سايىپقىران. مارەدە – ماعجان!

بۇگىن «سايىپقىران» ايدارىن ودان ءارى جالعاستىرامىز. بۇگىنگى ماقالانىڭ كەيىپكەرى حالىقارالىق جارىستاردا قىسقى سپورت تۇرلەرىنەن  ەل نامىسىن قورعاپ، تالاي سىنداردان سۇرىنبەي كەلە جاتقان جاس سپورتشى -ماعجان امانكەلدى ۇلى.

ماعجان جاس بولسا دا باس بولا بىلەتىنىن كوپتەگەن جارىستاردا كورسەتىپ، دالەلدەپ كەلەدى. ول بيىلعا دەيىن ەلىشىلىك تۋرنيرلەر مەن حالىقارالىق دۇرمەكتى دودالارعا قاتىسىپ، قۇرمەت تۇعىرىنىڭ ەڭ بيىك ساتىسىنا شىعىپ وتىر. سپورتشى قالالىق كۋبوك ءۇشىن جارىستان باستاپ الەم چەمپيوناتى، الەم كۋبوگى ءۇشىن ءوتىپ جاتقان ءدۇبىرلى دودالاردا ەل نامىسىن قورعاپ، مارەگە ءبىرىنشى كەلۋدى ادەتكە اينالدىرعان. سول ءۇشىن ماقالانىڭ تاقىرىبىن دا «مارەدە – ماعجان» دەپ قويىپ وتىرمىز.

ول 2003 جىلدىڭ 26 قىركۇيەگىندە الماتى وبلىسى، تالعار اۋدانى، بەسقاينار اۋىلىندا تۋعان. وسى ەلدى مەكەندەگى №20 ورتا مەكتەپتە ءبىلىم العان. ونىڭ ايتۋىنشا، 2014 جىلى مەكتەپكە قوس سايىس (شاڭعى جارىسى مەن ترامپليننەن سەكىرۋ) بويىنشا جاتتىقتىرۋشىلار — ۆلاديمير اناتولەۆيچ كلەپيكوۆ پەن الەكساندر پەتروۆيچ كۋچەرەنكو كەلىپ، سپورت سەكتسياسىن اشتى.

-سول كەزدەن باستاپ مەن دوستارىممەن بىرگە سپورت ۇيىرمەسىنە ءوز ەركىممەن جازىلىپ، العاشقى جاتتىعۋلارعا قاتىسا باستادىم. ءبىز الىسقا جۇگىرىپ، شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدىڭ باستاپقى جاتتىعۋلارىن ۇيرەندىك. جاتتىقتىرۋشىلاردىڭ تاپسىرمالارىن جىلدام ورىنداپ، اسىرەسە جۇگىرۋدە جاقسى ناتيجە كورسەتە باستادىم. ءبىر اي وتكەننەن كەيىن باپكەرلەر مەنى اۋداندىق كروسس جارىسىنا الىپ باردى. ولاردىڭ تاڭدانىسىنا وراي، مەن ءوز ومىرىمدەگى العاشقى جارىستا جەڭىسكە جەتتىم. وسى ساتتەن باستاپ جارىستارعا جۇيەلى تۇردە قاتىسا باستادىم. كوبىنە ۇيگە مەدالسىز قايتپايتىن بولدىم. 2015 جىلدىڭ جازىندا جاتتىقتىرۋشىلار ماعان قالالىق سپورت مەكتەبى — سپورتتا دارىندى بالالارعا ارنالعان مامانداندىرىلعان سپورت مەكتەپ-ينتەرناتىنا (سشيوسد) تۇسۋگە كەڭەس بەردى. اتا-انام العاشىندا قارسى بولدى. بىراق باپكەرلەردىڭ ۇزاق اڭگىمەسىنەن كەيىن كەلىسىم بەردى، — دەدى ول.

