Astanada shahmattan álem chempıonaty bastaldy

7 sáýir men 1 mamyr aralyǵynda Astanada shahmattan álem chempıonaty ótedi. Onda álem chempıony ataǵy úshin Ian Nepomnıaщıı (FIDE) men Dın Lıjen (QHR) baq synaıdy.

Keshe Astana Ballet teatrynda chempıonattyń saltanatty ashylý rásimi ótti.

Qazaqstan astanasyna álemniń túkpir-túkpirinen tanymal shahmatshylar, halyqaralyq shahmat federaııasynyń ókilderi keldi. Ian Nepomnıaщıı (2793) men Dın Lıjen (2788) FIDE álemdik reıtınginde ekinshi jáne úshinshi oryndarda tur.

Týrnırdiń saltanatty ashylý rásiminde Qazaqstan Respýblıkasynyń jáne halyqaralyq shahmat federaııasynyń ánurandary qatar shyrqaldy. Áserli qazaq mýzykasy, LED-ekrandaǵy elimizdiń ásem tabıǵaty týraly rolıkter, qazaq batyrlarynyń óner kórsetýi bul álemdik oqıǵanyń Qazaqstanda ótip jatqanyn aıshyqtaı tústi.

Aıtýly keshke Halyqaralyq shahmat federaııasynyń prezıdenti Arkadıı Dvorkovıch, Qazaqstan shahmat federaııasynyń prezıdenti Tımýr Týrlov, shahmattan álem chempıondary men grossmeısterler qatysty.

Sondaı-aq, shahmatshylardy aıtýly oqıǵamen quttyqtaý úshin mádenıet jáne sport mınıstri Ashat Oralov keldi. Mınıstr memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń quttyqtaý hatyn oqyp berdi.

Sizderdi shahmattan álem chempıonatynyń ashylýymen shyn júrekten quttyqtaımyn! Bul shahmatsúıer qaýym úshin mańyzdy oqıǵa. Shahmat – adamǵa aqyl-oı qabiletin damytýǵa kómektesetin erekshe sport túri. Bizdiń elimizde osy salany damytýǵa erekshe kóńil bólinýde. Azamattarǵa, ásirese jastarǵa shahmat oınaýǵa qajetti jaǵdaılar jasalǵan. Buǵan ashyq úıirmeler men 700-ge jýyq mektep dálel bola alady. Bizdiń shahmatshylar álemdik arenada elimizdi dáriptep júr. Meniń oıymsha, bul mańyzdy oqıǵa shahmattyń odan ári damýyna serpin beredi. Halyqaralyq shahmat federaııasyna chempıonatty uıymdastyrýǵa qatysqany úshin alǵysymdy bildiremin, — dep jazylǵan prezıdenttiń quttyqtaý hatynda.

Ásirese, jerebe tartý ádisi qonaqtardyń esinde uzaq saqtalary anyq. Sahnaǵa Ian Nepomnıaщıı men Dın Lıjen jáne olarmen birge jerebe tartqan robot shyqty. Bul robot kóptegen fıgýralardyń ishinen robot aq tústi fıgýrany tańdap aldy. Osylaısha, birinshi partııada Ian Nepomnıaщıı oıyndy aq tústi fıgýralarmen bastaıtyny anyqtaldy.

FIDE prezıdenti Arkadıı Dvorkovıch aldaǵy matchtan kórermender tartysqa toly oıyn kútetinin jetkizdi.

Álem chempıony ataǵy kúres oıynshylardyń stıline, olardyń match kezinde ózin qalaı ustaıtynyna baılanysty bolady. Olar jeńiske umtylady. Qarsylastaryn tań qaldyrýǵa tyrysady. Match kezinde qajet bolmasa, ózderi úshin tym qaýipti jaǵdaılarǵa jol bermeıdi. Bul mıllıondaǵan kórermenderge unaıdy dep úmittenemin. Qalaı bolǵanda da, taban tiresken kúres bolady. Biz osy álemdegi ekinshi jáne úshinshi shahmatshylardyń saıysyna kýá bolamyz. Oıyndy baqylaý qyzyqty bolady dep oılaımyn, — dedi Arkadıı Dvorkovıch.

Týrnırdiń bas seriktesi jáne uıymdastyrýshysy – Freedom Holding Corp. Kompanııasy. Al jarysytń júlde qory —  2 mln eýro.

Qazaqstan shahmat federaııasynyń prezıdenti Tımýr Týrlov týrnırdiń mıllıondaǵan adamdy qyzyqtyratynyn aıtty.

Eger shahmat sekııalaryna balalar kóptep kelse, bizdiń eldiń bedeli ashyq qonaqjaı el retinde nyǵaıa tússe, bul meniń basty jetistigim bolady. Meniń oıymsha, Qazaqstanda, kóptegen ınnovaııalar týyp jatqan naryqta jerebe tartýdyń ınnovaııalyq tásili paıda bolǵany qýantady. Biz shynymen de ıfrlyq kóshpendiler eline aınalamyz. Halyqaralyq chempıonatty qabyldaý, qonaqtardyń eń úzdik áser alýy úshin ony álemdik tájirıbege saı ótý úshin bárin jasaý – biz úshin úlken maqtanysh. Sondaı-aq, biz bıyl ótetin halyqaralyq mektep shahmat olımpıadasyna daıyndalyp jatyrmyz. Odan da qyzyqty is-sharalardy, sonyń ishinde álem chempıony ataǵy úshin qazirgi saıys aıasynda túrli kezdesýler ótkizýdi josparlap otyrmyz. Máselen Qazaqstan áıelder quramasynyń álem quramasyna qarsy ádemi matchyn kóremiz, — dedi Tımýr Týrlov.

Astanada ótetin eki ataqty shahmatshynyń oıyny tarıhta qalady. Olardyń oılary tek jeńiske baǵyttalǵan. Qandaı nátıje bolsa da bul match jańa shahmat patshasynyń esimin anyqtaıdy.

Aıjan SERIKJANQYZY,

ASTANA