قايرات ساعاديەۆ: «ازيا چەمپيوناتىندا مەدال بويىنشا جوسپاردى ورىندادىق»

قازاقستان ايەلدەر قۇراماسىنىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسى قايرات ساعاديەۆ جاقىندا اياقتالعان ازيا چەمپيوناتىن قورىتىندىلاپ، بىزگە سۇحبات بەردى. ول الداعى الەم چەمپيوناتى مەن ازيا ويىندارىنا دايىندىعى جانە جارىسقا كىمدەر باراتىنىن دا ايتتى.

– استانادا وتكەن ازيا چەمپيوناتى دا اياقتالدى. شاكىرتتەرىڭىز ەكى التىن مەن ءۇش قولا مەدال الدى. باسقا دا سالماقتاعى قىزداردان جۇلدە كۇتتىڭىز بە؟

– ايەلدەر ۇلتتىق قۇراماسىنىڭ استانا قالاسىندا وتكەن ازيا چەمپيوناتىندا مەدال بويىنشا تولىق جوسپاردى ورىندادىق. ارينە، بارىنەن جۇلدە كۇتتىك. ال ورىن الا الماعان قىزدارعا كەلەتىن بولساق، ديانا كايۋموۆا، التىن شاعاەۆا ۇشتىككە ىلىنە مە دەپ ويلادىق. بىراق، بۇل قىزداردىڭ جەرەبە بويىنشا قارسىلاستارى اسا مىقتى بولدى. پسيحولوگيالىق تۇرعىدا وزدەرىنىڭ ەموتسياسىن باسقارا المادى. دايىندىقتارى جاقسى بولدى.

– ەللادا ماحياددينوۆا، التىن شاعاەۆا، ديانا كايۋموۆا، البينا قايىرگەلدينوۆا جانە يرينا كۋزنەتسوۆا نەگە مەدال الا الماي قالدى؟ ولار تۋرالى نە ايتاسىز؟

– اسىرەسە، 59 كگ سالماقتا ديانا كايۋموۆانىڭ شاماسى وتە جاقسى بولعان. قىرعىز قىزىن ۇتقاندا، ءۇشىنشى ورىن الاتىن ەدى. 62 كگ سالماقتاعى يرينا كۋزنەتسوۆاعا كەلەتىن بولساق، سالماعى بويىنشا باسەكە مىقتى بولدى. بۇل جەردە ءۇش الەم چەمپيونى جانە جۇلدەگەرى، قىتاي، موڭعول، جاپون، قىرعىز قىزدارىن باسەكەدە جەڭىپ شىعۋ كۋزنەتسوۆاعا اۋىرلاۋ بولدى. البينا قايىرگەلدينوۆا 65 كەلى سالماق، وليمپيادالىق سالماقتا بارلىق ونەرىن كورسەتە المادى دەپ سانايمىن. بىراق، شامالارى بولدى.

– جاپونيانىڭ ايەلدەر قۇراماسىنىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسى كانەحاما ريو استانا قالاسىنا ازيا چەمپيوناتىنا شاكىرتتەرىمەن كەلگەندە ءبىز ودان سۇحبات الدىق. ول 17-22 قازان ارالىعىندا وقۋ-جاتتىعۋ جيىنىن وتكىزۋگە قازاقستاننان ون cپورتشىمەن بىرگە دايىندالۋعا قارسى ەمەس ەكەنىن ايتتى. ەندى توكيوعا دايىندالۋعا باراسىزدار ما؟

– جاپونيانىڭ سپورتشىلارىمەن دايىندالۋعا قارسى ەمەسپىز. بارامىز. بىراق، قازىرگى سپورتتىق كۇن ءتارتىبى، سپورتتىق كەستەمىزگە بايلانىستى بىزدە دە جوسپارلار قۇرىلعان. جانە قارجىلاندىرۋ ماسەلەسى بەكىتىلىپ قويىلعان. ەندى الەم چەمپيوناتى جانە جازعى ازيا ويىندارى اياقتالعاننان كەيىن U23 جاسقا دەيىنگىلەر اراسىنداعى الەم چەمپيوناتى بار. ءبىزدىڭ ۇلتتىق قۇراما كومانداسىن 70-80% تولىق وسى جاس قۇراعاندىقتان، بىزگە جاپونياعا بارعاننان كەيىن بولاشاعى زور جاس سپورتشىلاردى اپارماساق بولمايدى. تاجىريبەلى ۇلكەن سپورتشىلاردى اپارعانشا، جاستاردى اپارۋ ءتيىمدى دەپ سانايمىن. ەندى ولاردىڭ ايتىپ وتىرعان ارالىقتا، 17-22 قازان كۇندەرى بىزدە الەم چەمپيوناتىنا دايىندىق كەزەڭدەرى بولادى. U23 جاس ارالىعىنداعى الەم چەمپيوناتى. رەتىنە قارايمىز.