سودان كەيىن جاس تالاپ 7-سىنىپتان باستاپ سپورت مەكتەبىنە اۋىستى. 2015 جىلدىڭ قىس مەزگىلىندە جاسوسپىرىمدەر اراسىندا شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا قازاقستان چەمپيونى اتاندى. 2016 جىلدىڭ جاز كەزىندە باپكەرلەر ونى سانكت-پەتەربۋرگ قالاسىندا وتكەن رەسەيدىڭ جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى جارىسىنا الىپ باردى. وندا قازاق بالاسى جاقسى ناتيجە كورسەتىپ، قولا مەدال جەڭىپ الدى.

وسى جارىستان كەيىن ماعجان امانكەلدى ۇلى بىردەن وليمپيادالىق دايارلىق ورتالىعىنىڭ جاسوسپىرىمدەر قۇرامىنا قابىلداندى. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى، شاڭعىمەن جۇگىرۋ جارىسى جانە تۇعىردان سەكىرۋ بويىنشا بارلىق جارىستاردا جاس ساناتىندا تۇراقتى تۇردە جۇلدە الىپ ءجۇردى.

2017 جىلى ول رەسپۋبليكالىق سپورت مەكتەبىنە اۋىستىرىلدى. 2019 جىلدىڭ سوڭىندا ەرەسەكتەر اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتىندا شاڭعىنىڭ قوس سايىسىنان ءۇشىنشى ورىن الىپ، 2020 جىلى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قۇراما كومانداسىنا قابىلداندى. سول جىلى قازاق سپورت جانە تۋريزم اكادەمياسىنا (قازاست) وقۋعا ءتۇستى.

2020–2021 جىلعى العاشقى ەرەسەكتەر ماۋسىمىندا چينگيز راكپاروۆپەن بىرگە قۇرلىقتىق كۋبوكتا ەۋروپانىڭ ۇزدىك وتىزدىعىنىڭ قاتارىنا ەندى. وسى ناتيجەلەردىڭ ارقاسىندا راكپاروۆ ەكەۋى قازاقستان تاريحىندا العاش رەت شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا الەم كۋبوگىنا قاتىسۋعا ليتسەنزيا الدى. سول ماۋسىمدا ماعجان ەرلەر اراسىنداعى گەرمانيادا وتكەن الەم چەمپيوناتىنا دا جولدامانى جەڭىپ الدى. وسىلايشا، تالانتتى جىگىت قازاقستان قۇراماسىنىڭ جەتەكشى سپورتشىلارىنىڭ بىرىنە اينالىپ، ەل تاريحىندا حالىقارالىق جارىستاردا ۇپاي جيناعان ەڭ جاس سپورتشى بولدى. سونداي-اق الەم كۋبوگى مەن الەم چەمپيوناتىنا قاتىسقان ەلىمىزدىڭ ەڭ جاس سپورتشىسى اتاندى.

2021–2022 جىلعى ماۋسىمىندا وليمپياداعا ليتسەنزيالىق ماۋسىم باستالدى. وسى كەزدە ول چينگيز راكپاروۆپەن بىرگە اۆسترياداعى جازعى گران-پريگە، ەستونياداعى الەم كۋبوگىنا قاتىسىپ، قىتايدا بىرنەشە رەت توپ-30 قاتارىنا ەنىپ، باعالى ۇپايلار جينادى.

