قامشىبەك كەش وياندى. نامىس جوق ەكەن – تۇرسىنعالي ەدىلوۆ

بۇگىن وزبەكستاننىڭ تاشكەنت قالاسىندا بوكستان ەرەسەكتەر اراسىندا ءوتىپ جاتقان الەم چەمپيوناتىندا بەس بىردەي بىلعارى قولعاپ شەبەرىمىز جارتىلاي فينالعا شىقتى.

ەرتەڭ –  بوكسشىلاردا دەمالىس كۇنى. ارعى كۇنى، ياعني 12 مامىردا ۇلتتىق قۇرامالاردان ½ فينالعا شىققان بوكسشىلار قايتا شارشى الاڭعا كوتەرىلەدى. ال بۇگىن قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىنان اسىلانبەك شىمبەرگەنوۆ (71 كگ)، نۇربەك ورالباي (71 كگ)، سانجار تاشكەنباي  (48 كگ)، ماحمۇد سابىرحان (54 كگ) مەن دۋلات بەكباۋوۆ (67 كگ) جارتىلاي فينالعا جولداما الدى.

بوكسشىلاردىڭ بارلىعى لايىقتى ونەر كورسەتتى. ال اسا اۋىر سالماقتاعى قامشىبەك قوڭقاباەۆ وزبەكستاننىڭ ليدەرى باحودير جالولوۆتان ۇتىلىپ، جارىس جولىنان شىعىپ قالدى.

بۇگىن ءبىز بەلگىلى بوكس مامانى، جاتتىقتىرۋشى تۇرسىنعالي ەدىلوۆپەن سويلەسكەنىمىزدە، ول قامشىبەكتىڭ جالولوۆتى ۇتۋعا مۇمكىندىگى بار ەكەنىن، جەكپە-جەكتە كوپ نارسەنى پسيحولوگيالىق دايىندىقتىڭ شەشەتىنىن ايتقان ەدى. سول كىسىنىڭ ايتقانى اينا-قاتەسىز ءدال كەلدى. وسى جەكپە-جەكتە قوڭقاباەۆ نامىسقا تىرىسىپ، بارىن سالىپ ايقاسقاندا جەڭىسكە جەتەر ەدى. بۇل سوزىمىزگە ميلليونداعان قازاق جانكۇيەرى كەلىسەدى دەپ ويلايمىز. بوكس اياقتالىسىمەن تۇرسىنعالي نۇرجاقىپ ۇلىمەن تاعى سويلەسىپ، پىكىرىن سۇراعانىمىزدا، ول كىسى دە وسىنى ايتتى.

-ءبىرىنشى راۋندتان باستاپ جەكپە-جەكتى قولعا الۋ كەرەك ەدى. بۇل قاتارداعى جارىس ەمەس، الەم چەمپيوناتى عوي، الەم چەمپيوناتى. شارشى الاڭعا شىقتىڭ با، سول جەردە جەڭىس ءۇشىن ءبارىن ىستەۋ كەرەك ەدى. باحودير رينگكە كۇيىپ شىقتى. ول كورەر كوزگە كورىنىپ تۇردى. ياعني، پسيحولوگيالىق جاعىنان دايىن بولماي شىقتى. ونى مەن سىزدەردىڭ Halyq uni سايتىنا بەرگەن سۇحباتىمدا دا ايتتىم.

-ءبىزدىڭ جاتتىقتىرۋشىلارعا قامشىبەكتى ءبىرىنشى راۋندتان باستاپ قايراۋ كەرەك ەدى دەيسىز عوي.

-ارينە، نامىسى بولسا، نامىستى وياتۋ كەرەك ەدى. قايراۋ كەرەك ەدى. مەن ءبارىن سەزىپ تۇردىم عوي. قامشىبەك ءۇشىنشى راۋندتا عانا وياندى. ەكى راۋندتا ەشتەڭە ىستەگەن جوق. ەشقانداي ارەكەت ەتكەن جوق. ۇمتىلىس بولعان جوق. ۇمتىلعان جوق. ايقاستى كەش باستادى. ال كەش باستاعىنىڭ كىمگە كەرەك؟!

-جالولوۆتىڭ شارشاعانى دا كورىنىپ تۇردى. بىراق، دەگەنىنە جەتتى…

-قامشىبەكتە نامىس جوق پا، بىلمەيمىن. رينگكە شىققاندا ماعان بۇكىل قازاق ەلى قاراپ وتىر، ءبارى مەنىڭ تىلەۋىمدى تىلەپ وتىر دەپ ويلاۋ كەرەك قوي. الدە ولاي ويلاي الماي ما؟! سول جەردە تاشكەنتتىڭ تورىندە جالولوۆتى شالقاسىنان ءتۇسىرىپ، ۇتقاندا ول قازاقتىڭ ناعىز قاھارمانى، باتىرى بولاتىن ەدى.

