«قازاق كۇرەسىنىڭ قارا نارلارى» جاستارعا تانىستىرىلدى

كوزى قاراقتى وقىرمان جاقسى بىلۋگە ءتيىس، وسى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن بەلگىلى سپورت ءجۋرناليسى، قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى، سەيداحمەت بەردىقۇلوۆ اتىنداعى سىيلىقتىڭ يەگەرى، جەلتوقسان باتىرى اقىن ورداباي ۇلىنىڭ «قازاق كۇرەسىنىڭ قارا نارلارى» اتتى كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتكىزىلگەن بولاتىن.

عيبراتتى بولەك، ءتالىمى مول ءىس-شارا قازاق كۇرەسىنىڭ رۋحىن اسقاقتاتىپ، مارتەبەسىن تاعى ءبىر مارتە بيىكتەتكەنى ءسوزسىز ەدى. اقىن ورداباي ۇلىنىڭ سۇبەلى ەڭبەگى، جارقىن تۋىندىسى كۇللى قازاق وقىرماندارىنا جول تارتىپ، بىلىكتى ماماندار تاراپىنان جوعارى باعاعا يە بولىپ جاتقانى دا ايتا كەتەرلىك دۇنيە.

كەشە وسى ونەگەلى ءىس-شارا الماتى قالاسىنداعى جامبىل اتىنداعى جاسوسپىرىمدەر كىتاپحاناسىندا دا جالعاسىن تاۋىپ، قازاق كۇرەسىنىڭ ارعى-بەرگى تاريحىنان سىر شەرتكەن قازىنالى ەڭبەك جاس وقىرماندارعا تانىستىرىلىپ، ءمان-ماڭىزى جايىندا ساليقالى اڭگىمە ءوربىدى.

اقىن ورداباي ۇلى ءوز سوزىندە ءتول تۋىندىسىنىڭ جازىلۋ تاريحىنا جان-جاقتى توقتالىپ، پايىمدى پىكىرلەرىن ورتاعا سالدى. ايتۋىنشا، «قازاق كۇرەسىنىڭ قارا نارلارى» كىتابى جيىرما جىلدىق ىزدەنىستىڭ ناتيجەسىندە ومىرگە كەلگەن ەكەن. سوناۋ ساق، عۇن داۋىرلەرىن تارتىپ قازاق كۇرەسىنىڭ بارلىق تاريحي كەزەڭدەرى بايان ەتىلگەنىن، سونداي-اق قازاق كۇرەسىنىڭ جيىرما ءبىر باپكەرىنىڭ ەڭبەگى زەردەلەنگەنىن تىلگە تيەك ەتتى. وقىرمانعا جول تارتقان تۋىندىسى قازاق كۇرەسىنىڭ تاريحىنا، بۇگىنى مەن ەرتەڭىنە قىزىعۋشىلىق تانىتاتىن جاستار ءۇشىن پايدالى بولارىنا سەنىم ءبىلدىردى.

ءىس-شاراعا قاتىسقان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشى، دۇنيەجۇزىلىك «قازاق كۇرەسى» فەدەراتسياسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، پروفەسسور ەرعالي مۇحيتدينوۆ، پق «جەلتوقسان اقيقاتى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى بولات قۇرىمباەۆ، «اقيقات» ۇلتتىق قوعامدىق-ساياسي جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى ءداۋىرجان تولەباەۆ، جامبىل اتىنداعى جاسوسپىرىمدەر كىتاپحاناسىنىڭ ديرەكتورى بانۋ داۋلەتباەۆا كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمىن وتكىزىپ، سۇبەلى ەڭبەك جايىندا وي-پىكىرلەرىن ورتاعا سالىپ، جىلى لەبىزدەرىن ءبىلدىردى. قازىنالى دۇنيەنىڭ ۇلت رۋحانياتىندا الاتىن ورنى جايىندا ءسوز قوزعاپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتى دارىپتەۋ، اتا-بابا مۇرالارىن ساقتاۋ، قازاق كۇرەسىنىڭ شەجىرەسىن تانىپ بىلۋگە قاتىستى ماڭىزدى تۇستاردى اتاپ ءوتتى. ءىس-شارانى ادەبيەتتانۋشى عالىم، جازۋشى الىبەك بايبول جۇرگىزدى.

جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي، «قازاق كۇرەسىنىڭ قارا نارلارى» – تولاعاي ىزدەنىستىڭ، قاجىرلى ەڭبەكتىڭ ناتيجەسىندە ومىرگە كەلگەن. ەندەشە قازىنالى ەڭبەكتىڭ قازاق كۇرەسىنىڭ الداعى ۋاقىتتا دا قانات جايىپ دامۋىنا، وركەندەپ، وسۋىنە سەپتىگى تيە بەرسىن دەگەن اقجارما تىلەگىمىزدى بىلدىرەمىز.

د. جۇماجان ۇلى،

الماتى