اۋىلداعى قارا دومالاق بالالاردىڭ سپورتقا دەگەن قۇمارلىعى قانشالىقتى ەكەنىن جاقسى بىلەمىز. اۋىل قازاقتىڭ التىن بەسىگى، كۇرە تامىرى بولسا، سول تۇنىقتان تۇلەپ ۇشىپ جاتقان تالانتتاردىڭ شەبەرلىگىن شىڭداي ءتۇسۋ جولىندا وڭىرلەردە جارىستاردىڭ ءجيى ءوتۋىنىڭ ماڭىزى زور.
تاۋەلسىزدىك كۇنىنە وراي ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىندا كوپتەگەن الامان جارىستار، ىزگىلىكتى شارالار ۇيىمداستىرلىپ جاتتى. سولاردىڭ ءبىرى جەتىسۋ وبلىسى، كەربۇلاق اۋدانى، قىزىلجار اۋىلىندا بولىپ ءوتتى. ەركىن كۇرەستەن 2011-2012 جانە 2013-2014 جىلعى كىشى جاسوپىرىمدەر اراسىندا وتكەن وبلىستىق تۋرنير اۋىل سپورتىنىڭ جاناشىرى، كەربۇلاق اۋدانىنىڭ ازاماتى، قۇسايىنوۆ سەمبەك تاۋكەش ۇلىنىڭ جۇلدەسىنە ارنالعان ەدى.
ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقاەۆتىڭ ساليقالى ساياساتى جەمىسىن بەرىپ، قازىرگى تاڭدا ەلدەگى اۋىل سپورتىنا زور كوڭىل ءبولىنىپ كەلەدى. رەسپۋبليكانىڭ اۋىل-ايماقتارىندا سپورت كەشەندەرى مەن سپورت مەكتەپتەرى سالىنىپ اۋىل جاستارىنىڭ سپورتقا قىزىعۋشىلىعى ارتا ءتۇستى. قانشاما جىلدار بويى توزىعى جەتىپ تۇرالاپ قالعان مادەني وشاقتار مەن سپورت الاڭدارىنىڭ بويىنا قان جۇگىرىپ، اۋىل حالقى ەڭسەسىن كوتەرە باستادى. وسىعان تاۋبە دەگەن ارتىق بولماس. وسىنداي ەل سپورتىنىڭ العان بەرەكەلى باعىتىنا اۋىلداعى اۋزىن اشسا جۇرەگى كورىنەتىن، ەلىم، جەرىم دەگەن سپورت جاناشىرلارىنىڭ قوسىپ جاتقان ۇلەسى دە شەكسىز. سولاردىڭ ءبىرى بىرەگەيى قىزىلجار اۋىلىنىڭ تۋماسى سەمبەك تاۋكەش ۇلى قۇسايىنوۆ. «اۋىلىڭنان العىر شىقسا،اتىڭ وزادى، اۋىلىڭنان جامان شىقسا ەلىڭ توزادى»، دەگەن ەكەن بابالارىمىز. اۋىلىنىڭ قامىن جەپ، جانامىن دەگەن بالاعا وت بەرىپ، شابامىن دەگەنگە جىگىتكە ات-بەرگەن ارداقتى ازامات سەمبەك تاۋكەش ۇلىنىڭ قاناشاما جىلدار بويى اۋىلعا سىڭىرگەن ەڭبەگى ەش كەتپەي، ەل اۋزىندا ىقىلاسپەن ايتىلىپ كەلەدى ەكەن. جوقتان باردى جاساپ، اۋىل تالانتتارىننىڭ قاناتىن قاتايتىپ بيىككە ۇشۋىنا قامقورلىعىن اياماي جۇرگەن، اۋىل سپورتىنىڭ جاناشىرىنىڭ اتىنا ارنالعان بۇل جەكپە-جەككە جەتىسۋ وبلىسىنىڭ بارلىق اۋداندارى مەن قاتار تالدىقورعانداعى ج.ۇشكەمپىروۆ اتىنداعى سپورتتاعى دارىندى بالالارعا ارنالعان مەكتەپ-ينتەرنات، سارىوزەكتەگى بالالار مەن جاسوپىرىمدەر سپورت مەكتەبى، الاكول اۋدانى، لەپسى اۋىلىنداعى سپورتتاعى دارىندى بالالارعا ارنالعان مەكتەپ-ينتەرناتتان 300 جۋىق ءجاسوسپىرىم بالۋاندار كەلىپ جەڭىس ءۇشىن بوزكىلەمدە بارىن سالدى.