ەكەۋى دە سولاقاي بوكسشىلار. ءيا، جالولوۆتىڭ سوققىلارى ءتيىپ جاتتى. قامشىبەككە سوعان قاراماۋ كەرەك ەدى. ول دا سول قولمەن ۇرۋ كەرەك ەدى. ال ول جالولوۆتىڭ قوينىنا بارىپ، تىعىلا بەرەدى، تىعىلا بەرەدى. ءۇشىنشى راۋندتا وزبەكتىڭ كىلتىن تاپتى. بىراق، ءبارى كەش بولدى. قىلىشپەن كەش سەرمەدى. مۇمكىندىكتى جىبەرىپ قويدى.

جالولوۆتىڭ ۇرا الماي قالعان كەزدەرى بولدى. سونداي كەزدە قامشىبەككە جاقىن جانە ورتا قاشىقتىقتا ايقاسقا ءتۇسۋ كەرەك ەدى.

بوكسشىمىزدا نامىس جوق ەكەن. نامىسى بولسا وزبەك بوكسشىسىن مۇمكىندىك بولىپ تۇرعاندا ءبىر ۇرىپ قۇلاتۋعا بولاتىن ەدى. سوندا بۇكىل ەل الاقانىنا سالىپ، كوتەرەتىن ەدى.

بىزدە وتانسۇيگىشتىك سەزىم دەگەن جوق. نامىسقا تيەتىن سوزدەر ايتىلمايدى. رينگكە بوكسشىنى الىپ شىعاتىن جاتتىقتىرۋشىلار نەگە نامىسقا تيەتىن سوزدەر ايتپايدى؟! كەزىندە كۋبانىڭ بوكسشىلارى جارىستان جەڭىلىپ قالسا نەمەسە از جۇلدە الىپ كەلسە، فيدەل كاسترونىڭ الدىنا بارىپ «ءبىز قولىمىزدان كەلگەنشە ءبارىن ىستەدىك. ەلىمىز ءۇشىن ايانباي ايقاستىق. ەندى تاعى نە ىستەي الامىز؟»، دەپ ايتاتىن كورىنەدى. ال بىزدە مۇنداي سوزدەردى ەشكىم ايتپايدى. جۇمعان اۋىزدارىن جۇمىپ جۇرەدى.

-سوندا ايتايىن دەگەنىڭىز، قامشىبەك سوڭىنا دەيىن ايقاسسا دا باتىر بولىپ قالاتىن ەدى دەيسىز عوي.

-ءيا، مەيلى سول جەردە قۇلاپ جەڭىلسە دە باتىر بولىپ قالاتىن ەدى. ەڭ باستىسى، ونىڭ سوڭىنا دەيىن، ياعني، قارسىلاسىن قۇلاتقانعا دەيىن بوكستاسقانى باعالاناتىن ەدى.

جوق، ءبىرىنشى، ەكىنشى راۋندتا ءجۇردى دە ءۇشىنشى راۋندتا ەسىن جيىپ، ويانا باستادى. ۇيات بولدى. 2000 جىلى وليمپيادادا مۇحتارحان دىلدابەكوۆ كۋبالىق الەكسيس رۋبالكابانى ۇرعانىن كوردىڭ عوي. مۇحتارحان بالا قۇساپ، ۇرادى دا قاشىپ ءجۇردى، ۇرادى دا قاشىپ ءجۇردى. قامشىبەككە سولاي ىستەۋ كەرەك ەدى. ايلا-ءتاسىل جەتپەدى. اتتەڭ، نامىس بولعاندا جالولوۆتى ءبىر ۇرىپ قۇلاتۋعا بولاتىن ەدى. جالولوۆتىڭ ءوزى كۇيىپ شىعىپ، شارشاپ ءجۇردى. وسى جەكپە-جەكتە پسيحولوگيالىق رول كوپ نارسەنى شەشتى. جالولوۆ شارشى الاڭنان ارەڭ كەتتى. ۇيالعاننان قامىشىبەكتىڭ قولىن كوتەردى. اتتەڭ، ءبىزدىڭ بالا سونى پايدالانا المادى. جالولوۆتىڭ قولتىعىنا كىرەدى دە كەتەدى، كىرەدى دە كەتەدى. ءسوز جوق!

ءبارىن كىشكەنە اشۋ ۇستىندە ايتقانىما رەنجىمە.

-وقاسى جوق، اعا!

اڭگىمەلەسكەن داستان كەنجالين،

استانا