SportPress.kz Qazaqstan sport jańalyqtary
«Neǵurlym kóbirek jurttyń baqytty bolýyna septigin tıgizgen adam ǵana eń baqytty adam», degen eken D.Dıdro.
Rasymende keıbir adamdar óziniń ómirdegi ustaǵan ustanymymen, júrgen –turǵan turysymen, istegen izgi áreketteri, minez-qulqymen qorshaǵan ortasyna tárbıe dánin egip, nuryn shashyp júredi. Mine, osyndaı jandardy kórip jas urpaq úlken-ónege alyp, sondaı jandarǵa bolmasa da uqsap baǵýǵa tyrysady emespe.
«Tulǵalar arqyly tárbıe», degen sol bolar. Mine, sondaı jannyń biri Janbolat Muhtaruly Qunypııaevty aıtsa bolady.
Janbolat Muhtaruly jasy alpysqa kelse de sportty áli de tastamaı ómiriniń ózegi etip alǵan ardager. Bala kúninen sport qumar azamat mektep qabyrǵasynda júrgen kezden bastap voleıbol, basketbol, ústel tennısi, fýtbol, kúresten aýdandyq jáne oblystyq jarystarda júldeli oryndarǵa ıe bolyp, maqtaý qaǵazdarymen marapattalyp, aýylynyń namysyn qorǵaǵan. Aǵaıynnyń aty ozǵansha «aýyldasymnyń aty ozsyn» degen qaǵıdany qaperine ustaǵan eljandy Janbolat týǵan jerindegi jas sportshylarǵa búgingi kúngi deıin qoldaý kórsetip, jeńisterine birge qýanyp, jeńile qalsa birge ýaıymdap júredi.
Salaýatty ómir saltyn óńirde damytyp júrgen Janbolat Muhtaruly Qunypııaev Almaty oblysy, Narynqol aýylynda dúnıege kelgen. Osy aýyl mektebinen buǵanasy bekip, bilimin shyńdaǵan ol 1983 jyly Talǵar qalasyndaǵy Dene shynyqtyrý jáne sport ýchılıщesine baryp oqýǵa túsedi. Bul bilim mekemesinde dáris ala júrip, erkin kúresten oblystyq jarystarǵa qatysyp, oblys chempıony atanady jáne júldeli oryndarǵa ıe bolyp, sport sheberligine úmitker ataǵyn qorǵaıdy.
Aıtýly oqý ordasyn ol 1985 jyly jaqsy baǵamen oqyp bitiredi. Osy jyly Qaraǵandy qalasyndaǵy Qaraǵandy Sport jáne týrızm tehnıkýmyna oqýǵa túsip, voleıbol, basketbol kúresten Respýblıkalyq chempıonattarda júldeli oryndarǵa ıe bola bastaıdy. Bilim men sportty túıeniń ek órkeshendeı jalǵastyryp úlken jetistikterge jetedi. Sol jyly Qaraǵandy qalasynda ótken Núrken Ábdirov atyndaǵy respýblıkalyq týrnırde dzıýdo kúresinen júldeli úshinshi orynǵa ıe bolady.
Qaraǵandy Sport jáne týrızm tehnıkýmyn 1988 jyly oqyp bitirgennen keıin arman qýyp Almatyǵa keledi. Alataýdyń baýraıyndaǵy Almaty qalasynda oryn alǵan eldegi sol kezdegi jalǵyz Sport jáne týrızm ınstıtýtynyń tabaldyryǵyn attap, joǵary bilim alý úshin qujattaryn tapsyrady. Sóıtip, joly bolǵan Janbolat aıtýly ınstıtýttyń stýdenti bolyp shyǵa keledi. Bul oqý ordasyn 1989-1993 jyldary támamdaǵan soń, Otan aldyndaǵy áskerı boryshyn Vengrııa memleketinde atqarýǵa attanyp ketedi. Sport salasyndaǵy alǵan tájirbıesi áskerde júrgende ıgiligine jarap, polk aralyq alaman áskerı qoıan-qoltyq urys jarysynda top jaryp, birinshi oryndy jeńip alady. «Týǵan jerge týyńdy tik», demekshi, 1988 jyly elge oralǵan soń sporttaǵy alǵan baı tájirbıesin jastarǵa berýge baryn salady. Aldymen Narynqol orta mektebinde dene shynyqtyrý pániniń muǵalimi, 1989-1990 jyldary balalar men jasóspirimder sport mektebinde fýtboldan jattyqtyrýshy, 1991-1992 jyldary B.Soqpaqbaev atyndaǵy orta mektepte dene shynyqtyrý pániniń muǵalimi bolyp jumys istep júrip, aýyl, aýdan, oblystyń sportyn damytýǵa barynsha úles qosqan.
