ótti. Buǵan qosa, 55 Eýropa eli úmitker bolǵan ÝEFA-nyń buqaralyq fýtbol boıynsha úzdik jobasy nomınaııasynda Qazaqstannyń jeńiske jetkeni elimizdegi fýtboldyń damyp jatqanyna dálel.
Qazaqstan fýtbolynyń ekonomıkalyq áleýeti mıllıard dollar. Qazir Qazaqstanda shetelden kelgen sarapshylar jumys istep jatyr. Olardyń shyǵynyn tolyqtaı QFF ótep otyr. Memlekettiń bıýdjetinen shashaý shyǵyp jatqan joq. Elimizdegi basty fýtbol uıymynyń bıýdjetine keler bolsaq, QFF tek ÝEFA, FIFA jáne bıznes kompanııalardyń aqshasymen qarjylandyrylady, – dedi Barmenqulov.
Jıynda BAQ ókilderi QFF basshysy men ulttyq qurama komandanyń bas jattyqtyrýshysyna suraqtar qoıyp, jaýap aldy. Suraq-jaýap pishininde ótken kezdesýde mynadaı suraqtar qoıyldy.
– «Astana Arenada» jóndeý jumysy bolyp jatyr. Al Almatydaǵy Ortalyq stadıon ÝEFA tórtinshi sanatynan aıyrylyp qalýy múmkin. Sonda kúzde Ulttar lıgasy matchtary qaıda bolady?
– Áli naqty sheshim qabyldanǵan joq. ÝEFA komıssııasy Almatydaǵy Ortalyq stadıonda ınspekııalaý jumysyn ótkizdi. Qorytyndysy eki-úsh aptadan keıin belgili bolady. Sondaı-aq «Astana Arenada» Dúnıejúzilik kóshpendiler oıynyn ótkizý boıynsha naqty sheshimin kútip otyrmyz. Budan bólek, proesti jyldamdatý úshin alańdy tegin usynýǵa daıynbyz. Matchty neıtraldy stadıonda ótkizý múmkindigin de qarastyryp jatyrmyz.
– Bıyl QFL jumysyna narazylyq arta tústi. TV-translıaııanyń sapasyna syn aıtylyp jatyr. Bul týraly ne aıtasyz?
– Match translıaııasy óte qıyn proess. Onyń sapasyna tek qural-jabdyqtar emes, stadıon ınfraqurylymyna da áser etedi. Bizdiń klýbtar qandaı stadıondarda oınap jatqanyn ózderińiz de jaqsy bilesizder. Bıyl klýbtarǵa jeńildik jasadyq. Biraq bul problemany sheshýge jasalǵan sońǵy múmkindik. Eger kelesi jyly lıenzııalaýdan 6-8 klýb qana ótse de, chempıonatty ótkize beremiz. О́kinishke qaraı, match kezinde tótenshe jaǵdaılar bolyp turady. Kabeldi úzip ketý, elektr jaryǵyn sóndirip ketý sekildi dıversııamen de kezdestik. Bul mıllıondaǵan jankúıerler aldyndaǵy qylmys.
– «Ahmat» fýtbol klýby Magomed Adıev jaqsy nátıje kórsetken jaǵdaıda, kelisimshartty uzartýǵa daıyn ekenin málimdedi. Buǵan qatysty qandaı sheshim qabyldanady?
– Klýb basshylyǵynyń bul jóninde maǵan habarlasqany qupııa emes. Magomed Musauly 1 maýsymǵa deıin eńbek demalysy ýaqytynda qaıda bolatynyn ózi sheshedi. Bul týraly ózara kelisim boldy. Magomed Musauly týǵan klýbyna kómektesemin dep durys sheshim qabyldady. Qazirgi ýaqytta eki jaqty qatar alyp júrý boıynsha kelissóz bolyp jatyr. Barlyq taraptyń da kóńilinen shyǵatyn sheshim qabyldaný kerek. Eger ulttyq quramaǵa keri áserin tıgizetin bolsa, basqa sheshimdi qarastyramyz.
