كەڭ پەيىلدى ازامات

ءبىر اللانىڭ جاراتۋىمەن دۇنيە كەڭىستىگىنە پەرىشتە رەتىندە جىبەرىلگەن ءəربىر جاننىڭ وزىندىك جولىمەن ومىرلىك ماقسات-مىندەتى، سارا جولى بولاتىنىن بىلەمىز. ءوزىنىڭ ۇلكەن ازاماتتىعىمەن ادامي قاسيەتتەرىنىڭ ارقاسىندا الىنباس اسۋلاردى الىپ، باعىنباس بەلەستەردى باعىندىرىپ جۇرگەن اقتوبە قالاسىندا تۇراتىن  سىيلاس، جەرلەس اعامىز مۇساعالي تاسقاليەۆ 2021 جىلعى 3—قاڭتار كۇنى ەردىڭ جاسى 50-گە تولدى.

بالا كۇنىنەن قۇدىرەتتى قالامنىڭ قىر-سىرىن تەرەڭ سەزىنىپ، ولەڭ يىرىمدەرىمەن ەسسە-əڭگىمەلەر جازۋدى جاقسى əدەتكە اينالدىرعان مۇساعالي سابىرعالي ۇلىن بالا كۇنگى ارمانى ەش الدامادى. سوناۋ 80-جىلداردىڭ بەل ورتاسىمەن ەكىنشى شيرەگىندە  م.گورباچەۆتىڭ «قايتا قۇرۋ» دەپ اتالعان دەماگوگ ساياساتىنىڭ جەلى ەسىپ، كەڭەس قوعامىنىڭ ارناسى وزگە جولعا قاراي بۇرىلا باستاعانىن وتكەن تاريحتان جاقسى بىلەمىز.

جوعارىدا اتى اتالعان الماعايىپ كەزەڭدە بۇرىنعى فۋرمانوۆ اۋدانى اۋماعىنداعى əۋەلى  سارىقۇدىق كەيىن تالدىاپان اۋىلدارىنداعى مەكتەپتەردە ءبىلىم الىپ جاتقان بالاڭ جىگىتتىڭ شىعارماشىلىعى (ولەڭ، əڭگىمە، ماقالا) فۋرمانوۆ اۋداندىق «كوممۋنيست» گازەتىنەن ءوز ورنىن تابا باستادى. كەلەشەگى كەلىستى جاس جىگىتتىڭ بويىنداعى ەرەكشە قابىلەتتەرىن بايقاعان سول كەزدەگى فۋرمانوۆ اۋداندىق «كوممۋنيست» گازەتىنىڭ رەداكتورى، مارقۇم تەمىرعالي جازباەۆ 1988 جىلى تالدىاپان ورتا مەكتەبىن اياقتاپ، قولىنا ورتا ءبىلىم تۋرالى اتتەستاتىن العان م.تاسقاليەۆتى اۋداندىق گازەتتىڭ مەنشىكتى ءتىلشىسى قىزمەتىنە ويلانباستان قابىلدادى. اۋداننىڭ بارلىق سالاسىنا ورىن بەرىپ، جەرگىلىكتى جەردەگى قوعامدىق-ساياسي تىرلىكتى تۇگەل قامتىپ، سول كەزدەگى اۋپارتكوم مەن اۋاتكومنىڭ جەتەكشى ساياسي ورگانىنا اينالعان اۋداندىق گازەتتىڭ əدەبيەت əلەمىنەن (ولەڭ، əڭگىمە ت.ب) عانا تۇرمايتىنىن بىلگەن كەيىپكەرىمىز قالامىنىڭ سياسىن سəل-كەم باسقا ارنالارعا قاراي بۇرا  باستادى. اۋدان سوۆحوزدارىنداعى قوي تولدەتۋ، قىسقىعا مال ازىعىن دايىنداۋ، قوي قىرقۋ، مال قىستاتۋ، باۋ-باقشا، قۇرلىس سىندى جىل ون ەكى اي بويى بىتپەيتىن ناۋقاندىق جۇمىستارمەن وسىلاردىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن ەڭبەك ادامدارىنىڭ جۇمىستاعى تابىستارى، جەرگىلىكتى پارتيا، كەڭەس، كəسىپوداق،  كومسومول، ورگاندارىنىڭ بيۋرو، جينالىس، كونفەرەنتسيا ماتەريالدارىن جازىپ، وڭدەپ گازەت نومىرلەرىنە جولداپ وتىرۋ سىندى وزگەدە ۇيلەستىرۋ قىزمەتتەرىن وزگە əرىپتەستەرىمەن بىرگە (ۇلكەنى بار كىشىسى بار) مۇساعالي اعامىز دا  ابىرويلى اتقارا ءبىلدى. بىلگەنىن ىستەدى، بىلمەگەنىن وزگەلەردەن ۇيرەندى. ءباسپاسوزدىڭ قارا شاڭىراعىندا رەداكتسيانىڭ ءۇش بəيتەرەگى اتانعان تەمىرعالي جازباەۆ، ساعىنعالي مۇقانوۆ، جəردەمعالي تۇياقوۆ، گۋزيال حابيەۆالارعا  قاراپ، بوي تۇزەپ جازۋ-سىزۋدىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرگەن بولسا، زامانداس اعا-اپالارى گۇلنəر قاپاشەۆا، داريعا مۇشتانوۆا، مارات قاپەزوۆ، جامبىل قادىرعاليەۆ، قايرات شاماناەۆ، راشيد شاكۋوۆ، قىدىر ابدراحمانوۆ، باسپاحانا ديرەكتورى امانگەلدى كəكىموۆتەرمەن ۇزەڭگىلەس قىزمەت جاسادى.