-مەن قازاقستان كۋبوگىندا كۇمىس جۇلدەگەر اتاندىم. فينلياندياداعى قۇرلىقتىق كۋبوكتا كوماندا ليدەرى چينگيز راكپاروۆتى ارتتا قالدىرىپ، قازاقستان قۇراماسىنىڭ №1 سپورتشىسى بولدىم. جاستار اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىندا مەدال الۋعا باستى ۇمىتكەر اتاندىم. وكىنىشكە قاراي، ماۋسىم سوڭىندا بەيجىڭ وليمپياداسىنا ليتسەنزيا الۋ ءۇشىن ماعان نەبارى ءۇش ۇپاي جەتپەي قالدى. وسىلايشا، 2021–2022 جىلدارداعى جارىس ماۋسىمى اياقتالدى. ماۋسىمنان كەيىن سپورت ءمينيسترى داۋرەن اباەۆ ەلىمىزدە «شاڭعىنىڭ قوس سايىسى» سپورت ءتۇرىنىڭ جابىلاتىنىن ايتىپ، بۇل سپورتتىڭ دامۋى توقتاپ تۇرعانىن حابارلادى. كوپتەگەن حاتتار مەن پرەزيدەنتكە جازىلعان وتىنىشتەرگە قاراماستان شەشىم وزگەرىسسىز قالدى. وسى جاعدايدان كەيىن مەن سپورتتىق كارەرامدى اياقتاۋدى شەشتىم. بىراق اتا-انام مەنى شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋمەن اينالىسۋعا كوندىردى. سولاي ەتىپ، مەن جاڭا سپورت تۇرىندە كارەرامدى جالعاستىرۋعا بەل بۋدىم، — دەدى ول ودان ءارى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدىڭ ترامپليننەن سەكىرۋ قۇراماسىنا كىرۋ ءۇشىن قازاقستان كۋبوگىندا ۇزدىك ۇشتىككە ەنۋ كەرەك بولدى. 2022 جىلدىڭ جازىندا ماعجان قازاقستان كۋبوگىنىڭ يەگەرى اتاندى. فينلياندياداعى جاسوسپىرىمدەر اراسىندا وتكەن الەم چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى سەرگەي تكاچەنكونى ارتتا قالدىردى. سودان كەيىن جاسوسپىرىمدەر اراسىندا قازاقستان چەمپيونى اتاعىن جەڭىپ الدى.  وسىلايشا، جاس جىگىت جاڭا سپورت تۇرىنەن قازاقستان قۇراماسىنا قوسىلدى.

-2022–2023 جىلدارى اقش-تا وتەتىن دۇنيەجۇزىلىك قىسقى ۋنيۆەرسيادا مەن كانادادا جالاۋى كوتەرىلەتىن جاستار اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىندا مەدال الاتىن باستى ۇمىتكەرلەردىڭ ءبىرى بولدىم. مەنى ەلىمىزدىڭ اتىنان ۋنيۆەرسيادانىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا تۋ ۇستاپ شىعاتىن سپورتشى رەتىندە تاڭدادى.  بۇل مەن ءۇشىن ۇلكەن قۇرمەت بولدى. الايدا تىزە جاراقاتىنا بايلانىستى ءوز دەڭگەيىمدە ونەر كورسەتە المادىم. ماۋسىم باسىندا سپورتتىق بابىمدى جوعالتىپ الدىم. سونىڭ كەسىرىنەن كوماندا بولىپ 7-ورىنعا يە بولدى. كەيىننەن سلوۆەنيادا بولاتىن الەم چەمپيوناتىنا ىرىكتەۋدەن ءوتتىم. بىراق تىزە جاراقاتى ماۋسىمدى ەرتە اياقتاۋىما سەبەپ بولدى، — دەدى سپورتشى.

بىراق ول جاراقاتى جازىلعان سوڭ، جارىس الاڭىنا قايتىپ كەلىپ، تاعى دا جاقسى ناتيجە كورسەتە باستادى. ول بىلتىر قازاق سپورت جانە تۋريزم اكادەمياسىن ءبىتىرىپ، ەستونيادا ترامپليننەن شاڭعىمەن سەكىرۋ بويىنشا العاشقى حالىقارالىق ۇپايلارىم جينادى.

2024–2025 جىلعى ماۋسىمىندا قازاقستان نامىسىن ون ەلدە وتكەن حالىقارالىق شاڭعى جارىسى فەدەراتسياسىنىڭ دودالارى مەن قۇرلىقتىق كۋبوكتا قورعادى.

