ەرىم دەيتىن ەل بولماسا، ەلىم دەگەن ەر قايدان بولسىن؟

دانا حالقىمىزدىڭ وسىنداي تاماشا ءسوزى بار. الايدا، كوپ جاعدايدا بۇل ءسوزدىڭ ماعىناسىنا ءمان بەرە بەرمەيتىنىمىز راس. جاقىندا قازاق كۇرەسىن الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرىپ جۇرگەن قوس ازامات يسلام ابىشەۆ پەن سەرىك تۇكەەۆتەردىڭ باسىنا ءىس تۇسكەن كەزدە بارىپ، مەن بۇل ءسوزدىڭ نە ءۇشىن ايتىلعانىنا كوزىم جەتىپ وتىر. ەلىم دەپ جۇرگەن ازاماتتارعا قولداۋ كورسەتىپ، ولاردى ەرىم دەيتىن كەز كەلگەندىكتەن قولىما قالام الدىم.

سەرىك ادام ۇلىنىڭ قازاق كۇرەسىنە سىڭىرگەن وراسان زور ەڭبەگىن ءبىر ماقالا اياسىندا ايتىپ شىعۋ مۇمكىن ەمەس. 2004 جىلى بەرليندە وتكەن قازاقتاردىڭ بۇكىلالەمدىك قۇرىلتايىندا قازاق كۇرەسىنەن دۇنيەجۇزىلىك فەدەراتسيا قۇرىلىپ، سەرىك اعامىز باسشى بولىپ تاعايىندالدى. ءسويتىپ، قازاق كۇرەسىن الەمگە تانىتۋدىڭ العاشقى قادامى جاسالدى.

2005 جىلى كوكشەتاۋدا وتكەن «اق بيداي» اۋىل سپورتشىلارىنىڭ سپارتاكياداسىنا كەلگەن ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازارباەۆ سول كەزدەگى ۇلتتىق شتاتتار ديرەكتسياسىنىڭ باسشىسى، دۇنيەجۇزىلىك قازاق كۇرەسى فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى سەرىك تۇكەەۆكە: «قازاق كۇرەسىن الەمدىك دەڭگەيگە جەتكىزىندەر! ءبىزدىڭ ۇلتتىق سپورتىمىزدى بۇكىل الەم بىلگەنى ۇلكەن ماقتانىش. مەن وزىڭە سەنەمىن»، دەپ ءدۇيىم ەلدىڭ كوزىنشە تاپسىرما بەردى.

سودان بەرى وتكەن 14 جىلدا سەرىك ادام ۇلى ەلباسىنىڭ سەنىمىن تولىق اقتاپ شىقتى دەسەك ارتىق ايتپاعان بولار ەدىك. كەيىن سەرىك اعامىز دۇنيەجۇزىلىك قازاق كۇرەسى فەدەراتسياسىنىڭ تىزگىنىن ۇلتجاندى ازامات يسلام ابىشەۆكە بەرىپ، ەكەۋى تىزە قوسىپ ۇلتتىق سپورتتى ۇلىقتاۋعا كىرىستى. ەل ءۇشىن تۋعان ەكى ازاماتتىڭ تاباندىلىعى مەن قاجىرلىعى ارقاسىندا بۇگىنگە دەيىن قازاق كۇرەسىنەن 7 رەت الەم، 11 رەت ازيا، 5 رەت ەۋروپا، 2 رەت پان-امەريكا جانە افريكا چەمپيوناتى ءوتىپ، 3 رەت الەم كۋبوگى وزدىرىلدى.

بۇدان باسقا يسلام الماقان ۇلى مەن سەرىك ادام ۇلى باستاعان دۇنيەجۇزىلىك قازاق كۇرەسى فەدەراتسياسى كۇش اتاسى قاجىمۇقان مۇڭايتپاس ۇلى مەن ىرعىزباي دوسجان ۇلى اتىنداعى حالىقارالىق گران-پري ءتۋرنيرى، باقىتجان جاڭبىرباەۆتىڭ جارىستارىن وتكىزىپ تۇرادى. ارداقتى اعالارىمىزدىڭ ماڭداي تەرىنىڭ ناتيجەسىندە الەمنىڭ 40-تان استام ەلىندە قازاق كۇرەسى فەدەراتسياسى اشىلىپ، بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدە.