جاسى كəمەلەتكە (18-گە) تولعاننان كەيىن وتان الدىنداعى بورىشىن وتەۋ ءۇشىن كەڭەس əسكەرى قاتارىنا وسى رەداكتسيانىڭ قارا شاڭىراعىندا ءجۇرىپ اتتاندى. 1991 جىلى ەلىمىز دەربەستىككە ەسىك قاعىپ تۇرعان شاقتا اسكەردەن امان-ەسەن ەلگە كەلگەن كەيىپكەرىمىز فۋرمانوۆ اۋدانى، «سارىقۇدىق» ارناۋلى مال بورداقىلاۋ شارۋاشىلىق بىرلەستىگى ديرەكتورىنىڭ جاستار ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى قىزمەتىنە ورنالاستى. تازالىعىمەن مəدەنيەتى جونىنەن ەل اۋزىندا ەكىنشى «پراۆدا» كەڭشارى (جىمپيتى اۋدانىنداعى) اتانىپ، «مəدەنيەت جəنە تۇرمىس» جۋرنالىنىڭ بەتىنەن ويىپ تۇرىپ ءوز ورنىن العان سارىقۇدىق اۋىلىندا دا، قوعامداعى سونىڭ ىشىندە اۋىلدىق جەردەگى جاستار ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋعا، جاستاردى مəدەني-كوپشىلىك ءىس-شارالارىمەن، بۇقارالىق سپورتقا باۋلۋدا ءبىراز جۇمىستاردىڭ باسىن قايىرا ءبىلدى. سول كەزدە ت ۇلىمى جەلبىرەپ تۇرعان جاس جىگىتتىڭ الاڭسىز ەڭبەك ەتىپ، ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىنا قول-قابىس جاساعان «سارىقۇدىق»  ارناۋلى مال بورداقىلاۋ شارۋاشىلىق بىرلەستىگىنىڭ  ديرەكتورلارى جانبولات سەمەنوۆ پەن سəرسەنبى بەكتەمىروۆ، پارتيا كوميتەتىنىڭ حاتشىسى عيلىم ەدەكەشەۆ، اۋىلدىق كەڭەسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى احمەت وتەعاليەۆ، مەكتەپ ديرەكتورى عادىل سəرسەنوۆ سىندى وزگەدە ەل اعالارى اۋىل-ەلدىڭ  بىرلىگىن كورسەتىپ، رۋحاني تۇرعىدان قولداۋ كورسەتە ءبىلدى. Əسىرەسە، 1993 جىلى تۇڭعىش رەت جالپاقتال اۋدانىندا وتكەن «جىگىت سۇلتانى» بايقاۋىندا جۇلدەلى ورىنعا يە بولعان اعامىزعا سارىقۇدىق اۋىلىنىڭ جۇرتشىلىعى قامبار اتا تۇقىمى «جىلقى» مىنگىزدى.