ماراپاتتار:

2016

1st place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا جاستار اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتى (ك-20، سپرينت)

3rd place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا بۇكىلرەسەيلىك «كاۆگولوۆ ويىندارى» جارىستارى

2017

3rd place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا 2002-2003 جىلدارى تۋعان جاستار اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتى

3rd place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا 2002-2003 جىلدارى تۋعان جاستار اراسىنداعى 2 شاقىرىم قاشىقتىق ارنالعان الماتى قالاسىنىڭ چەمپيوناتى

2018

1st Place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا الماتى قالاسىنىڭ چەمپيوناتى (ك-60، 5كم)

2nd place. شاڭعى جارىسىنان جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى الماتى قالاسىنىڭ چەمپيوناتى

2nd place. شاڭعى جارىسىنان تاۋەلسىزدىك كۇنىنىڭ قۇرمەتىنە ارنالعان الماتى وبلىسىنىڭ كۋبوگى

2rd place. شاڭعى جارىسىنان جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى الماتى قالاسىنىڭ چەمپيوناتى

2019

1st place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا جاستار اراسىنداعى رە چەمپيوناتى

1st place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا ارداگەرلەردى ەسكە تۇسىرۋگە ارنالعان جارىستار

1st place. شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن الماتى قالاسىنىڭ چەمپيوناتى

1st place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا 2002-2003 جىلدارى تۋعان جاستار اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتى

2020

2nd place. شاڭعى جارىسىنان ۇلى وتان سوعىسىنداعى جەڭىستىڭ 75 جىلدىعىنا ارنالعان «دەنساۋلىق جولى» اتتى شاڭعى فەستيۆالى

1st place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا جاستار اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتى (ك-65، 5 كم)

1st place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا جاستار اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتى (ك-65، 10 كم)

2021

توپ — 30 قۇرلىقتىق كۋبوك (رەسەي، نيجني تاگيل)، الەم چەمپيوناتىنا قاتىسۋشى (گەرمانيا، وبەرستدورف)

1st place. شاڭعى جارىسىنان الماتى قالاسىنىڭ اشىق چەمپيوناتى. 2003 — 2004 جىلدارى تۋعان جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى جەكە جارىس

3rd place. شاڭعى جارىسىنان الماتى قالاسىنىڭ اشىق چەمپيوناتى. ەرلەر اراسىنداعى كوماندالىق جارىس

1st place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا جاستار اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتى

2nd place. شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جازعى كۋبوگى

2nd place. ەرلەر اراسىندا شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جازعى كۋبوگى

2nd place. ەرلەر اراسىندا شاڭعىنىڭ قوس سايىسى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جازعى كۋبوگى

2022

توپ — 30 قۇرلىقتىق كۋبوك (قىتاي، بەيجىڭ)، الەم كۋبوگىنا قاتىسۋشى (ەستونيا، وتەپپا)

1st place. شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن قازاقستان كۋبوگى

2nd place. شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن قازاقستان كۋبوگى

2nd place. شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن قازاقستان كۋبوگى

3rd place. شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن الماتى قالاسىنىڭ چەمپيوناتى

1st place. شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن ا.ا.ستەپانوۆتىڭ مەموريالى

1st place. جاستار اراسىندا شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن قازاقستان چەمپيوناتى

2023

7th place. دۇنيەجۇزىلىك قىسقى ۋنيۆەرسيادا، الەم كۋبوگىنا قاتىسۋشى (نورۆەگيا، ليللەحاممەر)، الەم چەمپيوناتىنا قاتىسۋشى (سلوۆەنيا، پلانيتسا)

3rd place. سپورت ارداگەرلەرىن ەسكە تۇسىرۋگە ارنالعان جارىس. شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋ

2024

توپ – 25 حالىقارالىق شاڭعى جارىسى فەدەراتسياسىنىڭ كۋبوگى (ەستونيا، وتەپپا)

2nd place. ەرلەر اراسىندا شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋدەن الماتى قالاسىنىڭ كۋبوگى

2025

توپ — 40. قۇرلىقتىق كۋبوك (اقش، ايرون ماۋنتەين)

 

رۇستەم جۇمان،

استانا