SportPress.kz Qazaqstan sport jańalyqtary
Búgin qazaq halqynyń dara tulǵasy, eldegi taekvondo sportynyń negizin qalaǵan, halyqaralyq deńgeıdegi taekvondo sheberi, sporttyń osy túrinen 7-dan qara belbeý ıegeri Mustafa О́ztúrik kózi tiri bolǵanda 70 jasqa tolar edi. Áıgili álem tanyǵan taekvondo sheberi elim dep sonaý 1992 jyly týǵan jerine tabany tıip, saǵynyshyn basa almaı kelgeni áli esimizde.
Anadan artyq týǵan qazaqtyń Mustafasy buǵan deıin álem arenalarynda óner kórsetip, tipti aty áıgili Brıýs Lımen kınoǵa túsip, jaqyn dostyq qatynasta bolǵan. Iá, Allanyń isine esh shara joq, sol jyldary Mustafa О́ztúrik baqılyq saparǵa attanyp kete bardy. Ataqty oǵlanymyz elge kelgende «qazaǵym, elim, jerim» dep kelip tebirene suhbat bergenin muraǵattarda saqtalǵan fılmderden kórip saǵyna eske alamyz.
Jaryqtyq elge kelgende qanshama shákirtterdi osy taekvondo sportyna úıretip, tálim-tárbıe berip ketti deseńizshi. Qanshama qazaq jastary Mustafa sekildi shyǵys jekpe-jeginiń sheberi bolýdy armandap aıtýly sport túrine kelgenin aıtpasqa bolmas. Qamshynyń sabyndaı qysqa ǵumyrynda Mustafa О́ztúrik qazaq jerinde kóptegen darynda jastarǵa bilgenin úıretip, arman maqsattarynyń oryndalýyna sebepshi boldy. Sondaı bir Mustafanyń talantty tól shákirtteriniń biri, bul kúnde uly ustazynyń atynda respýblıkalyq jarys uıymdastyryp, 200 tarta jasóspirmdi tegin jattyqtyryp júrgen taekvondo sheberi, Halyqaralyq taekvondo odaǵynyń tóraǵasy, Baıdildaqajy taekvondo sport mektebiniń dırektory, qara belbeý 5-dan ıegeri, Jeltoqsan qandy kóterilisiniń aqtalǵan ardageri Baıdildá Baqbergenuly Jumabek aıyryqsha aıtamyz.
Baıdilda qajy búgin óziniń uly ustazy Mustafa О́ztúriktiń 70 jasqa tolýyna oraı, dúbirli jarysty uıymdastyrǵan eken. Jarys ótip jatqan sátte Mustafa О́ztúriktiń tól shákirti Baıdilda Jumabekti sózge tartyp, ustazy týraly oı-pikirin suraǵan edim. Endeshe, shákirtiniń suraǵyma bergen jaýabyna qulaq túrsek:
-Mustafa О́ztúrik sizdiń ómirińizden erekshe oryn alǵan jan eken. Siz úshin Mustafanyń sporttaǵy jolyńyzǵa tıgizgen áseri boldy ma?
— Árıne, ol kisiniń arqasynda men osy bir shyǵys jeke-jegeniń janymdaı jaqsy kórip, bar ǵumyrymdy arnfp kelemin. Úsh nárseniń razylyǵy Alla(T) razylyǵy degen. Birinshi, ata‐anasynyń, ekinshi ustazynyń, úshinshi áıel kúıeýiniń razylyǵy alǵan degen. Ár shákirt ustazyn dáripteý, «Ustazy jaqsynyń ustanymy» jaqsy degen. Birinshi, Alla, ekinshi, Mustafa О́ztúrik ustaz Qazaq eline taekvondo sportyn alyp kelgen tulǵa bolyp qala bermek. Sonymen qatar Mustafa О́ztúrik Qazaqstanda barlyq taekvondo sportynyń bapkerlerine jumys taýyp bergen birden bir biregeı adam. Iá, qazaqtyń mańdaıyna syımaı ketti ǵoı. Ondaı dara týǵan tulǵany umytý múmkin emes. Qaıtqan adamdar quranǵa muqtaj. Eske alý bolashaq jastarǵa aıtyp otyrýymyz paryz dep oılaımyn.
-Bake, quıryqty juldyzdaı aǵyp ótken ómirinde artyna óshpes iz qaldyrǵan sport juldyzdary qazaq dalasynda jetip artylady.Sonyń irisi de birisi de Mustafa О́ztúrik edi. Áıgili sportshy qaza tapqanda kóptegen sybys áńgimeler el ishinde jeldeı gýlep júrdi.Sizdiń oıyńyzsha jumbaq óliminiń sebebi nede boldy?
-Ol kisi qaıtys bolǵanda ýlanǵan degen sheshim shyǵar degen sóz bar. Medıınalyq saraptamada solaı aıtylǵan. Al, adam emes tipti, qybyrlaǵan jándikke deıin qastyq jasamaıtyn ustazymyzdyń kimge kesiri tıgenin túsinsek buıyrmasyn. Ol kisiniń júregi tek qazaǵym dep qana soǵatyn-dy. Sol jumbaq ólim jumbaq kúıinde qala berdi ǵoı. Allanyń isine bizdiń de sharamyz joq. Amal neshik. Tek mine, osyndaı izgilikti sporttyq sharalarmen esimin eske alyp umytpaı, jasurpaqqa túsindirip jetkizý bizdiń mindetimiz dep oılaımyn.
— Qysqa da nusqa jaýabyńyzǵa rahmet! Artynan sizdeı izdeýshisi bar da batyr baýyrymyz eshqashan ólmeıdi.
Hosh, sonymen jarysqa oralsaq. Elimizdiń ár aımaǵynan kelgen jasóspirimder tatamı tórinde jeńis úshin jan aıamaı óner kórsetti.
Týrnırdiń saltanatty ashylýynda Respýblıkalyq «Jeltoqsan aqıqaty» qoǵamdyq birlestiginiń tóraǵasy Bolat Toqtabaıuly Qurymbaev, Dinmuhamed Ahmetuly Qonaev atyndaǵy Halyqaralyq qordyń qamqorshylyq keńesiniń tóraǵasy Bek Smaıluly Sraılov pen kóptegen qurmetti qonaqtar kelip qatysyp, jasóspirimderge aq batalaryn berip, jeńis tiledi.
Sonymen birge Ortalyq meshitten arnaıy at terletip kelgen naıb ımam Ersin Sultansharıpuly Jadyraev ortaǵa shyǵyp, Mustafa О́ztúriktiń rýhyna quran baǵyshtady. Negizi jas urpaqqa Mustafa О́ztúriktiń kim bolǵany týraly tolyq aqparattardy keńinen nasıhattaýdyń mańyzy zor dep bilemiz. О́ıtkeni, óskeleń urpaq aımúıizdi ardaqty el aǵalarynyń ómirtarıhyn tereń bilip ósýge mindetti.
Jas býyndy tulǵalar arqyly tárbıeleı bilsek bolashaǵymyz jarqyn bolary sózsiz. Osy oraıda búgingi ótken tartysy týrnırden qatysýshy jasóspirm taekvondo sheberleri úlken maǵlumat alyp, erekshe áserde boldy.
Aqyn ORDABAIULY,
ALMATY