– Stadıon qurylysy týraly sóz bolǵanda, kórshi eldermen salystyrǵandy jaqsy kóremiz. Mysaly, Qyrǵyzstanda ulttyq qurama úshin jańa stadıonnyń tanystyrylymy ótti. Al bizdegi stadıondardy mektep oqýshylary jasaǵan sekildi kórinedi. QFF Qazaqstanda sapaly stadıon salatyn qurylys kompanııalarymen kelissóz júrize me?
– Qandaı kompanııa kelmesin, bári ÝEFA standarty boıynsha stadıon salady. Oblystar stadıon qurylysy týraly málimdeme jasaǵanda, shyndyqqa janaspaıtyn stadıondardyń eskızin usynatyndar bar. Áli iske aspaǵan bireýdiń ıdeıasyn BAQ daıyn joba retinde jarııalaıdy. Osyǵan baılanysty, bıyldan bastap qosymsha shara qoldanamyz: sport týraly Zań boıynsha birde bir ınfraqurylym nysany akkredıttelgen ulttyq federaııanyń kelisiminsiz salynbaıdy. Shymkent pen Aqtóbedegi nysandardyń qurylysy týraly aqparat alǵan sátte ÝEFA-ǵa usynys tastap, kelissóz júrgizdik. Búginde ÝEFA tájirıbesin bólisip, qurylys barysyn qadaǵalaıtyn mamandardy berýge daıyn.
Ulttyq quramanyń bas jattyqtyrýshysy klýb pen quramadaǵy jumysyn qatar alyp júrý, quramdy jasartý týraly oıyn aıtty.
– Magomed Mýsauly, jaqynda «Ahmattyń» tizginin ustadyńyz. Sizben birge Qazaqstan quramasynyń jattyqtyrýshylar shtaby da jumys istep jatyr. Ulttyq qurama shtabyna saraptama jasap, bolashaq qurama oıynshylaryn izdeıtin mamandar qosyla ma?
– Shtabtyń jumysy toqtamaıdy. Árıne, keıbir matchtarǵa bara almaýymyz múmkin. Biraq ár týr týraly barlyq aqparatty alyp otyramyz. Biraz jattyqtyrýshylarmen baılanystamyz. Onyń ústine ulttyq quramalar departamenti qosymsha aqparatty berip otyrady. 25 mamyrǵa deıin klýbtaǵy jumysymdy aıaqtap alýym kerek. Sosyn Qazaqstanǵa oralyp, quramanyń jumysyna tolyq kirisemiz.
– Klýb sizben jumysty jalǵastyrýǵa nıetti ekenin málimdedi. Kelisimshart merzimin sozdyrý týraly sheshim qandaı bolady?
– QFF prezıdenti aıtqandaı, federaııa basshylyǵy men klýb arasynda kelisim bolǵan. Men mundaıdy kútken joqpyn. Aıaq-asty bolǵan is qoı. Qazir maǵan jattyqtyrýshy retinde úlken tájirıbe boldy. Buryn ulttyq quramalar oıyndary arasyndaǵy úziliste ózimdi qoıarǵa jer tappaı ketetin edim. Sondyqtan maǵan kóbirek jumys istep, babymda bolý kerek ekenin túsindim. Qazir bolyp jatqan jaǵdaı bapker úshin qalypty qubylys. Al kelisimshart týraly aıtatyn bolsam, prezıdentpen kelisim bar. 1 maýsymnan ulttyq quramaǵa oralyp, joldastyq matchtarǵa daıyndalamyz. Kelisimshartym 1 jeltoqsanǵa deıin jasalǵan, onyń ústine ózim de ulttyq quramamen jumys istegim keledi. Prezıdentpen jeke sóıleskende taǵy aqyldasarmyz.
– Ulttyq qurama sapyn jasartý, jańa oıynshylardy shaqyrý týraly aıta ketseńiz.
– Bul turǵyda jospar boıynsha jumys isteımiz. Keıingi eki oıynda, qansha mańyzdy bolsa da, qosalqy quramnyń jigitterine múmkindik berdik. Biz zamanaýı fýtbol talaptaryna saı bolyp, jyldam fýtbol oınaǵymyz keledi. Bapker retinde bolashaqty qalaı kóretinimdi QFF prezıdentine aıttym. Bıyl bizdiń qurama úshin mańyzdy jyl. Barlyq joldastyq oıyndar, Ulttar lıgasy matchtaryn 2026 jylǵy álem chempıonatyna daıyndyq retinde qabyldaýymyz kerek. Jyldam fýtbol oınap, jastar quramasynan fýtbolshylardy tartýymyz qajet.
– Siz «Ahmat» tizginine kelgeli matchtardy úzbeı kóremiz. Jattyqtyrýshyǵa da, oıynshylar sekildi únemi babynda bolý kerek. Qazir ár apta saıyn komadany jańa qarsylasqa daıyndaısyz. Bul óz kezeginde bapker retinde oı-órisińizdi keńeıtip, ulttyq quramaǵa kómektese me?
– Baspasóz máslıhattarynda keıbir matchtarda mentaldy turǵyda daıyn emes ekenimizdi aıtqan edim. Myqty qarsylas, lyq tolǵan stadıon, fýtbolshylarymyz psıhologııalyq turǵydan ese jiberdi. Biraq bapker retinde mentaldy turǵyda daıyn emespin dep aıtqan joqpyn. Bir qupııa aıtaıyn. Irikteý kezeńiniń alǵashqy týrynda Slovenııaǵa qarsy match aldynda bárine daıyn sekildi kórindim. Biraq Ázerbaıjan men Slovenııa oıyndarynyń arasy tórt aı boldy. Alańǵa shyqqanda ýaıymdap, «bar oıym oıynda» bolý kerektigin ózime qaıtalaýmen boldym. Sol sátte uzaq ýaqyt úzilis bolǵanyn, kóbirek jumys isteý kerektigin túsindim.
Ádilet Nazarbaıulymen eki jumys qatar alyp júrý týraly sóıleskende, kóbirek jumys isteýim kerek ekenin, úzilis tym kóp ekenin aıttym. Jattyqtyrýshy retinde damýǵa osy múmkindikti jiberip almaýdy suradym. Sheshimim durys boldy dep oılaımyn. Jattyqtyrýshy retinde damyp jatqanymdy sezemin. «Ahmat» quramyndaǵy oıynshylar Premer-lıga klýbtarymen básekege túsýge múmkindik beredi. Bapker retinde, qarsylasymyzdyń qarymyn túsip, kemshiligimizdi barynsha jabýǵa tyrysamyn. Bir qupııamdy bóliseıin: «Nıjnıı Novgorodqa» qarsy keshegi oıynǵa quramdy jasaqtaǵanda, qarsylasymyzǵa qaraǵanda myqty ekenimizdi túsindim. Jigitterge qarsylasqa qurmet tanytyp, beı-jaı qaramaýdy ótindim. Biraq jeńiske jetetinimizdi aıttym. Bul rasynda bapker retinde damýǵa keremet tájirıbe.
Qazaqstan quramasyna paıdasy týraly aıtatyn bolsam, kómegi bolar. Bapkerdiń biliktiligi neǵurlym jaqsy bolsa, soǵurlym ol ártúrli. Myqty qarsylaspen oınaǵanda, kóp kemshiligińdi jabýǵa bolady.
– «Ahmatpen» maýsymdy sátti aıaqtap, klýbta qalyp jatsańyz, Qazaqstan quramasynyń oıynshylaryn shaqyrasyz ba?
– «Ahmattyń» sport dırektory Qazaqstan quramasynyń qaı oıynshylary nazar aýdarý kerektigin suraǵan bolatyn. Tizim jazyp berdim. Biraq bul jerde basqa faktorlar da bar. Fýtbolshynyń ózi aýysqysy kelse, transferlik quny klýbtyń kóńilinen shyqsa degendeı. Sondyqtan oıynshylarymyzdy «Ahmatta» kóremiz be joq pa – bilmeımin, — dedi bas jattyqtyrýshy sóz sońynda.
