… جەرەبە تاستالدى — ساۋەگەيلىك باستالدى!

كەشە ءتۇن جارىمى اۋعانشا امەريكانىڭ ۆاشينگتونىندا بولعان 2026 جىلى اقش، مەكسيكا جانە كانادا مەملەكەتتەرىندە وتەتىن كەزەكتى دوپ دوداسىنىڭ، ياعني، الەم چەمپيوناتىنىڭ، جەرەبە تارتۋ ءراسىمىن تاماشالادىم. ءوزىم عۇمىرىمدا بەس رەت كۋا بولعان الەمدىك دوپ دودالارى (يسپانيا-82، مەكسيكا-86، يتاليا-90، فرانتسيا-98، برازيليا-2014) كوز الدىمدا، بۇل جاڭا عاسىردا دا ءتورت جىلدا ءبىر اينالىپ سوعار فۋتبول تويىنا تۋرا ءبىر ءوزىم باراتىنداي-اق اۋزىم اڭقايىپ، تەلەجاشىككە كىرىپ كەتە جازداعان كۇي كەشتىم!

كۇي كەشىپ وتىرعانىم دا بەكەر ەمەس. اللا وڭ كورسە بۇل فۋتبول تويىنا دا بارۋعا بەل بۋىپ وتىرمىن. ءوتىنىشىمدى قفف ارقىلى فيفا-عا جولداپ قويدىم. ول ۇيىمنىڭ ەلەكتروندى ميىندا مەنىڭ جوعارىداعى الەم چەمپيوناتتارىنا بارعانداعى جۇرگەن جولدارىم، كورگەن ويىندارىم،ءتارتىبىم،مادەنيەتىم، اسىرەسە، فۋتبولعا عاشىقتىعىم، تىشقان ىزىندەي بوپ جازىلىپ قالعاندىقتان،وعان قوسا، ۋەفا-دان وسىدان بۇرىنعى ەۋروپا چەمپيوناتىنا اككرەديتاتسيا العاندىعىم تىركەلىپ تۇرعاندىقتان، بۇيىرتسا، ءبىزدىڭ مەملەكەتكە بۇل الەم چەمپيوناتىنا دا ءبىر ءتۇيىر اككرەديتاتسيا بەرەر دەگەن سەنىم بار. تەك اللا ءجۇرىپ تۇرار قول-اياقتى،سويلەسىپ-كەلىسەتىن جاق پەن ءتىلدى امان قىلعاي دەڭىز. ءبىزدىڭ ەلدەن تۇنەۋ امريكادا وتەتىن فۋتبول دوداسىنا بارۋعا تالاسىپ،ۇمتىلۋشىلار كوپ بولا قويماس: جەر تۇبىنە بارىپ-كەلۋ دە قيىن،ءۇش مەملەكەتتى ارالاۋدىڭ جول اقىلارى،جاتىن ورىن،تاماق تا قىمباتقا تۇسەدى — فۋتبولدى ومىرىنەن ارتىق كورەتىن مەن سەكىلدى ميى اۋىسقان جان (…وسى جەردە ۇلى ۇستازىم سەيداحمەت بەردىقۇلوۆتىڭ ءبىر شەتەلدىك ساپاردا بىرگە بولعان اتاقتى عالىم شورا سارىباەۆ جايلى جازباسىنداعى: «…ول ءوزى فۋتبولعا بايلانىستى كورىنگەن نارسەنى سىپىرىپ-سيىرىپ ساتىپ الا بەرەتىن «جازىلمايتىن كوللەكتسياشى!» دەگەنىندەگى شورا اعاعا فۋتبول كورمەي ءبىر كۇنىمدى وتكىزبەيتىن ءوزىمدى ۇقساتامىن…)

ۆاشينگتونداعى جەرەبە تارتۋدىڭ تابىسى دا، كەمشىلىگى دە فيفا-نىڭ جەرەبە تارتۋ ساحناسىنا اتالعان ءۇش ەلدىڭ باسشىلارىن الىپ شىققانى بولدى. ونىڭ ۇستىنە فيفا پرەزيدەنتى دجانني ينفانتينو مىرزا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ مىرزانىڭ موينىنا بەيبىتشىلىك مەدالىن ءىلدى. ول ترامپ مىرزانىڭ پرەزيدەنتتىككە قايتا كەلگەننەن بەرى بەيبىتشىلىك جولىنداعى تىنىمسىز ەڭبەگىن باعالاۋعا ارنالعان نيەت بولاتىن. ونى زال تولى فۋتبول ساڭلاقتارىنىڭ قالاي باعالاعانىن ەشكىم بىلمەيدى. تەك نورۆەگيا قۇراما كومانداسىنىڭ باس باپكەرى ستولە سولباككەننىڭ جەرەبە تارتۋ كەشى جايلى: «بۇل – «كەمباعىلداردىڭ شوۋى» بولدى!» دەگەنىن ەستۋ قيىن، ءتۇسىنۋ ودان دا قيىن.

الەمدىك فۋتبول دوداسى جۇمىر جەردەگى ەڭ تەڭدەسسىز سپورت جارىسى. ونىڭ ستاديونداردان باس-اياعىن جۇزدەگەن ميلليون ادام، ال تەلەجاشىكتەن 4-5 ميللياردقا جۋىق جانكۇيەر كورۋى مۇمكىن. ياعني، ونداي بۇكىل جەر شارى كوز تىككەن جارىستان مەملەكەت باسشىلارىنىڭ دا شەت قالماۋى — ءوز ەلىن الەمگە تانىتا ءتۇسۋدىڭ ءبىر ءادىسى. ايتسە دە سول جارىستىڭ جەرەبە تارتۋ كەشىنە ءبىر ەمەس، ءۇش بىردەي ەلدىڭ باسشىلارىن جىپكە ءتىزىپ شاقىرىپ،كەدەرگىسىز كەلتىرە الۋ دا ونەر ءارى بەدەل.

ينفانتينو مىرزا مۇنان بۇرىن اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپپەن ەكى رەت كەزدەسىپ، اڭگىمە-دۇكەن قۇرعانىن ءوز باسىم تەلەجاشىكتەن تاپجىلماي وتىرىپ كورگەنمىن. ترامپ — ادامدى وزىنە باۋراپ تارتىپ الۋدا الدىنا جان سالمايتىن باسشى. بۇل دا ونەر. ترامپ وسى كەزدەسۋگە كۋا بولعان ءوز اق ءۇي كەڭسەسىنىڭ ادامدارى الدىندا ينفانتينونى تەڭدەسسىز جان، ۇلى قايراتكەر دەگەنگە دەيىن بارعان. ينفانتينو دا ايدى اسپانعا شىعارىپ، بۇرىن فيفا-دا بولماعان بەيبىتشىلىك مەدالىن ترامپتىڭ موينىنا تاعىپ كەپ جىبەردى. ول جۇلدەنى فيفا قاشان جاريالادى، ونى ترامپقا بەرۋ جايلى كىم ۇسىنىپ، كىم داۋىس بەردى ول جاعى دا دوپ سەكىلدى دومالاق سۇراق-جاۋاپتار.

…سوناۋ 2018-19 جىلدارى ترامپ ءبىرىنشى رەت اقش پرەزيدەنتى بولعاندا ءبىر كەزدەسۋدە رەسەي باسشىسى ۆلاديمير پۋتين ترامپقا ءوز ەلىندە وتەتىن الەم چەمپيوناتىنىڭ دوبىن سىيلاعان. ەندى دونالد مىرزادا دوپ تا بار،التىن مەدال دا بار… كەلەسى جىلى الەم چەمپيوناتىنىڭ تۇگەلگە جۋىق ويىندارى وسى امەريكادا وتكەلى وتىر — ەندى تەك اقش قۇراما كومانداسى الەم چەمپيونى اتانسا بولدى، ۇپاي تۇگەل!

…ول كەزدەسۋلەردە دە (ينفانتينونىڭ ترامپپەن بولعان ەكى كەزدەسۋىن ايتامىن. — ن.ج.) بولاشاق الەم چەمپيوناتىنىڭ ءبىراز دۇنيەلەرى اقىلداسىلىپ،شەشىلگەن سەكىلدى. ءۇش بىردەي ەل باسشىلارىنىڭ جەرەبە تارتىسىنان سونى تۇسىندىك. بۇل ءبىر فۋتبول سەكىلدى ونسىز دا ماڭدايى جارقىراپ تۇرعان سپورت ونەرىن ودان ءارى شارىقتاتىپ دامىتۋعا وراسان اسەر ەتەتىن وقيعا. سونىسىمەن دە ءۇش باسشىنى جەرەبە تارتۋ كەشىنىڭ ساحناسىنا شىعارا الۋ — تابىس! وسىنداي باستاما-باعدارلار ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ باسشىسىنا دا جۇعىمدى بولسا دەپ ارماندايمىز ىشتەي.

كەمشىلىگى دەدىم بە؟.. كەمشىلىگى بولا ما، كەم-كەتىگى بولا ما، بۇل كەشكە ءۇش باسشىنى شاقىرىپ، ولارعا قۇرمەت كورسەتىپ، سوزبەن كەزەك-كەزەك بەسىككە بولەگەنشە ءتۇننىڭ ورتاسى بولدى. وسى ءبىر باس-اياعى جارتى ساعاتتىق كەش ءۇشىن دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشى، بەس قۇرلىعىنان ۇشىپ كەلگەن تىكە قاراساڭ كوز ۇيالاتىن، اتىن ەستىپ، جاسىل الاڭداعى ونەرىن ەسىڭە تۇسىرسەڭ جانارىڭا جاس كەلەتىن تەڭبىل دوپ سيقىرشىلارى فۋتبولعا ەمەس، ەلباسىلارعا ارنالىپ ايتىلعان ەكى تايمعا دا سيمايتىن ماقتاۋ-ماداقتاۋلاردىى اياقتارىنداعى دوپسىز تىڭدادى دا وتىردى… قانشا ۇزاق بولسا دا تاۋسىلمايتىن ۋاقىت بار ما: ارناۋلار دا اياقتالدى، ەلباسىلار دا تابانىنان تىك تۇرىپ شارشادى، ينفانتينو دا اۋىر جۇگىن يىعىنان جەرگە ءتۇسىرىپ،كەش تىزگىنىن جەرەبە تارتۋ ءراسىمىن وتكىزەتىندەرگە وڭگەرىپ بەرىپ قۇتىلدى…

(جالعاسى بار)

نەسىپ جۇنىسباي ۇلى،

قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى،

سپورت ءجۋرناليسى، جازۋشى، سپورت قايراتكەرى

استانا