Bokstan álem chempıonaty bolmaýy da múmkin — BAQ

AQSh-taǵy boks sarapshylary naýryz jáne mamyr aılarynda ótetin áıelder jáne erler arasyndaǵy álem chempıonattaryna boıkot jarııalaǵan memleketterdiń qatary kóbeıetin bolsa, jarystyń bolmaýy múmkin ekenin aıtty.

Qazir toǵyz eldiń Boks federaııalary álem chempıonattaryna boıkot jarııalap úlgerdi. Olardyń arasynda AQSh, Chehııa, Anglııa, Kanada, Irlandııa boks federaııalary bar. Odan keıin qatarǵa Shveııa, Polsha, Shveıarııa men Nıderland qosyldy.

Bul tizimdi Qurama Shtattardyń boks federaııasy bastap tur. Bokstan AQSh quramasy Halyqaralyq Olımpııalyq komıtetke áıelder jáne erler arasyndaǵy álem chempıonattaryna qatyspaıtynyn birinshi bolyp habarlama jiberdi.

Aldyn ala aıta keteıik, áıelder chempıonaty Úndistannyń astanasy – Nıý-Delıde 15-31 naýryz aralyǵynda jalaý kóteretin bolsa,  1-14 mamyr kúnderi О́zbekstannyń Tashkent qalasynda erler básekesinde sharshy alańnyń arqany keriledi.

Amerıkalyqtar 9 aqpan kúni Halyqaralyq boks assoıaııasynyń (IBA) álem chempıonattaryna Reseı jáne Belarýs quramalarynyń jiberý jóninde sheshim qabyldaýyna narazylyq retinde boıkot jarııalady.

Boıkot týraly aqpar AQSh boks federaııasynyń (USA Boxing) saıtynda uıymnyń atqarýshy dırektory Maıkl Maketıdiń atynan jaryq kórdi. Habarlamada Reseı jáne Belarýs elderiniń boksshylarynyń álem chempıonattaryna qatysýlary Halyqaralyq Olımpııalyq komıtettiń (HOK) bıylǵy 2 aqpan kúni qabyldanǵan sankııasyn buzǵandyǵy aıtalady. Al sankııa boıynsha halyqaralyq jarystarda Reseı Federaııasy men Belarýstiń jalaýlary men ánurandaryn paıdalanýǵa tyıym salynǵan.

AQSh Boks federaııasy boıkot týraly habarlamasynda bul ulttyq komandalardyń álem chempıonattaryna qatysýlaryna ruqsat bere almaıtyndarynyń tutas tizimin jasap usynǵan. Olardyń bári reseılik Ýmar Kremlev prezıdenti sanalatyn Halyqaralyq boks assoıaııasynyń atyna arnalǵan.

Amerıkalyq Boks federaııasy byltyr jastar arasyndaǵy álem chempıonatynda IBA-nyń referıler (rıngtegi arbıtr) men tóreshilerdi irikteý proesine eshqandaı baqylaý jasamaǵanyn atap ótti. Onda árbir qurlyqtan jeti referıler men tóreshiler alynýy tıis bolatyn. Biraq qorytyndyda Eýropadan kóptegen resmı adamdar tepe-teńdik saqtalmaı alyndy da, AQSh-tan birde-bir maman shaqyrylǵan joq.

Habarlamada sondaı-aq 2021 jyly IBA prezıdenti Ýmar Kremlevtiń delegaııasy múshelerine AQSh-qa kelýge ruqsat berilgenimen, onyń ózine mundaı qurmet kórsetýden bas tartylǵany aıtylady.

USA Boxing atqarýshy dırektory Kremlevtiń óz otandasy, reseılik Abdýmatalım Abakarovty IBA-nyń vıe-prezıdenti etip alýy assoıaııanyń basshylyǵyn saılaýdyń taza da ádil ótpegenin aıǵaqtaıdy dep esepteıdi.

Federaııa habarlamasynda sonymen birge Kremlevtiń byltyr jeltoqsan aıynda Dýbaıda ótken IBA kongresinde aıtqan bir sózin eske túsirip ótedi. Birikken Arab Ámirliginde Ýmar Kremlev Halyqaralyq assoıaııanyń ruqsatynsyz birde-bir boksshy, jattyqtyrýshy nemese ulttyq federaııa Olımpııalyq oıyndarǵa qatysa almaıtynyn aıtqan kórinedi.

Osyǵan oraı HOK-tyń málimdemesinen mynadaı dáıeksóz keltire ketedi: «IBA-nyń boks pen boksshylarda eshqandaı sharýasy joq ekenin, ony tek óziniń kúshi ǵana qyzyqtyratynyn jaqynda ótken kongress taǵy bir márte kórsetti. Boksshylardy olımpııalyq irikteý týrnırleri men Olımpııalyq oıyndarǵa jibermeýge baǵyttalǵan sheshimderi men talqylaýlaryn basqasha túsinýge bolmaıdy».

Maketı habarlamasynyń sońynda Reseı sportshylarynyń HOK tarapynan sankııa salynǵanyna qaramastan, 2023 jyly Marokkoda ótken IBA Golden Belt Series týrnırine óz týynyń astynda qatysqanyn jazady. Áýesqoılar boksy – qazirgi kezde reseılikter men belorýstar barlyq jarystarǵa óz jalaýlarymen jáne ánurandarymen eshbir shekteýsiz qatysyp júrgen jalǵyz olımpııalyq sport túri.

AQSh Boks federaııasynan keıin 9 aqpanda Irlandııa boks federaııasy da reseılik sportshylar qatysatyn erler jáne áıelder chempıonattaryna barýdan bas tartty. Uıymnyń dırektorlar keńesi atalmysh týrnırlerge boıkot jarııalaýǵa sheshim qabyldady. Al Chehııa boks assoıaııasy da 14 aqpanda osyndaı sheshimge kelip, chempıonattarǵa boıkot jarııalaýshy eki eldiń qataryna qosyldy. Odan keıin Anglııa, Kanada, Shveııa, Polsha, Shveıarııa men Nıderland boks federaııalary boıkot  jarııalady. Sarapshylar aldaǵy ýaqytta bul tizimniń kúrt kóbeıip, tipti álem chempıonattarynyń bolmaýy da múmkin ekenin aıtyp otyr.

Halyqaralyq Olımpııalyq komıtet 2019 jyly IBA-nyń (buryn – AIBA) ózine músheligin toqtatqan bolatyn. Biraq Tokıoda ótken Olımpıadada boks týrnırin saqtap qaldy. Ony HOK-tyń arnaıy komıssııasy ótkizdi. 2021 jyly tamyz aıynda IBA prezıdenti Ýmar Kremlev uıymnyń demeýshilerdiń arqasynda barlyq qaryzdaryn japqanyn málimdedi. HOK maýsym aıynda 2024 jyly Parıjde ótetin boks týrnıri taǵy da IBA-nyń qatysynsyz ótetinin málimdedi. Budan basqa, boks 2028 jylǵy Olımpııalyq oıyndardyń aldyn ala baǵdarlamasyna engizilmeı qaldy.

Dastan KENJALIN,

ASTANA