– نەگە جاپونيانىڭ قىزدار كۇرەسىنىڭ تاجىريبەسى مەن ادىسىنە سۇيەنىپ جۇمىس ىستەمەيسىزدەر؟

– ەكسپەريمەنت رەتىندە، مىسالى، موڭعوليانىڭ ۇلتتىق قۇراما كومانداسىنىڭ قىزدارى جاپونياعا بارىپ، ولارمەن كەلىسىم-شارت جاسالعان. موڭعول قىزدارى وسىنىڭ الدىڭعى ريو وليمپياداسىنىڭ تسيكلىندا موڭعوليا كۇرەس فەدەراتسياسى مەن جاپونيا كۇرەس فەدەراتسياسى اراسىندا باعدارلاما بولعان. بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتتىرەتىن جاس قىزداردى جاپونياعا جىبەرىپ، ەكى-ءۇش جىل دايىنداعان. ءبىر تسيكل دەسەك بولادى. سول ەكسپريمەنتتەرىنە قاراپ وتىرىپ مەن دە اناليز جاسايمىن. مەنىڭ ءاناليزىم بىلاي بولىپ شىعىپ جاتىر. ءار ەلدىڭ كۇرەسىنىڭ مەتوديكاسىن كوشىرۋدەن بۇرىن ءبىرىنشى سول ەلدىكىندەي جۇيەگە كەلتىرۋ كەرەك. سيستەما. دايىندىق، جاعداي… بىزگە قازىر جاپون قىزدارىنىڭ كۇرەسىن كوشىرۋ وتە قيىن. سەبەبى، ءبىرىنشى بىزدە ونداي جۇيە جوق. سونداي پسيحولوگيا بولۋ كەرەك ءبىرىنشى سپورتشىلارىمىزدا. ەندى ءار مىقتى ەلدىڭ سپورتشىلارىنىڭ مەتوديكاسىنان الاتىن جەرلەرىمىز بار. ال جاپوننىڭ كۇرەس مەتوديكاسىن تولىق پايدالانۋعا قارسىمىن نەمەسە باس تارتامىن دەپ تۇرعام جوق. الاتىن جەرلەرى بار: اياققا جۇمىس ىستەۋ، اياقپەن قوزعالۋ، شاپشاڭ قوزعالۋ. شاپشاڭدىق پەن كۇش قولدانىپ قوزعالۋ قيمىلدارى بىزگە وتە قاجەت. ولاردان جاتتىعۋلاردىڭ ءادىسىن الامىز. ول جاققا 2012 جىلى وقۋ-جاتتىعۋ جيىنىنا بارعانبىز. سەمينارعا دا قاتىسقانبىز. العان، كورگەن-تۇيگەنىمىز بار. ءالى كۇنگە دەيىن پراكتيكادا جاتتىعۋدا قولدانامىز. ال ەندى مۇلدە جاپون سياقتى كۇرەسىپ كەتۋ ءۇشىن كوپ جۇمىس كەرەك. ۇلكەن وزگەرىستەر جاساۋ كەرەك. ءبىزدىڭ جۇيە كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندەگى جۇيە عوي، مەكتەپ ينتەرنات، بجسم دەگەن. ال ول جاقتا كلۋب جۇيەسى. كلۋب جۇيەسىن، وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر كاسىبي باعىتتا. موڭعولدىڭ سپورتشى قىزدارىن سول سىناق توبى دەيىكشى، ولاردىڭ تاپ سول جاپوندار سياقتى كۇرەسىپ كەتكەنىن ءوز باسىم كورگەم جوق. موڭعولداردىڭ ءوز مەكتەبى وزدەرىنىڭ بولەك، تىك، قاتاڭ كۇرەستەرى بار.

– كۇزدە الەم چەمپيوناتى جانە جازعى ازيا ويىندارى وتەدى. وعان كىمدەر بارادى؟ جارىسقا الدىن الا ىرىكتەۋ وتكىزەسىزدەر بە؟

– ون ەكى كۇن بولعاندىقتان، الەم چەمپيوناتى قىركۇيەكتە، جازعى ازيا ويىندارى قازان ايىنىڭ باسىندە. ۇلتتىق قۇراما كومانداسىنىڭ ءبىرىنشى، ەكىنشى جانە ءۇشىنشى ءنومىرلى سپورتشىلارىنىڭ ارالارىنداعى باسەكەلىك دەڭگەيىندە ايىرماشىلىق وتە كوپ. بىزدە پراكتيكالىق ءبىرىنشى ءنومىرلى سپورتشىلارىمىز، جاستار اراسىندا كۇرەسىپ جاتقان سپورتشى بار. U23 جاس ارالىعىندا كۇرەسىپ جاتقان سپورتشىلار بار. مىسالى، ءبىرىنشى ءنومىرلى ەللادا ماحياددينوۆا بيىل ەرەسەكتەر اراسىندا قازاقستان چەمپيونى بولعانمەن، U23 جاس ارالىعىنداعى الەم جانە ازيا چەمپيوناتىندا كۇرەسەدى. ءوز جاسىندا. تۋرا سولاي التىن شاعاەۆا قىزىمىز ءۇش جاس اراسىندا كۇرەسىپ جاتىر. جاستار اراسىندا، U23 جاسقا دەيىنگىلەر اراسىندا جانە ەرەسەكتەر اراسىندا. ءبىز بۇل قىزداردى ماكسيمالدى تۇردە سىعىپ الماي وزدەرىنىڭ الەۋەتىن، كۇش-جىگەرىن ءتيىمدى جۇمساۋىمىز كەرەك. ول جاستاعى اعا جاتتىقتىرۋشىلار بار. ولاردا العا قويعان تاپسىرما، جوسپارلارى بار. وسى قىزدارعا سونىڭ ءبارىن اقىلداسا كەلىپ، كەڭەسىپ الەم چەمپيوناتى مەن جازعى ازيا ويىندارىندا كىمدەردىڭ كۇرەسەتىنىن شەشەمىز. كەيبىر سالماقتاردا ءبىر سپورتشى كۇرەسۋى مۇمكىن. ال كەيبىر سالماقتاردا ەكى سپورتشى كۇرەسۋى مۇمكىن. بىراق دەڭگەيلەرى ءارتۇرلى بولعاندىقتان ەسەپتەپ تالقىلايمىز.

سۇحباتتاسقان ايبەك مۇحانوۆ،

قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى