توقسان تارلاندى تانىتقان تاريحشى

بىلتىر Sportpress.kz اقپاراتتىق-ساراپتامالىق سپورت سايتىندا بەلگىلى قالامگەر، سپورت تاريحشىسى قىدىربەك رىسبەكءتىڭ «قازاقتىڭ 72 باپكەرى»، «ساڭلاق» دەگەن كىتاپتاردى شىعارىپ، وقىرمان قاۋىمدى قۋانتقانىن جازعان ەدىك. ەندى مىنە، جاڭا جىلدىڭ الدىندا قالامگەر «قازاقتىڭ 90 باپكەرى» اتتى تاعى ءبىر كىتاپ جازىپ، كوپشىلىكتىڭ نازارىنا ۇسىنىپ وتىر.

بۇل ەڭبەك «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ باس سەرىكتەس بولۋىمەن، «تۋريزم يندۋسترياسى مەن سپورتتى قولداۋ قورى» كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ (باس ديرەكتورى اسحات سەيسەمبەكوۆ) تىكەلەي قولداۋىمەن شىقتى. كىتاپتا  1945 –2021 جىلدار ارالىعىندا قازاقتىڭ تاڭداۋلى باپكەرلەرى مەن شاكىرتتەرى تۋرالى دەرەكتى ماقالالار جاريالانعان. مۇندا 150-دەن اسا جاتتىقتىرۋشى جانە ولاردىڭ 560-تان استام شاكىرتتەرى تۋرالى دەرەكتەر، 563 فوتوسۋرەت پەن 90 سۇيەكتى ماتەريال بار.

–كىتاپتى 2021 جىلدىڭ جاز ايىندا جازا باستادىم. بۇعان دەيىن 2020 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا «قازاقتىڭ 72 باپكەرى» جيناعىم شىققان بولاتىن. وعان XX، XXI عاسىرلارداعى تاڭداۋلى 120-دان اسا باپكەر مەن ولاردىڭ 500-دەن استام شاكىرتتەرى تۋرالى ماتەريالدار ەنگەن. بۇل ەڭبەك ەلىمىزدىڭ سپورت تاريحىنداعى بەلدى جاتتىقتىرۋشىلارى تۋرالى جازىلعان تۇڭعىش تولىمدى كىتاپ. سول كەزدە «ساڭلاق» جيناعىم دا جارىق كورگەنىن بىلەسىزدەر.  وعان سپورتشىلاردىڭ جەڭىس جولى تۋرالى دەرەكتەر جازىلعان.

بۇل ەكەۋى دە سپورتقا شىنداپ بايلانعان قىرىق جىلعا تاياۋ ۋاقىتتاعى ىزدەنىس پەن وسى سالاعا ماحابباتپەن بەرىلگەن ەڭبەكتىڭ جەمىسى. «ساڭلاققا» قاركەن احمەت ۇلى، عۇسمان قوسانوۆ، ءامين تۇياقوۆ، وراز قاڭلىباەۆ، تيمۋر سەگىزباەۆ، جانىبەك ساۋرانباەۆ، قۇرالبەك ورداباەۆ، دەندەرباي ەگىزوۆ، ءجۇسىپ حيسىموۆ، مۇرات جەكسەنبەكوۆ، سەرىك توكەەۆ، اسقار شايحيەۆ، مارات ساتىبالديەۆ سەكىلدى دارابوزدار تۋرالى دەرەكتى دۇنيەلەر مەن ەۋروپانى ۇتقان قازاق سپورتشىلارى جانە حح عاسىرداعى الاشتىڭ ەڭ تاڭداۋلى 10 مىقتىسى جايلى ماقالالار ەنسە، «قازاقتىڭ 72 باپكەرى» كىتابىنا ءبىزدىڭ حالىقتىڭ ماڭدايىنا باسقان ەڭ مايتالمان جاتتىقتىرۋشىلارى مەن ولاردىڭ شاكىرتتەرى تۋرالى دەرەكتەر كىردى.

جاڭا جيناقتا تيمۋر سەگىزباەۆ (فۋتبول)، امانكەلدى رىمقۇلوۆ (اۋىر اتلەتيكا)، ءابىلدا اقشوراەۆ، سەرىكباي تىلەۋباەۆ، جاقسىلىق تۇرعانباەۆ (توعىزقۇمالاق)، سەرىك توقتارعازين، مەرەي كوشكىن، سادەت قاسىموۆ (سامبو، دزيۋدو)، تاڭاتقان بوكين (پاراۆولەيبول)، باقىت قوقىسبەكوۆ، اسان جولداسباي (سامبو)، ءورازالى مۇحامەدالينوۆ، ازامات كوكەباي، جۇماحان تۇرعانبەكوۆ، راقىمجان باقىتجانوۆ (گرەك-ريم كۇرەسى)، سۇلتان قوبىلاندين (كوگالداعى حوككەي)، ورىنباي مايكەەۆ، تيمۋر شاتاەۆ، شاتتىق قاجىمۇقان (كاراتە) سەكىلدى جاتتىقتىرۋشىلاردىڭ ءومىر جولدارى مەن شاكىرتتەرى تۋرالى دەرەكتەر ەنگىزىلدى. سونىمەن بىرگە كىتاپقا قازاق باپكەرلەرىنىڭ عىلىمي-ادىستەمەلىك ەڭبەكتەرى فوتوسۋرەتتەرمەن بەرىلسە، «باپكەرلىك دەگەن – ءبىر عىلىم» تاقىرىبىمەن الەمگە ايگىلى سپورت ماماندارىنىڭ قازاقتىڭ اتاقتى جاتتىقتىرۋشىلارى وكتيابر جارىلعاپوۆ، قازبەك بايبولوۆ، قابدەن بايدوسوۆ تۋرالى جىلى لەبىزدەرى، ءوزىمنىڭ جۋرناليستيكاداعى ۇستازدارىم سەيداحمەت بەردىقۇل، نەسىپ ءجۇنىسباي ۇلى مەن ءدۇرالى دۇيسەباي تۋرالى ماتەريالدار جاريالانعان،  – دەيدى كىتاپتىڭ اۆتورى.

بۇل كىتاپ قالامگەردىڭ تولىمدى ەڭبەكتەرىنىڭ ءبىرى. ونىڭ بۇعان دەيىن دە سپورت تاقىرىبىنا ارنالعان بىرنەشە كىتابى شىققان بولاتىن. ول «قازاق بالۋاندارى»، «قازاق بوكسشىلارى»، «قازاق وليمپياداشىلارى» دەرەكتى جيناقتارىنىڭ يدەيا اۆتورى ءارى قۇراستىرۋشىسى. سونىمەن بىرگە ول «داۋلەت»، «سۇرمەرگەن»، «بەكزات»، «قۇزعا بىتكەن قاراعاي»، «تۇلپاردىڭ تۇياعى»، «ماناپ مەكتەبى»، «بەرىكقازى»، «تۇرلىقان قاسەن ۇلى» اتتى كىتاپتاردىڭ اۆتورى. قازاقستان جاستار وداعىنىڭ، ب.بۇلقىشەۆ جانە س.بەردىقۇل اتىنداعى رەسپۋبليكالىق بايقاۋلاردىڭ، «ۇركەر» ۇلتتىق سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، «قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى.

Sportpress.kz اقپاراتتىق-ساراپتامالىق سپورت سايتىنىڭ ۇجىمى بەلگىلى سپورت تاريحشىسى قىدىربەك رىسبەك ۇلىن جاڭا كىتابىمەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، وتباسىنا زور دەنساۋلىق، ۇزاق ءومىر، شىعارماشىلىق تابىس تىلەيدى.

داستان كەنجالين