Tunyqtan túlep ushar talanttar

Adam júreksiz ómir súre almaıtyn bolsa, Otansyz, týǵan jersiz ómir súre alamaıdy. Týǵan jerinde júrip óziniń aýyl aımaǵynyń jaqsysyn asyryp, jamanyn jasyryp, el úshin eńbek etý eshqashan eskerýsiz qalmasy anyq.

Aq sútin berip aıalap ósirgen anany qalaı súıseń, týǵan elińdi, jerińdi de solaı súıý qasıetti boryshymyz. Al týǵan jerine týyn tigip, aǵaıynnyń aty ozǵansha aýyldasymnyń aty ozsyn dep shaýyp júrgen aýyl azamattaryn kórgende naǵyz patrıottar aýylda dep aıtar edik. Sonymen qatar árbir salanyń talanttary da toǵysqan jer ol aýyl desek bolady. Aıtalyq, sport salasyna bul kúni erekshe kóńil bólinip, aýyl-aımaqtarda záýlem sport alańdary salynyp, aýyl sporty erekshe qarqynmen damı bastady. Osyndaı qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaǵan zamanda aýylǵa, sportqa kóńil bóliný qýantary sózsiz. О́ıtkeni, aýyl qazaqtyń kúre tamyry, altyn besigi. Ázilhan Nurshaıyqov atamyzdyń: «Aýylsyz qazaq qaırańda qalǵan balyqtaı», degen sózi aýyldyń qoǵamdaǵy alar rolin aıqyndap bergen sekildi. Aýylda talanttar jetedi. Tek olardyń qaınardyń kózin ashqandaı asha bilip, qamqor jasaý kerek.

Jýyrda aýyldyń talantty jastary men aýzyn ashsa júregi kórinetin abzal azamattary jasyl alańda dop teýip, keremet fýtbol týrnırin ótkizdi. Biz osy dúbirli bir ótken fýtbol eske alý týrnıriniń kýási bolyp, tamasha bir esten ketpes áser alyp qaıtqan edik.

Almatydan at basyn buryp barar jerdi betke alyp shyqqanymyzda tań endi ǵana qylań berip atyp kele jatqan kez edi. Baǵytymyz Almaty oblysy Jambyl aýdanyna qarasty Qazybek bek beketi. Jol boıyndaǵy qaz qatar, birine-soń biri boı kórsetip, kesteniń jibindeı jalǵasyp jatqan aýyl aımaqtardy basyp ótken saıyn, aýyldyń qym-qýat tirligine aralasyp jańa kúndi áreket, eńbekterimen qarsy alyp jatqan aýyl turǵyndaryn kórip súısine qaradyq.

Hosh, sonymen Qazybek bek beketindegi sý jańadan salynǵan fýtbol alańyna kelip jetkenimizde aldymyzdan Azat Sultanuly Musaev esimdi aýyl sportynyń ardageri, jarys uıymdastyrýshy, kóńildi kúımen qarsy aldy. Negizi bul aýylda jıi sporttyq sharalar ótip turady eken. Aýyl talanttary sporttyń ár túrinen aýdan, oblystarda ótken saıystarda aýylynyń namysyn tabysty qorǵap júrgeninen habardar boldyq. Mine, endi aýyldyń sport ardagerleri jaıylyp óz aýyldarynda shaǵyn fýtboldan aýyl sportynyń bolashaǵy dep júrgen Ulan Shektibaı men Bekarys Jaqsylyq esimdi órimdeı qos jas talanttardyń tosynnan kelgen ajaldan máńgilik mekenine attanyp ketkenine oraı, as berip osyndaı alaman jarysty uıymdastyrýdy jón kóripti.