2003 jyly otbasy jaǵdaıyna baılanysty Almaty oblysy Ile aýdanyna kóship kelip, Ishki ister bólimine jumysqa turady. Barǵan jerinde bereke tabatyn ardaqty azamat 2008 jyly «Úzdik polıııa», 2009jyly «Ishki ister organdaryndaǵy minsiz qyzmeti úshin» medaldarymen marapattalǵan. Qyzmet pen sportty ushtastyra júrip, voleıbol men fýtboldan oblysta ótken júldeli oryndardy jeńip alady.
2010 jyly Ile aýdany Ishki ister basqarmasy bastyǵynyń Qoǵamdyq qaýipsizdik boıynsha orynbasary bolyp istep júrip, podolkovnık shenimen zeınetkerlikke shyǵady. Raıymbek aýdany, Narynqoldyń fýtbol men voleıbol ardagerler komandasynyń quramynda oınap, júldeli oryndardan bir tómen túspeı aýyl-aımaǵynyń sportyn kóterýge ólsheýsiz úles qosady. «Qarapıymdylyq jasyl alqap, al adamgershilik onda ósken gúl», degen eken Ahmed Iýgnakı, óziniń ómirdegi jemisti jetistikterimen, kisilik qarpaıymdylyq, zor adamgershilik qasıetterimen bizdiń keıipkerimiz alpystyń asýyna shyǵyp otyr.
Jaqynda Ile aýdany О́tegen kentindegi BJSM oıyn alańdarynda alpystyń asqaryna abyroı qurmetpen kelip jetken aýyl sportynyń ardageri Janbolat Muhtarulyna arnalyp voleıbol men fýtboldan dúbirli Almaty oblysy Raıymbek aýdanynyń jarysy uıymdastyryldy.
Bul jarystyń ereksheligi, sol jastar bir topta, 50-den asqan ardagerler bir topta jarys jolyna shyǵyp, jeńis úshin jan aıamaı oıyn alańdarynda baryn saldy. «Syrly aıaqtyń syry ketse de syny ketpeıdi», demekshi, jasyraq kezde sportpen aınalysqan ardagerlerdiń ala dopty urshyqsha ıirip alyp baryp qaqpaǵa salǵan goldaryna kórermen qaýym erekshe qoshemet kórsetip qol soǵýmen boldy.
Kún uzaq voleıbol men fýtboldan ótken alaman oıyndar kún uıasyna batar kezde bir-aq aıaqtalyp, jeńimpazdar men júldegerler anyqtaldy. Sonymen Raıymbek aýdanynan qatysqan 16 komandanyń ishinen top jarǵan myqtylary belgili boldy.
40 jastan joǵary jastardyń arasynda ótken jarysta Almaty oblysy Raıymbek aýdanynyń Qaqpaq aýylynyń komandasy bas júldeni jeńip aldy. Al 50 jastan joǵary ardagereler arasyndaǵy alamanda Saryjaz aýylynyń komandasy birinshi orynǵa ıe bolsa, ekinshi jáne úshinshi oryndardy Talas pen Sarybastaý aýyldarynyń komandalary ıelendi. Al voleıboldan ótken básekede Narynqol aýylynyń komandasy eshkimge des bermeı bas júldemen marapattaldy.
Kúmis júldeni Tekes aýylynyń komandasy ıe bolsa, úshinshi oryndy Jambyl aýylynyń komandasy jeńip aldy. Sonymen qatar úzdik sportshylar nomınaııalary boıynsha týrnırdiń úzdikteri qurmetpen marapattaldy. Osylaısha «Deni saýdyń jany saý», demekshi, bir jaǵynan salaýatty ómirdi dáripteý ekinshi jaǵynan eńbegi sińgen ardager sportshy Janbolat Muhtarulyn ulyqtaýǵa arnalǵan baıraqty jarys óz máresine jetti.
«Eńbekpen armanyńdy ardaqtap, eńbegimen ómirińdi órnekte», demekshi. О́mirin eńbekpen órnektep aınalasyna jaqsylyqtyń nuryn sebe bilgen jannyń jarysy da joǵary deńgeıde bolyp ótti. Jaqsylyqtyń, izgiliktiń jolynan shyqpaı salýattylyq ómirdi nasıthattap júrgen Janbolat Muhtaruly qazirgi kezde Narynqol aýdanynyń ardager sportshylarynan qurylǵan fýtbol komandasynyń beldi oıynshysy. Áli de bolsa jastarǵa úlgi-ónege kórsetip aýyl-aımaǵynyń sportyn damytýǵa úlesin qosyp keledi. Jaqsydan sharapat-degen osy bolar.
Aqyn ORDABAIULY,
Almaty oblysy