20-دان جاڭا اسقان شاعىندا وبلىسىمىزدا تۇڭعىش بولىپ، رەسپۋبليكالىق باۋبەك بۇلقىشەۆ اتىنداعى سىيلىقتىڭ يەگەرى اتانعان مۇساعالي  تاسقاليەۆ 1994 جىلى جالپاقتال اۋىلىندا ەلىمىز بويىنشا تۇڭعىش بولىپ، قاراوزەندىك زامانداس ىنشەگى  جەتىستىك يشانبەرگەنوۆ ەكەۋى «ديدار» اتتى جەكە گازەت اشىپ، حالىققا ادال قىزمەت ەتتى. 1995 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا جالپاقتال اۋدانىنىڭ əكىمى ايدار باتىرحانوۆ اعامىزدىڭ ۇسىنىسىمەن اۋداندىق «جالپاقتال ءوڭىرى» گازەتىنىڭ رەداكتورى قىزمەتىنە تاعايىندالدى. ءوزى العاش ەڭبەك جولىن باستاعان ءباسپاسوزدىڭ قارا شاڭىراعىنا قايتا ورالىپ، از-كەم ۋاقىت زامان تالابىنا ساي اتاۋى وزگەرگەن اۋداندىق گازەت شاڭىراعىندا ابىرويلى ەڭبەك ەتە ءبىلدى. 1996 جىلدان بەرمەن قارايعى شيرەك عاسىرعا جۋىق ۋاقىت بويى اقتوبە قالاسىندا تۇرىپ جاتقان كەيىپكەرىمىز بىرنەشە جىلدان بەرمەن قاراي اتىراۋدان التايعا دەيىنگى كۇللى قازاققا كەڭىنەن تارايتىن رەسپۋبليكالىق «سپورت جۇلدىزدارى» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتىن تابىستى اتقارىپ كەلەدى. اعامىزدىڭ بىرنەشە جىلدان بەرمەن قارايعى تىنىمسىز ەڭبەگى سپورت ونەر تاقىرىپتارىن قاۋزايتىن ۇلكەن جۋرناليست ازامات بولۋىنا، بار قازاققا اتى ءمəلىم سپورت، ونەر ساڭلاقتارى مارقۇم جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ، ەرماحان يبراگيموۆ، ەسەت سəدۋاقاسوۆ، وكتەم التاەۆتار مەن تەرەزەسى تەڭ ازامات بولاتىن قازىرگى دەڭگەيىنە الىپ كەلدى. ەلىمىز بويىنشا مىقتى سپورتشىلاردى دəرىپتەپ كەلە جاتقان «سپورت جۇلدىزدارى» جۋرنالىن شىعارۋمەن عانا شەكتەلمەي، ەلىمىزدىڭ مەكتەپتەرىندەگى دەنە تəربيەسىمەن  مۋزىكا ءپəنىنىڭ مۇعالىمدەرىنە ارنالعان «ءبىلىم نۇرى» قوسىمشاسىن شىعارىپ كەلەدى. اعامىزدىڭ شىعارماشىلىعىنان 2018 جىلى «مەن ىزدەگەن قازىنا» جىر جيناعى، 2019 جىلى  ەلىمىز بويىنشا ۇرپاق تاربيەشىسى ۇستازدار قاۋىمىنىڭ ومىرلەرىمەن قىزمەتتەرىنەن ايعاق بولار «ۇلت ۇستازى» كىتابى، ۇلى جەڭىستىڭ 75 جىلدىق تويىنا تۇسپا-تۇس كەلگەن 2020 جىلى قازاقستان بويىنشا كەڭەستەر وداعىنىڭ باتىرلارىنىڭ ومىرلەرىمەن ەرلىكتەرىن نəسيحاتتايتىن «ۇلت باتىرلارى» كىتابى جارىققا شىقتى. ەسىمى بار قازاققا تانىلعان مۇساعالي سابىرعالي ۇلى ءوزى ومىرگە كەلىپ، العاشقى ەڭبەك جولىن باستاعان تۋعان ولكەسى جالپاقتال وڭىرىمەن دە، ءəلى كۇنگە دەيىن بايلانىسىن ۇزگەن جوق. وتاندىق پاتريوتيزممەن ونەر، سپورت، رۋحانيات əلەمىنە جاقىن جۇرەتىن ساميعوللا اقمۋرزين، بەيبىت مۇقانوۆ، مۇرات قارابالين، سəنيا جۋمينا، ءزəيلىم مəجيتوۆا، مەرەكە تۇياقوۆ، رۋسلان يباتوۆ، اباي راحيموۆ، ماعاۋيا ەسماعۇلوۆ، جايساڭ سەيتكەرەەۆ، احمەديار باتىرحانوۆ، قازبەك يشانبەرگەنوۆ،  التىنگۇل مۇحامبەتقاليەۆا، گۇلگۇل سəتجانوۆا، ەربول جولداسقالي ۇلى،  اسقار ەسقاليەۆ، نۇرلىباي جولدىباەۆ،  تۇراربەك التىنبەك ۇلى جəنە وسى جولداردىڭ اۆتورىمەن  سارىقۇدىق، تالدىاپان اۋىلدارىنداعى مەكتەپتەردە بىرگە وقىعان سىنىپتاس-دوستارىمەن جاقسى ارالاسىپ، ءجيى حابارلاسىپ تۇرادى. جالپاقتال وڭىرىندەگى كىشكەنە عانا «بەيىستەرەك»  اۋىلىندا ومىرگە كەلىپ، جۋرناليستيكا، سپورت، ونەر، رۋحانيات əلەمىندە ءبىراز بەلەستەردى باعىندىرىپ ۇلگەرگەن مۇساعالي اعامىزدىڭ وسى بيىككە جەتۋىنە شاڭىراعىنداعى ەكىنشى جارتىسى اعامىزدىڭ ءوز تىلىمەن ايتقاندا «قازىناسى» ەلىمىز بويىنشا پاتريوتتىق əندەردىڭ ورىنداۋشىسى ورىنگۇل جەڭەشەمىزدىڭ دە، تيگىزىپ جۇرگەن سەپتىگى ۇشان-تەڭىز. جاقسى əيەلدىڭ  ەرىنىڭ باسىن تورگە سۇيرەيتىنىن، ورىنگۇل جەڭەشەمىزدىڭ اعامىزعا دەگەن سەنىمىمەن قۇرمەتىنەن كورۋگە بولادى. جاسىڭىز تاعى دا، قۇتتى بولسىن اعا!!! قۋانىشتى كۇندەرىمىز كوپ بولسىن!

ميرجان قارابالين،

باتىس قازاقستان وبلىسى، كازتالوۆ اۋداندىق «اۋىل ايناسى» گازەتىنىڭ شتاتتان تىس ءتىلشىسى