Ernazar BEKSULTANOV, Qazaqstan Ulttyq shańǵy jarysy federaııasynyń atqarýshy dırektory:
«Qazaqstanda shańǵydan halyqaralyq jarys ótkizýimiz múmkin»
Qysqy sport túrlerinen 2017 jylǵy maýsym aıaqtaldy.Qazaqstan sportshylary bıyl Almatyda ótken qysqy Ýnıversıada, Japonııadaǵy Azııa oıyndaryna jáne álem birinshilikteri men kóptegen halyqaralyq jarystarǵa qatysty. О́mirzaq Shókeev basqaratyn Qazaqstan Ulttyq shańǵy jarysy federaııasynyń atqarýshy dırektory Ernazar Beksultanovpen 2017 jylǵy maýsymnyń qorytyndysy jáne aldaǵy josparlary týraly suhbat qurǵan edik.
– Ernazar myrza, aldymen bıylǵy qysqy maýsymdy bir qorytyndylap ótseńiz?
– Bıylǵy qysqy maýsym aıaqtaldy. Bizdiń sportshylar Almatyda ótken búkilálemdik qysqy ýnıversıada oıyndary men Japonııanyń Saporro qalasyndaǵy Azııa oıyndaryna qatysty. Birazy júldeli oryndarǵa ilikti. Degenmen keıbir tanymal shańǵyshalarymyz ár túrli sebepterge baılanysty úzdik úshtikten kórine almady. Birinshi kezekte densaýlyqtaryna qatysty. Endi alda Olımpıada oıyndary bar. Bıylǵy maýsymda sportshylarymyz álem chempıonaty men Halyqaralyq shańǵy sporty federaııasy (FIS) ótkizetin álem kýbogynyń kezeńderinde kóbirek upaı jınaýǵa tyrysty. Sonyń arqasynda Olımpıada oıyndarynda lıenzııa alatyn shańǵyshylarymyzdyń qatary artty.
– Keıbir BAQ ókilderi Almaty qalasy shańǵy jarysynan álem kýbogynyń bir kezeńin ótkizedi degen aqparat taratqan edi. Bul jaǵynan bizdiń múmkindigimiz qandaı?
– Álem kýbogynyń kezeńderiniń birin ótkizýge negizi múmkindigimiz bar. Jaqynda shańǵy federaııasynyń ókilderi Aqmola oblysynyń Shýchınsk qalasyna baryp keldi. Ol jaqta qazirgi kezde shańǵy jáne tramplınnen sekirýge arnalǵan baza salynyp jatyr. Osy jumysty óz qoldaryna alǵan kompanııa basshylary qurylys jumystaryn kelesi jyly tolyq aıaqtaımyz dep óz ýádelerin berdi. Endi, buıyrsa, baza ashylatyn bolsa, halyqaralyq jarystar ótkizýge bolady. Sonymen qatar Almaty qalasyndaǵy «Alataý» shańǵy bazasy halyqaralyq standarttarǵa sá ıkes. О́zderińiz tamashalaǵan Ýnıversıada oıyndaryndaǵy shańǵy jarystary dál osy bazada joǵary deńgeıde ótti. Sondyqtan Ońtústik Koreıadaǵy Olımpıada oıyndary aıaqtalǵan soń, Shýchınsk nemese Almatyda halyqaralyq jarys ótkizý josparymyzda bar. Taǵy bir qýanyshty jańalyq osy jyly Alataý baýraıynda Halyqaralyq shańǵy sporty federaııasy (FIS) upaı beretin Qazaqstan kýbogy ótedi. Bul jarys FIS-tiń upaı sanyna kiretin bolady. Oǵan sheteldik sportshylar da qatysa alady. Múmkindikteri bar.
– Bıylǵy oqý-jattyǵý jıyndaryn qaı elde ótkizýdi josparlap otyrsyzdar?
– Osy jyly Qazaqstan chempıonatyn ótkizgenbiz. Birinshiliktiń qorytyndysy boıynsha ulttyq qurama jasaqtaldy. Sonymen qatar bapkerlerdiń basyn qosyp jıyn ótkizdik. Sol otyrysta kúntizbe jasaldy. Oqý jattyǵý jıyndaryn Estonııa, Fınlıandııa, Belarýs memleketterinde jáne ózimizdiń Rıdder qalasynda ótkizý josparlanǵan. Rıdderdiń bir jaqsysy, jyldyń barlyq mezgilinde qar bolady. Qazir qurama sol jaqta jınalyp jatyr. Al Olımpıadanyń aldyndaǵy sońǵy oqý jattyǵý jıyny Almatyda bolady.
– Qysqy Olımpıada oıyndary 2018 jyldyń 9-25 aqpan aralyǵynda Ońtústik Koreıanyń Phıonchhan qalasynda ótedi. Medal ákeletin sportshylar bar ma?
– Jattyqtyrýshylar shtabynyń aldyna tapsyrma qoıyldy. О́tken jyl sportshylardyń kórsetken óneri asa qatty kóńilden shyǵa qoıǵan joq. Biraq báribir de úmitti úzbeımiz. Talantty sportshylar bar. Al medal jaǵyn endi ýaqyt kórsetedi. Aldyn-ala boljam jasaý durys emes dep oılaımyn. Jalpy, shańǵyshylardyń múmkindikteri álem kýbogynyń alǵashqy kezeńderinde baıqalady ǵoı.