سونىمەن قاتار قازاق كۇرەسى  بىرىككەن كۇرەس قاۋىمداستىعىنا مۇشە بولىپ، ۇلتتىق سپورتىمىز الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرىلدى. اشعابادتا وتكەن جابىق ازيا ويىندارىندا قازاق كۇرەسى ەنىپ، بوركىمىزدى اسپانعا اتتىق. دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىندا ءتول كۇرەسىمىز ويىپ تۇرىپ ورىن الدى. مۇنىڭ ءبارى ايتۋعا وڭاي بولعانمەن، وتە ۇلكەن ەڭبەكتى قاجەت ەتەتىن ءىس-شارالار. ەلىم دەگەن ەكى ازاماتتىڭ اسىل ارمانى – الەمگە تارىداي شاشىراعان قازاق ۇلتىنىڭ بىرلىگىن ۇلتتىق ونەر ارقىلى ناسيحاتتاۋ، ۇلتتىق كۇرەسىمىزدى ازيا ويىندارى مەن وليمپيادا دەڭگەيىنە كوتەرۋ بولدى. بىرتە-بىرتە ول ارمانعا دا جەتۋگە جاقىنداپ كەلە جاتقانى دا راس.

اسىرەسە، ۇلتتىق سپورتىمىزدىڭ الەمگە تاراۋىمەن قوسا، قازاق ءتىلىنىڭ دە الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرىلگەنىڭ باسا ايتا كەتكەن ءجون. سونداي-اق ۇلتتىق كۇرەس پالۋاندارىنىڭ كيەتىن كۇرەس كيىمىنىڭ وزىنەن قازاقي بولمىس بىردەن كوزگە ۇرىپ تۇرادى دەسەك بولادى.

ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان يگىلىكتى ءىس-شارانىڭ بارلىعى ءتول كۇرەسىمىزدى الەمدىك دەڭگەيگە شىعارعان قوس ازاماتتىڭ، ياعني يسلام ءابىش ۇلى مەن سەرىك ادام ۇلىنىڭ ەڭبەكتەرى ەكەنىن ەشكىم جوققا شىعارا المايدى. كەيىننەن، دۇنيەجۇزىلىك قازاق كۇرەسى فەدەراتسياسىنا بالاما رەتىندە تاعى ءبىر حالىقارالىق قازاق كۇرەسى فەدەراتسياسى اشىلىپ، ۇلتتىق فەدەراتسيا وسىناۋ كوشتىڭ باسىندا تۇرعان زاڭدى ۇيىمنان ىرگەلەرىن الشاقتاتقان كەزدە دە بۇل قوس ازامات مويىعان جوق. قولدان جاسالعان كەدەرگىلەرگە قاراماستان العا قادام باسا بەردى. ەڭ باستىسى ولار ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىن بۇلجىتپاي ورىنداپ، ۇلتتىق كۇرەسىمىزدى الەمدىك دەڭگەيگە شىعاردى. ءبىز سول ءۇشىن دە بۇل ازاماتتاردى قۇرمەت تۇتۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن.

ءسوز باسىندا ايتقانىمىزداي ەرىم دەيتىن ەل بولماسا، ەلىم دەيتىن ەرلەر قايدان شىعادى اعايىن؟ ەلىم دەپ جۇرگەن ازاماتتاردى قورعاپ، ولاردىڭ ەسىمدەرىنە داق تۇسىرمەۋ بارشا ۇلتجاندى ازاماتتاردىڭ مىندەتى دەپ بىلەمىز. ءبىز ولاردىڭ قازاق سپورتى ءۇشىن، ونىڭ ىشىندە ۇلتتىق سپورتتىڭ تورەسى بولىپ تابىلاتىن قازاق كۇرەسىن دامىتۋ جولىندا ءالى تالاي سۇبەلى ىستەر اتقارادى دەپ سەنەمىز.

 

مۇساعالي تاسقاليەۆ،

«سپورت جۇلدىزدارى» رەسپۋبليكالىق

جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى،

قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ قايراتكەرى،

قازاق سپورت جانە تۋريزم اكادەمياسىنىڭ

قۇرمەتتى پروفەسسورى،

«قازاق كۇرەسىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن»

توسبەلگىسىنىڭ يەگەرى.

 

اقتوبە قالاسى