Jarysqa Almaty oblysynyń Jambyl, Qarasaı, Ile aýdandarynyń aýyldarynan komandalar kelip tirkeldi. О́z aýyldarynyń maqtanyshtaryna aınalǵan saıdyń tasyndaı saıypqyran jastardyń jeńis úshin kózderinde oty janyp, julqynyp turǵandaryn kórdik. Osyndaıda bizdiń Qazaqstan quramalaryndaǵy oıynshylardyń kózderinde oty sónip, boıkúıez kóńil kúımen alańǵa shyǵatyndary kóz aldymyzǵa eles bergendeı boldy. Olarda joq osyndaı jeńiske degen qulshynys, jalyndy minezderdi biz aýyl balalarynyń kózinen kórip súısine qaradyq. Kóz degen adamnyń ishki dúnıesiniń aınasy emes pe. Sonymen jarystyń ashylý saltanaty da jaqsy uıymdastyryldy.

Betashar sózdi Qazbek bek aýylynyń ákimi О́mirbek Begendikuly Sársenov alyp, dop dodasynyń mán maǵynasyn aıtyp, qatysýshylarǵa jeńis tiledi. Sosyn sóz alǵan aýyl sportynyń ardageri Ábden Baımaǵanuly Esperov aýyldyń jasóspirim talanttaryn ózge eldiń emes óz eliniń sportyń damýyna úles qosýǵa shaqyrdy. Qos shyraqtarynan aırylǵan qos ana kóp aldyna shyǵyp, osyndaı qulynshaqtaryn eske alyp dúbirli shara uıymdastyryp otyrǵan aýyl azamattaryna alǵystaryn aıtyp, analyq aq batalaryn berdi. Is-sharanyń saltanatty tusy aıaqtalǵan soń jarystyń bilikti tóreshileri Álibek О́teǵulov pen Baǵdat Qudaıbergenov alǵash bolyp oıynǵa shyǵar komandalardyń attaryn jarııalap tartysqa toly oıyndar bastalyp ketti.

4 topqa bólingen 12 komanda kún uzaq jasyl alańda jeńis úshin jan terlerin tógip, sheberlikterin saldy. Keskilesken kezdesýler bir tynym tappaı, jan berip, jan alysqan oıyndar arqyly pash etilip, aýyl halqy keremet bir áser aldy dese bolǵandaı. Biz yntymaǵy uıyp, birligi jarasqan aýyl azamattarynyń osyndaı tamasha bir alaman jarysty uıymdastyryp qana qoımaı, ózge aýyldarǵa úlken úlgi-ónege kórsete bilgenine dán razy boldyq. Árıne, «Shyn myqtyǵy tusaý joq», demekshi jarys bastalǵannan erekshe oıyn órnegimen jeńilis kórmeı, aýyl halqyna tamasha bir fýtbol oıynynyń ásemdigin áserlep syı etken Ile aýdanynan kelgen «Ramazan» komandasy bas júlde kýbok pen báıgege tigilgen qomaqty qarjyny jeńip aldy. Ekinshi kúmis júlde Jambyl aýdanynyń «Ustazdar» komandasyna buıyrsa, týrnırdiń qola júldesin Qazybek bek aýylynyń jastary ıelendi.

«O, darıǵa altyn besik týǵan jer,

Qadirińdi kelsem bilmeı keshe gór.

Súıem seni týǵan el –ata meken,

Abzal anam sensiń ǵoı qushaǵyń keń», dep jyrlaǵan Qasym Amanjolovtyń osy bir nárli óleń shýmaqtarynda týǵan jerge degen qanshlyqty súıispenshilik, mahabbat jatqanyn aıtpasa da túsinikti. Týǵan jerdiń týyn kóterip, aýyl sportyn damytýdyń aq jolynda júrgen janashyr abzal azamattardyń arqasynda eldegi jas talanttar týyn jyqqan emes. Kerisinshe, elmizdiń ulttyq qurmalarynda álem, Olımpıada oıyndarynda óner kórsetip, jeńis bıiginen kórinip júrgen adamdardyń kópshiligi osyndaı aıadaı aýylda týyp ósip óngen talanttar.

Endeshe osy at toqymyndaı aýylda ótken alamanda kózge túsken daryndy jastar erteń ulttyq quramanyń jeıdesin kıip jatsa esh tańǵalmas edik. О́ıtkeni, bar jiger kúsh, qudiret, qasıet, tárbıe, dástúr aýylda dep bilemiz.

 

Aqyn ORDABAIULY,

ALMATY