– Jastardan kimderden úmit kútýge bolady?
– Bıyl Federaııanyń qoldaýymen Almaty qalasyndaǵy «Alataý» bazasynda 18 jasqa deıingi sportshylar arasynda 7 aýdannyń ishinde 9 sportshy jáne 1 bapkerdi tańdap alyp, oqý-jattyǵý jıynyn ótkizemiz. Ol jaqta elimizdiń joǵary deńgeıleri bapkerleri, Olımpıadalyq daıarlaý ortalyǵynyń jattyqtyrýshylary, ulttyq qurama músheleri bolady. Jasóspirimder eresek sportshylarǵa qarap kóp nárse úırenedi dep oılaımyn.
Al qazirgi kezde kózge túsip jastar týraly aıtar bolsaq, Dáýlet Rahymbaev, Vıtalıı Pýhkalo, Oljas Klımınder bar. Qyzdardan Angelına Shýrygına, Valerııa Tıýleneva bolashaǵynan úlken úmit kúttiredi. Bul atalǵan esimder qazirdiń ózinde quramada óner kórsetip júr. Olardan aldaǵy ýaqyt jaqsy nátıje kútemiz.
– Shańǵy jarysy men bıatlondy shatastyryp jatatyndar bar. Jalpy, shańǵy bıatlonnyń kóleńkesinde qalyp qoıady dep oılamaısyz ba?
– Bıatlon ózi shańǵydan shyqqan sport qoı. Bul jerde eki sporttyń jalǵyz aıyrmashylyǵy qarý. Bıatlonda atýǵa bolady. Al shańǵyda tek jarys. Al bir sport ekinshi sporttyń kóleńkesinde qalyp qoıady dep oılamaımyn. Sport ózi keremet otbasy. Grek-rım men erkin kúres bir federaııanyń quramynda bolsa da, ekeýi ózdiginshe bólek sport. Bir-biriniń kóleńkesinde qalyp qoıǵanyn estigen emespin. Sol sekildi shańǵy men bıatlon jeke sport túrleri.
– Jankúıerler ulttyq qurama kóshbasshysy Alekseı Poltoranındi Sapporodaǵy Azııa oıyndaryna qatysady dep kútken edi. Biraq Japonııadaǵy jarysta Alekseı bolmady. Osynyń sebebin túsindire ketseńiz?
– Shańǵyda ózi kóp jarys ótedi. Árbir sportshynyń maýsymda negizgi basymdyq beretin dodasy bolady. Biz Poltoranıniń álem chempıonatynda baq synaǵanyn durys kórdik. Sóıtip, ol álem chempıonatyna daıyndalyp, jetinshi oryn aldy. Bapkeri ulttyq qurama kóshbasshysynyń júldeden tys qalýyna jaraqaty sebep boldy dep aıtty. Degenmen Alekseıdiń Olımpıadaǵa barý múmkindigi joǵary. Tipti lıenzııaǵa qol jetkizip tur desek artyq aıtqanymyz emes. Upaıy óte joǵary. Taǵy bir aıta keterligi, Poltoranın álemdik arenada tanymal sportshy. О́zge eldiń shańǵyshylary Qazaqstan degen kezde birinshi Alekseıdi aıtyp jatady.
– Qazaqstannyń shańǵy jarysy ulttyq federaııasynyń aldaǵy josparlary týraly aıta ketseńiz?
– Prezıdentimiz О́mirzaq Estaıuly Shókeevtiń aldymyzǵa qoıǵan maqsaty bar. Sol boıynsha jumysty bastap kettik. Onyń ústine, ózderińiz bilesizder, bıyl sportqa qatysty jańa zań qabyldanǵaly jatyr. Onda sportty qarjylandyrý ulttyq Olımpıada komıteti arqyly júrgiziledi. Soǵan sáıkes olımpıadalyq sport túrlerindegi federaııalardyń rólderi kúsheıedi. Oǵan qaramastan da biraz jumystardy qolǵa alyp jatyrmyz. Jaqynda Shýchınsk qalasyna barǵan saparymda qalalyq sport basqarmasynyń basshysymen kelissóz júrgizdim. Qysqy sport túri damyǵan aımaqpen memorandýmǵa qol qoıdyq. Sondaı-aq jylda búkilálemdik qar kúni ótedi. Bul FIS-tiń aıasynda ótedi. Bıyl osy kúndi joǵary deńgeıde ótkizsek dep otyrmyz. Tanymaldylyǵyn arttyryp, jas baladan eresekterge deıin qatysatyrýdy josparlap qoıdyq.
Almatyda júgirýden, velosıpedten marafondar ótip júrgenin bilesizder. Biz osyndaı buqaralyq sharany shańǵydan da uıymdastyrýdy qolǵa alyp jatyrmyz. Ol kelesi jyly Olımpıadadan keıin naýryz aıynda ótedi. Astana qalasynda bolady. Eń uzaq qashyqtyq 50 shaqyrym. Baǵaly syılyqtar taǵaıyndalady. Tirkeý jumystary týraly aldyn-ala habarlaımyz.
– Áńgimeńizge rahmet!
Áńgimelesken Bek TО́LEÝOV