بالۋاندار اۋىل ىشىندە اشىلىپ وتىرعان سۋ جاڭا سپورت كەشەنىندەگى كۇرەس زالىندا بەلدەستى. جاڭا زامان ۇلگىسىمەن بوي كوتەرگەن ايتۋلى عالامات سپورت ورنى ءانۋار ناسانبەكوۆ، بەيبىت تۇمەنباەۆ، ءبىرجان شاكيروۆ، امانجول اسۋباەۆ پەن تاسقىن كۋرنەەۆ سىندى اۋىلدىڭ سپورتقا جاناشىر جاندارىنىڭ بىلەك قوسىپ، بىرلەسە جاساعان جۇمىستارىڭ جەمىسى بولسا كەرەك. تورتەۋ تۇگەل بولسا توبەدەگى كەلەدى دەگەن وسى ەمەس پە.
سەمبەك تاۋكەش ۇلى قۇسايىنوۆتىڭ جۇلدەسىنە ارنالعان جەتىسۋ وبلىستىق ءتۋرنيرىنىڭ اشىلۋى دا جوعارى دەڭگەيدە جالاۋىن كوتەردى. قىزىلجار اۋىلىنىڭ اقساقالدار العاسىنىڭ توراعاسى بايان سىرلىباەۆ اقساقال جالىندى جاس بوتا بالۋاندارعا اقباتاسىن بەرگەنەنەن كەيىن، ەلىمىزدىڭ ءانۇرانى وينالىپ، تارتىستى جەكپە-جەكتەر باستالىپ كەتتى. «جاقسى كەلسە قوي ەگىز تۋادى»، دەپ جاتادى دەمەكەشى، قىزىلجار اۋىلىنا اكىمى بولىپ جاڭادان سايلانعان اسىلان ەرلان ۇلى كەلگەلى بەرى اياعى قۇت بولدى دەپ اۋىل حالقى جاقسىلىقا جوريدى ەكەن. مىنە، حان سارايىنداي كۇرەس زالى سالىنىپ، اۋىلدا مەديتسينالىق امبۋلاتوريانىڭ قۇرىلىسى ءبىتىپ ەل ساۋلىعى جاقسارا ءتۇسىپتى. ىنتىماق-ۇيىمىنان دەگەن، ءبىرى باس، ءبىرى قول، ءبىرى قانات بولعان اۋىلدىڭ اۋزىن اشسا جۇرەگى كورىنەتىن، اقجۇرەك، اقكوڭىل ابزال ازاماتتارىنىڭ ارقاسىندا سپورت قۇمار بالالارعا ەندى ءزاۋلىم كۇرەس زالى اشىلىپ قۇت ۇستىنە قۇت قونىپ وتىر. سونىمەن جاڭادان تۇساۋى كەسىلگەن كۇرەس زالىن ىشىندە وتكەن ءدۇبىرلى وبلىستىق جارىستا جەڭىس ءۇشىن كۇنۇزاق تەر توككەن بالۋانداردىڭ اراسىنان توپجارىپ تۇعىرعا كوتەرىلگەندەرى لايىقتى ماراپاتتارىن الدى. توپجارعان دارىندى جاس بالۋانداردىڭ اراسىنان نۇريسلام ساتىمباي، يبراگيم يماتاي، تەمىرلان ساعىناەۆ سىندا وبلىستىق جانە رەسپۋبليكالىق جارىستاردا جۇلدەلى بولىپ جۇرگەن سايدىڭ تاسىنداي ساڭىلاق بالۋانداردىڭ كۇرەسىنە اۋىل كورەرمەندەرى قىزىعى تاماشالاپ، قول سوعىپ ۇلكەن اسەر الدى.
«كۇيكەنتەدىڭ كۇيىن بىلگەن-سۇڭقار ەتەدى»، دەمەكشى، تالانتتى بالاعا بارىن سالىپ جاتتىقتىرىپ، قاناتىن كامداپ جاتقان اۋىل-ايماقتارداعى باپكەرلەردىڭ دە ەڭبەگى وراسان ەكەنىن بىلەمىز. سوندىقتان دا باپكەرلەر جالاقىسىن كوبەيتىپ، ناتيجە بەرگەندەرىنە كولەمدى سىياقى ۇزبەي بەرىلىپ وتىرسا ارتىق بولماس ەدى. وسى قىزىلجارعا كەلگەن ساپاردا قانشاما جىلدار بويى باپكەر بولىپ، تاڭداپ العان ماماندىعىنىڭ جەمىسىن كورىپ كەلگەن ءانۋار نىسانباەۆ سىندى ازاماتتى ەكىنىڭ ءبىر ماقتانىشپەن ايتاتىنا كۋا بولدىق. اۋىلدىڭ العىسىن عانا الاتىن اۋىل باپكەرىنىڭ كوپتەگەن مۇزبالاق، تانىمال بالۋانداردى تاربيەلەپ شىعارعاندىعىن ەستىپ بىلدىك. جەمىسىن ۇزبەي بەرەتىن ماۋەلى جەمىس اعاشى سەكىلدى ازاماتتىڭ ىزگى ىسىنە ابدەن ءتانتى بولدىق. «وراعىڭ وتكىر بولسا قارىڭ تالمايدى»، دەمەكشى، دارىنى بويىندا تۋلاپ تۇرعان اۋىلدىڭ جالىندى جاس بالۋاندارىنىڭ كۇرەسى كوز قۋانتادى. جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ، داۋلەت تۇرلىحانوۆ، ابىلسەيىت ايحانوۆ، امانجول بۇعىباەۆ، اسقانتاي يمانقۇلوۆ سەكىلدى اتاقتى ءاپايتوس بالۋانداردىڭ بارلىعى دا اۋىلدان شىققان دەپ ماقتانا ايتامىز. سول اتا بۋىن قۇلاگەر بالۋانداردىڭ ءىزىن باسقان وسى بالاقايلاردىڭ اراسىنان ەرتەڭ الەم، وليمپيدا جەڭىمپازدارىنا شىعاتىنانا سەنىم زور. وعان كەشە عانا پاريج وليمپيداسانىندا جەڭىسكە جەتكەن التىن القالى باۋىرىمىز ەلدوس سمەتوۆ پەن كۇمىستى ولجالاپ كەلگەن دەمەۋ جادىراەۆتاردى ايتسا جەتىپ جاتىر ەمەس پە. سوندىقتان دا بوتا بالۋاندارىمىزدىڭ اراسىنان اتا بۋىن، اعا بۋىن جۇلدىزدى بالۋانداردىڭ ءىزباسارلارى كوپتەپ شىعاتىنى سەنىم زور. اۋىل سپورتىنىڭ جاناشىرى، كەربۇلاق اۋدانىنىڭ ازاماتى، قۇسايىنوۆ سەمبەك تاۋكەش ۇلىنىڭ ارنالعان الامان باسەكە مارەسىنە جەتىپ باۋلاندار ۇلكەن اسەرمەن ۇيلەرىنە اتتاندى. بۇل جارىستى ۇيىمداستىرۋشىلار اللا بۇيىرتىپ جاتسا الداعى جىلى داستۇرلىك قىلىپ، رەسپۋبليكالىق دەڭگەيگە كوتەرۋدى ماقسات ەتىپ وتىر ەكەن. اۋىل تالانتتارىنىڭ توماعاسىن ءتۇرىپ، ەركىن كۇرەسكە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىۋعا ۇلەس قوسار تاعى ءبىر ءدۇبىرلى جارىس دۇنيەگە كەلىپ وتىر. ولاي بولسا الدىنان جارىلقاسىن دەيمىز.
اقىن ورداباي ۇلى،
الماتى